Drugi broj - sic

Postratnafragmentarizacijai decentralizacijauniverzitetaO novim institucijama neslobodei diletantizma - Univerzitetu I. Sarajevu\or|e KrajišnikRaspad Jugoslavije, i strašni rat koji se odigrao naprostoru Bosne i Hercegovine, doveo je i do potpunogurušavanja univerziteta kao krovne društvene institucije.To je uslovilo fragmentarizaciju jednog postoje}eguniverziteta na nekoliko manjih univerziteta,odnosno došlo je do stvaranja nekoliko, skoro strogonacionalnih univerziteta širom Bosne i Hercegovine,da bi se tokom i nakon rata mogla proizvoditi novanacionalna “pamet”. Ratni model univerzitetskog djelovanjase nastavio i u postdejtonskom periodu i ostaonepromijenjen sve do današnjeg dana.Opšte je poznata ~injenica da je u postratnojbosanskohercegova~koj zbilji, djelovanjem raznihpostraumatskih faktora, došlo do potpune degradacijei dekadencije svih oblika društvenog i kulturnog`ivota, odnosno - do potpunog pomjeranjakako vrijednosti tako i vrijednosnih granica i stavova.Stoga u takvoj BiH, osaka}enoj ratnim strahotamai još uvijek u svakom pogledu duboko nesre-|enoj, postoji nekoliko presudnih uticaja koji onemogu}avajunapredak u bilo kom, sem u kriminalnomi korupcijskom pravcu. U osnovi kulturnog idruštvenog stanja jesu ostaci kolektivisti~ke tradicije,koju nikako ne uspijevamo odbaciti, jer je ukulturi bila prisutna kroz ~itavu istoriju (pa tako i utoku jugoslovenske komunisti~ke ere), te predstavljajedan od temeljnih na~ina upravljanja irazmišljanja kod velikog broja ljudi u ovoj zemlji.U skladu s tom, u odre|enoj mjeri modifikovanomkolektivisti~kom te`njom i njenim na~inom rezonovanjastvarnosti, ukazali su se postapokalipti~ninacionalisti~ki torovi u formi dva bosanskohercegova~kaentiteta iz kojih se neprestanom retorikomzatezanja situacije i potezanja nacionalnih interesau cilju zaštite nekolicine nacionalnih ovnova-predvodnika,koji su do guše ogrezli u kriminalu, stvaraatmosfera jednog sveprisutnog i neprekidnog rata.Rata, ovaj put bez masovnih ubijanja i proljevanjakrvi, ali rata masovnog ubijanja mo`danih }elijakod gra|ana ove zemlje, rata u kojem se gra|anisistematski i potpuno zaglupljuju, u kojem senarod getoizira i stvara nova masa koja }e na najmanjimig monstruoznih o~eva nacije biti ponovospremna na ubijanje.Kada iznosim ove ~injenice i kada pominjemmasu kojom se manipuliše, mislim prije svega naone ljude koji su pro`ivljavali djetinjstvo ili svojuranu mladost dok je trajao apokalipti~ni bosanskohercegova~kikrvavi pir, dakle, na onu populacijukoja bi trebala i koja treba, ukoliko ve} u njoj nijeubijen smisao za takve stvari, povesti ovu zemljuvan iz okova vo|a (~ije su ruke krvave do laktova!)i njihovih novih-starih ratnohuška~kih etnopolitika.Pri tome, naravno, misli se na novu akademskupopulaciju koja stasava ili je nedavno stasala namnogobrojnim bosanskohercegova~kim privatnimili neprivatnim univerzitetima i fakultetima. I tudolazimo do onoga što bi zapravo trebala biti suštinaove pri~e, do onoga ~ime se trebamo baviti uokviru našeg tematskog zadatka, a to je dakle problemuniverziteta ili univerziteta danas, u Bosni iHercegovini i njenom bli`em okru`enju. Mada jeova zemlja još uvijek u daleko nezavidnijempolo`aju nego što su to susjedne zemlje kada je univerzitetu pitanju, tako da pore|enje i govor o nivoubosanskohercegova~kih univerziteta naspram univerzitetaiz susjednih nam zemalja i nije baš zahvalanposao. Stoga }u se ja u toku svoga izlaganja, ada ne bih suviše lutao i govorio ono što mi nije bašnajpoznatije, ograni~iti prije svega na ono što mi jenajbli`e, odnosno na univerzitet, a opet ni`e nafakultet koji je meni blizak. Dakle, na Univerzitet uIsto~nom Sarajevu, a ta~nije na Filozofski fakultet uokviru gore pomenutog univerziteta. Ali bez obzirana to što }u se ograni~iti na tu jednu, meni bliskuinstituciju, ja ne}u govoriti samo o njoj, ve} }u naosnovu nje govoriti generalno o stanju na bosanskohercegova~kimuniverzitetima i fakultetima. Jer,zaista su samo nijanse u pitanju kada je rije~ o njihovomstanju.Raspad Jugoslavije, i strašni rat koji se odigrao naprostoru Bosne i Hercegovine, doveo je i do potpunogurušavanja univerziteta kao krovne društveneinstitucije. To je uslovilo fragmentarizaciju jednogpostoje}eg univerziteta na nekoliko manjihuniverziteta, odnosno došlo je do stvaranja nekoliko,skoro strogo nacionalnih univerziteta širomBosne i Hercegovine, da bi se tokom i nakon ratamogla proizvoditi nova nacionalna “pamet”. Ratnimodel univerzitetskog djelovanja se nastavio i upostdejtonskom periodu i ostao nepromijenjen svedo današnjeg dana. On je uslovio vra}anje na devetnaestovijekovnimodel kreiranja nacionalne svijesti,odnosno, na devetnaestovijekovni model izu~avanjasvih nau~nih oblasti i njihovo dovo|enje, nasvakom mjestu gdje je to bilo mogu}e, u usku vezusa nacionalnim identitetom jednog od bh. naroda.56