GIÁO TRÌNH THỰC HÀNH HÓA HỮU CƠ TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHIỆP TP. HỒ CHÍ MINH (2016)

Xúc tác cho quá trình oxy hóa có thể là kim loại hoặc oxyt kim loại. Các
kim loại hay sử dụng nhất là bạc và đồng. Người ta thường sử dụng các kim
loại này để oxy hóa nhóm rượu thành cacbonyl. Cơ chế của phản ứng này có
một số cơ chế cho là cơ chế đề hydro hóa, còn số khác thì cho là cùng đồng
thời đề hydro hóa vừa oxy hóa. Trên cơ sở của năng lượng giải phóng ra của
phản ứng thì chứng tỏ giả thiết sau là đúng.
Trong số các oxyt kim loại thì V 2 O 5 được coi là quan trọng nhất. Xúc tác
này thường được sử dụng trong việc oxy hóa hệ dị vòng thơm. Trong trường
hợp này cơ chế là chất oxy hóa, chất xúc tác đóng vai trò là chất tải oxy.
12.2.5. Oxy hóa bằng các hóa chất
Theo cơ chế chúng ta có thể phân thành hai nhóm. Nhóm thứ nhất bao
gồm các hợp chất của kim loại có hóa trị thay đổi trong điều kiện nhất định.
Các hợp chất này bị oxy hóa thành các sản phẩm trung gian không bền. Nhóm
thứ hai bao gồm các phân tử có chứa nguyên tử oxy không bền, các chất này
tạo với chất được đưa vào để oxy hóa thành những phức chất trung gian.
Trong trường hợp oxy hóa rượu không có cấu trúc cản trở không gian
lớn thì quá trình tạo este (1) nhanh. Vậy quá trình quyết định vận tốc phản ứng
sẽ là quá trình phân hủy (2). Trên cở sở kết quả kiểm tra người ta chia giả thiết
rằng lúc phân hủy este không tạo ra Cr (V) mà tạo ra Cr(IV), ion này khử hóa
Cr(VI) thành Cr(V). Trong điều kiện của phản ứng Cr(V) oxy hóa liên tục một
phân tử rượu mới và bản thân nó bị khử thành Cr (III).
230