Drugi broj - sic

tematIako su moderni univerziteti, kao i njihovi odsjeci i discipline ~esto odbijale dekonstruktivnumisao/filozofiju u razli~itim metodologijama i teorijama p(r)ou~avaBr.1.Razvojem i ja~anjem vjeronauka u predškolskom obrazovanju etni~ka obrazovna segregacija(što je, da budem po-eti~an do kraja, uzgajanje odgovornijeg topovskog mesa) izsvoje politi~ko-društvene dimenzije po~inje ulaziti u `ivotni prostor kojeg bismo moglidefinirati kao antropološki, jer ne samo da kolektivni identitet postaje dominantnomidentitemom petogodišnjeg djeteta nego konfliktno etni~ko razlikovanje, razdvajanje iklasificiranje postaju suštinom identitarnog procesa.nja, nisu izbjegli tome da dekonstrukcijaiako ne legitimirana kao posebna disciplina prou~avanja, ipak obrazuje mnogeteoreti~are, ali i samim svojim zadatkom zahvati ono što je univerzitet u dekonstrukciji,odnosno raz-otkrivanje, iz unutrašnjosti ili svoje spoljašnosti.lavac, Riza-beg Kapetanovi}...). Etni~ko kastriranje ipre~itavanje dovelo je do toga da se u kanonskim~itanjima pisaca poput Kulenovi}a, Hume, Dizdara,Selimovi}a, Kiki}a potpuno zanemario njihovju`noslavenski, panslavenski, europski, soc-realisti~kikako li~ni tako i poeti~ki identitet, što je opetprimjetno i na nivou konstruiranja kolektivnogidentiteta. S druge strane, forsiranje marginalnihknji`evnih i kulturnih figura kakve su Bašagi}, ^olakovi},Kapetanovi} ili Safet Sarajli}, odnosno insistiranjena alhamijado knji`evnosti i na tzv. “knji-`evnosti na orijentalnim jezicima”, dovelo je do togada se bošnja~ka knji`evnost, prema njenom zvani~nomdurakovi}evskom kanonu, sve više svodi naproizvod komunikacije bosanskomuslimanskogdruštva sa islamskim Orijentom, što rezultira arhaizacijom,getoizacijom i klerikalizacijom kako knji-`evnosti i knji`evne povijesti tako i etnije, odnosnonjenog identiteta.Onako kako je kanonizirana, bošnja~ka knji`evnostse tako i predaje ne samo na fakultetu, nego i u srednjimi osnovnim školama, pa je tako Selimovi}ev“Derviš i smrt” sveden na roman o islamskom mistiku,Kulenovi}eva “Ponornica” i pripovijeda~ki opus prikazujuse kao `al za bosanskomuslimanskom begovskomkulturom a pjesni~ki opus Maka Dizdara tretira sekao rodno mjesto bošnja~kog etni~kog identiteta.Je li sukob jedini model?Etni~ki postamentiran studij knji`evnosti, preciznije- studij knji`evnosti (i jezika) postamentiranna etni~kom sukobu, uvodi bosanskohercegova-~ko/a društvo/a u fazu dovršavanja konstruiranjaetni~kih identiteta na sukobljavaju}oj razlici. Va-`nost knji`evnosti u procesu konstruiranja etni~kogidentiteta u ratnoj i poratnoj Bosni i Hercegovininije društvena pojava bez svoje tradicije i povijesti,niti je model kojeg su bosanskohercegova~ke postratnekapitalisti~ke etnonacionalisti~ke elite inaugurirale.Klju~no mjesto u procesu konstruiranjakolektivnih identiteta knji`evnost je u Bosni i Hercegoviniimala i u vremenu austrougarske vladavine,kada se ukupna etni~ko-identitarna shizofrenijabosanskohercegova~kih i ju`noslavenskih kolektivnihidentiteta najjasnije oslikavala upravo uknji`evnim tekstovima i knji`evnim ~asopisima.Nakon toga, u vrijeme Socijalisti~ke Jugoslavije,knji`evnost je, kao i u ostalim komunisti~kim/socijalisti~kimzemljama Srednje i Isto~ne Evrope, bilasredišnjim diskursom u procesu konstruiranja nesamo kolektivnog nad-etni~kog identiteta, odnosnoborbe protiv etni~kih suprotstavljenih identiteta,nego i kolektivnog partijskog-ideološkog identiteta.Bosanskohercegova~ke a i ju`noslavenske ratne iporatne etnonacionalisti~ke elite tek su prepisalemodel svojih socijalisti~kih predaka, koriste}i istimodel i istu praksu za potpuno suprotne ciljeve.Uopšte gledano, nije ništa sporno ni problemati~nou ~injenici da bosanskohercegova~kietni~ki identiteti nisu dovršeni, niti u tome da jeetnonacionalisti~kim elitama i njihovim etni~kimpripadnicima va`no dovršavanje identiteta, no krvaviproblem ipak jeste u tome što se oni dovršavajuu sukobu zasnovanom na istinski minornojrazlici. Štaviše, ~ini se da je politi~kim, kulturnimi akademskim djelovanjem bosanskohercegova~kodruštvo dovedeno u bezizlaznu kolektivnoidentitarnusituaciju u kojoj je jedini mogu}imodel dovršavanja procesa konstruiranja etni~kihidentiteta upravo sukob. ^injeni~no stanje, tanimalo ohrabruju}a i deprimiraju}a stvarnost, nesmije nas, ipak, natjerati da je priznamo kao jedinumogu}u ili da je prihvatimo kao takvu i u~estvujemou njoj u za nas ve} predvi|enim pozicijamai odnosima.Upravo zbog toga, zbog mogu}nosti borbe protivmodela sukoba kao modela konstruiranjaetni~kog identiteta, visoko obrazovanje, a posebiceu humanisti~kim i društvenim naukama u savremenojBosni i Hercegovini, ne treba i ne mo`e bitiostavljeno na milost i nemilost etnonacionalistima(sic!) 65