toponimia eta kartografia: oinarrizko eskuliburua - Euskara - Euskadi ...
toponimia eta kartografia: oinarrizko eskuliburua - Euskara - Euskadi ...
toponimia eta kartografia: oinarrizko eskuliburua - Euskara - Euskadi ...
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Toponimia <strong>eta</strong> <strong>kartografia</strong>: <strong>oinarrizko</strong> <strong>eskuliburua</strong>. Nerea Mujika Ulazia 44II. DATU-BILKETA: DOKUMENTAZIO-BILKETA ETA LANDA-LANAIturri idatziak <strong>eta</strong> ahozko iturriak osagarriak dira <strong>toponimia</strong>-lan<strong>eta</strong>n.Dokumentazioak tokiak garai batean edo bestean izan zuen izenera hurbildukogaitu; batzu<strong>eta</strong>n, grafia arazoak alde batera utzita, izena jatorrizko forman edoforma osatuan aurkituko dugu baina beste batzu<strong>eta</strong>n, ostera, ohartzen gara ordukoeskribauak entzundakoa edo jasotakoa ez dela transkripzio zuzena edo guztizzuzena izaten. Dokumentu baten barruan toponimoa grafia <strong>eta</strong> idazkeradesberdinez azaltzen zaigunean ikusten dugu hori. Toponimoaren kokapenaridagokionez, normalean, ezin izaten da kokapen zehatza eman; gehien<strong>eta</strong>n kokapenorokor batera hurbiltzen gara (auzoa, baserri ondoa, mendialdea...) edo beste lekubaten erreferentzia erabilita, gutxi gorabeherako kokapena ematen ausartzengara. Gutxitan bada ere, batzu<strong>eta</strong>n dokumentuak krokisen bat erantsita eramandezake <strong>eta</strong> hau laguntza handia izan daiteke kokapen lan<strong>eta</strong>rako. Iturri idatziak,bada, iturri garrantzitsuak dira, beharrezkoak dira toponimoaren bilakaera <strong>eta</strong>batzu<strong>eta</strong>n jatorrizko forma ezagutzeko <strong>eta</strong> berreskuratzeko baina euren mugakere badituzte.Ahozko iturriek gaurko edo azken belaunaldiko <strong>toponimia</strong>ren berri ematendigute, <strong>toponimia</strong> biziaren berri, hain zuzen ere. Toponimoaz gain, beste hainbatinformazio jaso genezake: toponimoaren kokapena, erabilera (zabaldua, mugatua,gaurkoa, sustraitutakoa...), izenaren arrazoiak (herri etimologia)... Bide batez,ahozko iturriek erakutsiko digute iturri idatzi<strong>eta</strong>tik jasotakoak bizirik dirauen alaez <strong>eta</strong> kokapena berreskuratzen -ahal den neurrian, behintzat- lagunduko digute.Ahozko iturriak ala iturri idatziak hustu behar dira aurretik? Gure ustez,ikuspegi metodologikotik, iturri idatziak aldez aurretik hustu beharko genituzke;horrela, toponimoen zerrenda historikoak ahozko inkestaren bidez egiaztatzekoaukera izango genuke <strong>eta</strong>, kasu batzu<strong>eta</strong>n, toponimo historiko batzukberreskuratzeko bidea ere zabalduko genuke.II.1. FITXEI BURUZKO ARGIBIDE BATZUKFitxa toponimikoa toponimo bati (dokumentatua, kartografikoa zeinahozkoa 67 ) dagokion informazio guztia agertzen duen unitatea da.67 Orain bakarrik datu bilk<strong>eta</strong>rako erabilgarriak diren fitxez ari gara. Proposatu-araututako toponimoen fitxaIII.3.6. atalean azalduko da.
Change language