MAĆICY SERBSKEJE 1895

Mythiske bytosće łužiskich Serbow. 135zwónowe zuki daloko do wokołnych wsow a gólow rozlĕgachu, awĕrjece křesćany k Bóžej słužbje wółachu. To mucašo cartawušej mĕry wjelgi. Togodla přijźe wón, aby torm skóńcował.Wón stupi na górku k połnocy při wsy lažacu. Tam weze wónwjelicki kamjeń a wuwolowa se, aby do torma chyśił. Kamjeńpak se jomu wusunu slĕdk leśecy a padnu w góli do jadnogodoła, źož jo ten kamjeń, na kótrymž su hyšći źins depki wót cartowychpalcow wuśišćane wiźeś. — Cart weze drugi kamjeń, zapřimjejen twarźej, wuwolowa se a chyśi jen z cełej mócu. Kamjeń pakleśešo wušej torma dalej do póla; tam lažy hyšći źins a ma tejerownosći znamjenja cartoweje ruki. — Cart weze třeśi kamjeń,přimje a chyśi jen wĕsćej, a trefi torm tak jĕdernje, až se gneddo kopicki sypnu. Kamjeń pak padnu při tormje do tympališća,pódmuri se w parje, źož hyšći źins lažaś dej. – Wót togo casanjejo w Ochoze žeden torm, ale nizka wjažka při cerkwi, w kótrejžzwóny wise.Bukowinski (H. Kopf), Łužičan, 132.*)(66.) W Syjku chcyše raz čert cyrkej z wulkim kamjenjomrozwalić. Wón bĕ so z fararjom rozkorił, a faraŕ jemu rjekny:„Ty njeb’źoš doch mi nic woter’nuś.“ — „To b’źomej wiźeś“,wotmołwi čert; „prjedy, hač honač zaspĕwa, budźe twoja cyrkejna kruchi.“ W nocy přińdźe potom čert z wulkim kamjenjom. Jenažona wo tom powĕ fararjej: „Tam přichada jaden z takim wjelikimkamjenjom!“ Pastor rjekny: „Njent, žeńska, daj radu.“ Tužžona zaplaca na nohi, a honač zaspĕwa runje, jako chcyše čertkamjeń na cyrkej ćisnyć. Kamjeń padny a hišće dźensa tam nakeŕchowje leži. (Schulenb., W. Volksth. 86.)Čert je wulki njepřećel ludźi, kotremuž njemóžeš wĕrić,přetož wón je zwosobnjena łža. Přisłowo praji: „Rĕči kaž Bóha łže kaž čert.“ Čłowjekej je rědko što dobre wopokazał; hdyžpak je to sčinił, njebĕ jeho dobrota čłowjekej spomožna. Na topokazuje přisłowo: „Sy płaćeŕ, kaž čert wobradźeŕ.“ Widźomnje*) Tu samu bajku podawa Muka w Łužicy, 1884, 10. Jeje zakónčenjeje tajke: Třeśi kamjeń jo trafił a turm rozbił a pótom na kjarchob padnuła tam wjele lĕt lažał. Ale nĕnt su jen Ochozske luźe rozłamali a z njogonowy wjeliki móst natwarili. — Přir. Haupt, Sagenb. I. č. 95, 101 (wobĕz přenĕmčenych stron H. Łužicy).