MAĆICY SERBSKEJE 1895

Mythiske bytosće łužiskich Serbow. 21Wo dźěćoch wódneho muža a wódneje žony sebi lud powĕdanic jenož, kak so narodźachu a kak sebi pozdźišo wokołomaćerje na brjozy hrajkachu, ale tež kak přikhadźachu mjezludźi, hdyž wulke narosćechu. Bĕchu to pječa rjane holčki ašwarni pacholjo, kotrychž wjesna młodźina rad w swojej srjedźiznjewitaše. Přikhadźachu najbóle na reje a na piwo, hólcytež na přazu. Druhdy wjesna młodźina dołho njewĕdźeše, zosu jich hosćo poprawom wódne dźĕći. Dźowki bĕchu rjane každruhe wjesne holčki, mĕjachu rjane čorne włosy (hl. č. 160), tolawobrub jich sukničkow bĕ stajnje mokry. Tež hólcow wódnehomuža jenož na mokrym wobrubje kabatow spóznachu. Rejwanjejara lubowachu a rejowachu jara rjenje. Z wjesnej młodźinu soderje zabawjachu a wuzwolachu sebi z njeje swojich lubych aswoje lube. Tola hdyž tež so jim na rejach na najrjeńšo lubješe,khwatachu stajnje domoj před połnocu (č. 130), po druhichdo słónčka,*) po jenej bajcy w dźesaćich. Hdyž tola přinuzowanedlĕje wostachu, so potom nana jara bojachu (č. 167). Holčkipřewodźachu husto wjesni hólcy hač k wodźe; tam holčkišwipnychu z hałžku do wody a swojim přewodźerjam božemjedawši kročachu po suchim domoj. Sta so tež, zo wzachu swojichlubych (abo wódni hólcy swoje lubčički) sobu, hdyž njebĕnan domach. Hdyž pak so nan prjedy wróći, hač wočakowachu,dyrbjachu jich khować, zo njeby jich nan skóncował. Nykusbu stajnje prajił: „Tu za dušu wonja“, abo: „Tu za křesćijanamiwonja.“ Raz bĕ tola lubeho swojeje dźowki namakał, njemóžešepak jemu ničo złe činić, dokelž mĕješe tón doranćik při sebi.W bajcy, kotruž je Pful w balladźe „Hólc w nykusowym hrodźe“(Čas. M. S. 1882, str. 10) spĕsnił, nykus, přišedši prjedy, hač bĕso dźowka nadźała, jeje lubeho zadaji. Wódne dźĕći swojimpřewodźerjam ženje ničo złe nječinjachu; jenož w jenej bajcy(č. 172.) chcyše „nyksowka“ hólca do wody sćahnyć.w nĕkotrych čěskich bajkach (Čes. Lid, I. 468, 472) a w pólskej bajcy polaCiszewskeho 166, č. 6.]. — Schulenburg ma bajku, w kotrejž nykus zetkasamodruhu žonu, zawjedźe ju do swojeho wobydlenja a, jako jeje hodźinapřińdźe, jej babu zawoła. Babje potom předpołoži mjecki pjenjez; tola tasebi wza jenož šěsć krošow (Volksth. 58). — Tež Rusojo maju podobnebajki; hl. Afan., l. c. II. 240.*) Pful, Časop. M. S. 1881, str. 81.