MAĆICY SERBSKEJE 1895

140 Adolf Černý:Jedyn chcyše žort činić a wobwjesny so ze stwjelčkom. W tejkhwili bĕžeše zajac nimo, a taj druhaj dwaj so za nim pušćištaj.Hdyž bĕštaj hižo rjany kruch podarmo za nim šłoj, praješe jedyn:„To móže być jenož wabjenje“, a wonaj so wróćištaj do bróžnje.Tam widźeštaj, zo tón prĕni ma hižo jazyk z huby wonka. Tužjeho khĕtře wotrĕznychu, a wón powĕdaše: ,,Widźach před sobuhłuboku jamu, do kotrejež dyrbjach padnyć. Tohodla ćahnychhłowu wot teje dźĕry, a při tom so mi stwjelco přeco krućišo našiji sćahowaše.“ (Schul., W. Volksth. 85.)(70.) We Wjerbnje hrajachu sebi dźĕći na poli a chcychutež spytać, kak so dźe wobwjesnjenemu. Tuž so jedyn da naštom powjesnyć, tola druzy dyrbjachu jeho w prawym času wotrĕznyć;potom jim chcyše powĕdać, kak jemu bĕše. W tej khwilibĕžeše třinohaty zajac nimo; hólcy sebi myslachu, toho lohkopopadnjemy, a pušćichu so za nim, wĕzo podarmo. Jako pak sowróćichu, bĕ tamny mortwy. (Rabenau, Der Spreewald, 124).*)Kaž ma čert w rukomaj wlečwo, a byrnjež stwjelco było,tak tež wjedźe ćisnjeny kamjeń, po wuprajenju přisłowa:„Kamjeń z ruki ma čert w mocy.“Z cyła je čłowjekej pomocny při wšelakim złym počinanju,zo by jeho skerje do swojeje mocy přiwjedł. Tak wosebje pomhapaducham při jich dźĕle a ma jich tohodla we swojej mocy.W zarĕkowacym hrónčku na paduchow praji so, zo dyrbi paduchstać „w dźewjeć čertowyeh mjenach“.Čert je pječa wšelake wĕcy wumyslił a čłowjeka nawučił,zo by jeho skerje zawjedł. Tak so praji: „Swar — boži dar,puki — čertowe suki.“ (Buk, 143.) — Tež při rejach je pječamjez hercami sobu dźĕławy. Móžeš jeho tam tež wohladać, kakswój nastroj hraje: trjebaš jenož pohladać na hercow přez dźĕrkuw descy z wuhrjebaneho, rozpadaneho kašća. Kotry nastroj jehrał, so njepraji — snadź dundery.**) Móže pak tež być, zoto bĕchu husle; delnjoserbske přisłowo mĕni: „Małemu góleśu*) Přir. Veckenstedt str. 304 č. 11; tež č. 10.** : ) J. K. we Łužičanu 1871, 142. — Podobnje Polacy mĕnja, zo sočert při rejach wobdźĕluje. Hdyž so ludźo póstnicy w korčmje zabawjeju,dyrbitaj reje započeć bratr ze sotru, hewak by so mjez rejwacyeh čert přićišćał.I. Piątkowska, Wisła, 1889, 759.