GIÁO TRÌNH THỰC HÀNH HÓA HỮU CƠ TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHIỆP TP. HỒ CHÍ MINH (2016)

này P A = 641 mmHg, P B = 119 mmHg. Mol phân tử của hai chất lỏng là 18 và
157 g, thế giá trị vào phương trình (4) ta có:
m
A
m
B
641
x
119
18 6,2
157 10
Do đó cứ mỗi 6,2 g hơi nước ngưng tụ sẽ thu được 10 g bromo benzen
(hoặc chưng cất chưa 62% khối lượng bromobenzen) mặt dầu áp suất hơi của
bromobenze chỉ bằng 119:141 áp suất hơi nước ở điểm sôi của hỗn hợp.
Tương tự áp dụng cho trường hợp clorobenzen, điểm sôi của hỗn hợp
là 90,3 o C, P A = 530 mmHg, P B = 230 mmHg, M B = 112,5 g và chưng cất có
chứa 71% khối lượng clorobenzen; iodobenzen điểm sôi của hỗn hợp 98,2 o C,
P A = 712 mmHg, P B =48, M B = 204, cho ra giá trị chưng cất có chứa 43% khối
lượng iodobenzen. Chưng cất anilin có điểm sôi hỗn hợp là 98,5 o C, P A = 717
mmHg, P B = 43 mmHg, M B = 93 g, tính toán chỉ có 23% anilin. Điều này được
giải thích là do anilin hòa tan tropng nước một phần và áp suất hơi hơi giảm.
10.2.6.3.3. Phương pháp ly trích tinh dầu dưới sự chiếu xạ của vi sóng
10.2.6.3.3.1. Hiện tượng làm nóng vật chất
Một số phân tử, trong đó có nước, phân chia điện tích trong phân tử
một cách bất đối xứng. Do đó khi đặt trong điện trường một chiều, các phân tử
này chuyển động như những lưỡng cực định hướng theo chiều của điện
trường. Nếu là điện trường xoay chiều, thì sự định hướng của các lưỡng cực
sẽ thay đổi theo chiều của điện trường đó.
Phân tử nước có độ phân cực lớn, nên nước là một chất rất lý tưởng để đun
nóng bằng vi sóng. Vi sóng được áp dụng trong hóa học chủ yếu là khai thác
hiện tượng làm nóng lên của vật chất, nhất là những phân tử tồn tại một
momen lưỡng cực thường trực. Những phân tử này có lưỡng cực định hướng
theo chiều của từ trường, nên điện xoay chiều có tần số cao sẽ gây một xáo
động rất lớn các phân tử trên khiến chúng ma sát rất mạnh, đây chính là
nguồn gốc của sự nóng lên của vật chất.
Vi sóng cung cấp một phương pháp duy nhất về sự đun nóng không
dùng sự truyền nhiệt bình thường, tức là sức nóng đi từ bề mặt của vật chất
vào bên trong, mà vi sóng xuyên thấu vật chất, làm nóng vật chất tại điểm
phân cực hay từ bên trong nó. Sự đun nóng này rất chọn lọc, trực tiếp, hiệu
quả và nhanh chóng.
10.2.6.3.3.2. Ứng dụng vi sóng vào ly trích tinh dầu từ thực vật
Nguyên tắc cơ bản là nước chứa trong các tế bào rất mau sôi lên dưới
sự chiếu xạ của vi sóng. Trong thực vật tươi, nước hiện diện trong khắp các tế
bào, khi nước sôi, áp lực hơi nước làm vỡ tất cả các tế bào, nhanh chóng lôi
cuốn theo các hợp chất hữu cơ dễ bay hơi thoát ra. Thêm vào đó là các hợp
chất hữu cơ phân cực cũng nóng lên đồng thời với nước dưới sự tác dụng của
vi sóng, việc này hỗ trợ thêm hiện tượng chưng cất hơi nước đang xảy ra. Ưu
điểm: tinh dầu có mùi thơm tự nhiên, tốn ít năng lượng và thời gian. Nhược
điểm: chưa tiến hành được với một lượng lớn nguyên liệu và chưa áp dụng
vào sản xuất.
210