toponimia eta kartografia: oinarrizko eskuliburua - Euskara - Euskadi ...

Toponimia eta kartografia: oinarrizko eskuliburua. Nerea Mujika Ulazia 48Kode geografikoa: Entitate geografiko zehatza adierazten digun 5digitutako zenbakia. Toponimo bakoitzak kode geografiko bakarra izanbehar du 73 .Dokumentalista: Dokumentalistaren kodea edo izen-abizenak.Udalerria: Toponimoa kokatuta dagoen udalerria, eskualdea edo lurraldea 74 .Toponimo bat, bere hedaduragatik, udalerri batean baino gehiagotankokatzen bada, udalerri bakoitzeko fitxa bana idatzi beharko da.Testuingurua: Toponimoari buruzko argibide desberdinak (kokapena 75 ,jabea, beste erreferentzia batzuk...) jasotzeko beharrezkoak direnesaldiak. Dokumentuaren barruan toponimoa beste grafia batzuekinagertzen bada edo beste aldaera batzuk agertzen badira, informazio horitestuinguruan sartuko da 76 .Ad.: Tarrerón o Terrerón (BPAH, Lanestosa)Carrascain o Carrascagain (GPAH, Arrasate ó Mondragón)“Sitio de la Calleja, parte arriba de las lastrillas” (BPAH, Lanestosa)“Terreno ayal en el término de Beleranichiqui (sic) (...) cuyos confines sonpor abajo los mojones de los montes de Azpeitia, por arriba con caminocarretil; por lo demás con ostavasos y ayal medido para la casa de Oraecheverria”(GPAH, Zumarraga) 77Oharrak: Bestelako zehaztasunak sartuko dira, hala nola, dokumentalistaktoponimo honen inguruan izan dituen zalantzak (transkripzioa, kodifikaziogeografikoa, herria...) edo dokumentuaren orriaren egoera apartekoadenean (kontserbazioa...), horri buruzko zehaztasunak...73 Kode geografikoen zerrendan agertzen diren entitate geografikoen terminoak “normalizatuak” eta “gaurkotuak”dira. Honek esan nahi du, ahoz jasotako osagai generikoekin gertatzen den bezala, osagai generiko "historikoak”moldatu egin beharko ditugula gaurko sailkapen honetara. Ad.: Llosa... campo kodearen barruan sartu beharko da.74 Udalerri banaketak aldaketak ezagutu ditu historian zehar eta gaurko banaketa ez dator bat beste garaibatekoarekin; kasu horietan, orduko udalerria gaur existitzen ez bada, gaurkora moldatuko dugu eta testuinguruanzehaztuko dugu, jakiterik badago, garai hartako zein udalerriri zegokion.Udalerri zehatz baten barruan kokatu ezin dugunean eta eskualdearen kodea ezagutzen badugu, eskualdearenkodea erabili; bestela, ezin badaiteke identifikatu, lurralde historikoaren kodea sartuko dugu eta testuinguruan,lehenengo lerroan, zehaztuko dugu. Ad.: en Cuatro Concejos...75 Lehenengo lerroa erabili beti kokapenaren erreferentzia emateko. Kokapena:....76 J.Mª Jimeno Juríok dokumentuen hustuketari buruz dio: “Recojo los topónimos propiamente dichos y cuantosaluden a ellos mediante sufijos vascos, preposiciones castellanas, o frases referenciales en una u otra lengua, consus variantes antiguas y modernas. Ello permitirá observar en qué circunstancias prefirieron los antiguosamanuenses usar voces o giros latinos y romances en lugar de sus equivalentes vascos, que a veces combinan, y elfenómeno de retroceso del euskera en la comarca (cuenca de Pamplona. Cendea de Cizur), reflejado de algún modoen la adulteración de la toponimia menor y el progresivo predominio del castellano” (1991: 22).77 Ugarte, J.L., 1998: 261.