MAĆICY SERBSKEJE 1895

126 Adolf Černý:W. Volkssag 213) abo hawrona. — W podobje čorneho psa abohada stražuje pokłady a pokazuje so tym, kiž je pytaju. — Róla(Serbowka XX) podawa powĕstku z katholskich stron: Dwanaćelět stary kocor je poł čerta. Jónu sedźeše tajki čorny kocor naławje; wotročk, kiž bě runje do jstwy zastupił, jemu rjekny:,,Kocorje, za bunami maju khodojty reje.“ Tón poskoči a so woprašawši,,hdźe?“ wuskoči z woknom a njebu wjacy widźany. —W podobje kozoła přikhadźa wosebje ke kuzłaŕničam a kuzłarjam,kotřiž na nim přez powĕtr jĕzdźa (hl. tam). — W podobje třochhawronow přilećachu čerći na pastyrjow, kotřiž do čertoweje jamypola Bĕłeje (bliže Kamjenca) kamjenje ćiskachu; hólcy dyrbjachuspĕšnje ze skotom domoj ćĕkać. Kruwy potom dołhi čas krejdejachu (Haupt, Sagenb. I. č. 96). — Tak so móže do wšelakichzwĕrjatow přewobroćić, jenož do šćuki nic, přetož šćuka pječama we hłowje ,,Khrystusowe ćeŕpjenje“, kaž lud praji, t. r. kosćiki,podobne gratej, kajkiž je so při křižowanju našeho Zbóžnikatrjebał (Łuž. 1861, 12).Hdźež je čert pobył, zawostaja za sobu helske smjerdźenje,kaž so na př. w bajkomaj č. 179 a 191 powĕda.We swojej prawej podobje abo w druhich přiwzatych podobachso čert jenož rĕdko pokazuje; hewak je poprawom njewidźomny.Štóž chce jeho wohladać, dyrbi wzać kašćowu desku,z rowa wuhrjebanu, a hladać přez dźĕrku, hdźež je sučk z njejewupadnył (hl. niže).Wobydlenje čertow je hela.*) Hela je nĕhdźe nutřka w zemi,pod zemju. W basničcy „Lipskulijanowe łožo“, kajkaž so wokołoSlepoho powĕda a kajkuž je ju Schulenburg (W. Volksth., 13) zapisał,wopisuje so zastup do hele takle: „Nĕtko dźĕše faraŕ dohele. Wón přińdźe do wulkeho husteho lĕsa a tam nadeńdźewulku horu. Do njeje wjedźechu wulke železne wrota, a faraŕmĕnješe: Jow drje budźe hela; kłapaše, tola žane wotmołwjenjenjepřińdźe. Třikróć kłapaše, tola přeco podarmo. Tuž wza swjećenuwodu a pokrjepi wrota tři króć na křiž. Nadobo so wrota*) Z nĕm. die Hölle. W delnjołužiskej ludowej hodownej pĕsničcy,kotruž zapisach w Ochozy (Třeća zbĕrka, str. 39), přikhadźa słowjanske pomjenowanjehele „pjakło“ (čĕs. „peklo“, korjeń: pek-, dł. pjak-): „Wyn naswšych wymogł jo z togo pjakła žałosnego.“