POSTĘPY CHROMATOGRAFII - Zakład Chemii Analitycznej

- przeładowanie objętościoweW chromatografii analitycznej próbka jest dozowana w taki sposób,aby ze wzrostem dozowanej ilości m i rosła tylko wysokość piku. Aby spełnićten warunek objętość próbki nie powinna przekroczyć około ¼ szerokościpiku (wyrażonej w jednostkach objętości), mierzonej przy podstawie piku,a stężenie nie powinno być większe niż 10 -4 g substancji na g wypełnieniakolumny.Zwiększenie objętości dozowania (bez wzrostu stężenia – warunkiprzeładowania objętościowego), powoduje wzrost wysokości i szerokości piku.Jeżeli objętość przekroczy graniczną wartość, dalszy wzrost powodujewyłącznie poszerzenia pasm. W takim przypadku stężenie substancji w eluacieobserwowane jako wysokość piku nie zmienia się (pojawi się „odcinek”piku o stałej wysokości). Objętość, od której obserwuje się pik z plateau wynosiokoło 6 odchyleń standardowych piku otrzymanego po dozowaniupróbki analitycznej, tj. o znikomej objętości i niskim stężeniu.Wzrost szerokości piku będący wynikiem dużej objętości dozowaniaodbywa się poprzez wzrost objętości elucji opadającej części piku, podczasgdy położenie frontu piku nie ulega zmianie i odpowiada położeniu pikuw warunkach chromatografii analitycznej i nie zależy od retencji substancjiani jej rodzaju. Maksymalną objętość, którą można dozować w celu zwiększeniawydajności procesu można oszacować z chromatogramu, otrzymanegodla próbki analitycznej. Jest to, zmierzona na poziomie linii podstawoweji wyrażona w jednostkach objętości - odległość pomiędzy pikamisubstancji, które są celem rozdzielania.- przeładowanie stężenioweWzrost stężenia substancji w próbce dozowanej do kolumny (przy zachowaniumałej objętości dozowania (V i )), powoduje poszerzenie pasma,a kształt pików zależy od rodzaju izotermy sorpcji (patrz rys. 3 oraz 1 i 4), aletakże od stopnia nieliniowości odpowiedzi detektora. Zależności retencji odkształtu izotermy sorpcji przedstawiono schematycznie na rys 3, a dla pikówotrzymywanych w praktyce, na rys. 1.Adsorpcja substancji z roztworów w układach ciecz - ciało stałe najczęściejprzebiega wg izotermy Langmuira. W nieliniowym zakresie tej izotermy,dla wysokiego stężenia substancji, wartość współczynnika retencji (k)maleje ze wzrostem stężenia, tzn., że ta część pasma, gdzie jest wyższestężenie wędruje szybciej. Pasmo staje się niesymetryczne, w kształcie trójkąta,ze stromym frontem. Wzrost stężenia próbki powoduje wzrost wysokościmaksimum piku i poszerzenie pasma przez zmniejszenie objętość elucjifrontu. Tył piku pozostaje w przybliżeniu w tym samym miejscu, jak dla pikuanalitycznego.Zwiększanie wydajności procesu rozdzielania preparatywnego poprzezwzrost stężenia roztworu dozowanego jest bardziej korzystne, niż zachowywanieprzeładowania objętościowego (ze względu na większe stęże-90