MAĆICY SERBSKEJE 1895

84 H. Imiš:tej wĕcu wobhonju.“ — „Jeli zo by to wĕrno było [štož wšakje móžno], by mi za teho čłowjeka nowa nadźija skhadźała,“ —„Jeli byštaj swĕdkow swojeje njewiny mĕłoj [na čimž jara dwĕluju],bychu jeju wuwinowali.“ — „Byštaj-li so mojej susodajhišće swojemu žlokanju wotrjekłoj [štož mi pak njeje k wĕrje podobne],mohłaj so tola hišće brjoha přimnyć.“ — Při wšĕch tymlewjazawkam ze subjunktivom přiwisowacych zmorskach njewĕstosćea t. d. móže so tola hišće do jich hłowneje sady swĕtła přichodnosćzaćišćeć, na př.: „Hdy by so tón čłowjek pak tola hišće nakazał,budźe wjesele před Božimi jandźelemi.“Připowĕšene -li so tež za prašeŕsku wjazawku trjeba: „Budźe-liwójna? budźe-li mĕr?“ — ,,Chceš-li, holičo, moja być?“(Pĕsnički horn. a deln. łuž. Serbow, wudate wot L. H. a J. E.Smolerja. 44, 3.)4) ,,Runjež“ a „hač runje“ (łaćanscy: „quamquam“,„etsi“, hrjekscy: ,,ε αί“ abo ,, α ε “, nĕmscy: „obgleich“ „obschon“,,,wenn auch“) stej koncessivnej wjazawcy a žadatej indikativ:„Runjež sym ći to hižo trójcy zakazał, sy so tolazwažił mi njeposłuchać.“ — „Hač runje njewĕm, kajke wulkewudawki hišće to lĕto zmĕju, chcu ći tola z tej požčonku po wolibyć.“ — K temu hišće přikład za tamne „hdy by tež“: „Hdyby so tež twój pjeršćeń hišće bóle złoćił, wón tola złoty njeje.“5) ,,Byrnje“ a ,,byrnjež“ stej drje tež koncessivnejwjazawcy, žadatej pak stajnje subjunktiv, dokelž stej nastałej zesubjunktivneho „hdy by runje“, a wotpowĕdujetej łaćanskemu„etiamsi“, hrjekskemu „ α άν“ abo ,, άν α “, a nĕmskemu:„selbst wenn“, „wenn wirklich“: „Tebi so njeby dopomhało,byrnjež bych nĕtko wšón twój dołh za tebje zapłaćił.“ — „Twjerdahłójčka na swojim wobsteji, byrnjež bychmy jej wopačnosć jejnychnahladow hišće jasnišo dopokazali.“ — Tejle wjazawcy„byrnje“ a „byrnjež“ njemóžetej so ženje za žanu logisku aborealnu njemóžnotu nałožeć. Duž njepisaj nihdy: „Byrnje bydešćik njemačał [wón tola hinak njemóže; w jeho byću leži, zodyrbi mačeć]“; jow dyrbjał ty pisać: „Hdy by tež dešćik njemačał.“Teho runja njesmĕš prajić: „Byrnjež by mi woda woheń zaničiła[to ždyn woda přeco, nic jenož z wuwzaćom tebi čini]“; jow mohłoso jenož prajić: „Hdy by mi tež woda woheń zaničiła.“