toponimia eta kartografia: oinarrizko eskuliburua - Euskara - Euskadi ...
toponimia eta kartografia: oinarrizko eskuliburua - Euskara - Euskadi ...
toponimia eta kartografia: oinarrizko eskuliburua - Euskara - Euskadi ...
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Toponimia <strong>eta</strong> <strong>kartografia</strong>: <strong>oinarrizko</strong> <strong>eskuliburua</strong>. Nerea Mujika Ulazia 69Grabagailuaren beharraInkesta toponimiko baten grabak<strong>eta</strong>k abantaila asko du: batetik, inkestadokumentu historiko bihurtzen delako <strong>eta</strong> azterk<strong>eta</strong> mota desberdin<strong>eta</strong>rakobaliagarri izan daitekeelako. Gaur egun kalean dauden grabagailu digitalek <strong>eta</strong>programa informatikoek toponimoen audio artxiboak egiteko aukera eskaintzendigute. Bide berri horrek lana erraztuko digu, izan ere, edozein toponimoren soinuaelkarrizk<strong>eta</strong> osoaren barruan erraz aurkitzeko modua ematen digu.Inkestagileari grabak<strong>eta</strong>k abantaila nagusi bat dakarkio: zalantzazkosoinuak aztertzeko modua izango du bai era arruntean, baita fonetikako laborategibatean ere, era zehatzagoan.Hau guztia argitu ondoren, lekukoari baimena eskatu beharko diogu inkestagrabatu aurretik ahalik <strong>eta</strong> inportantzia gutxien emanda. Berriz ere A. Rosekazaltzen zuen:“honenbeste traste-<strong>eta</strong>, dana ondo apunt<strong>eta</strong>ko modurik ez dekot..., edotxarto apuntau batzutan, horr<strong>eta</strong>rako hartzean dogu zintan be, geroarrastien etxean errepas<strong>eta</strong>ko <strong>eta</strong> alperriko buelta asko egin behar ezizateko...”.Sarritan grabazioaren kalitatea ez da ikertzaileak nahi bezain ona baina,gehien<strong>eta</strong>n, ez dago bere esku egoera, lanerako baldintzak, aldatzea.Amaitzeko, M. Gorrotxategik inkestatzailearen prestak<strong>eta</strong>ri begiraemandako aholku batzuk, grabak<strong>eta</strong>k egiteko orduan kontuan izan behar dituenak:- Grabak<strong>eta</strong>k egiten trebatu <strong>eta</strong> egindako lehen grabak<strong>eta</strong>k entzun.- Hasieran data grabatu <strong>eta</strong> inkestatuari izen-deiturak <strong>eta</strong> grabazio lekuagaldetu.- Mapan zenbakirik bada, ahoz esan hobeki kokatzeko.- Minidisk sistema erabiltzen bada, mapa bakoitzeko “pista” bat sortu.Zer material erakutsi lekukoari?Inkestaren lehen zatian, inkesta orokorrean, guztiz beharrezkoak direnmaterialak bakarrik erakutsiko dizkiogu: ortofotorria edo orria <strong>eta</strong>, inoiz, halabehar izanez gero, minuta toponimikoa edo zerrenda toponimikoak ere bai. Azkenhauek esku artean izateak lekukoa nahastu egin dezake, lekukoa behartua sentidaiteke <strong>eta</strong>, agian, kasu askotan, ez du ulertuko berarengana zergatik jo duguninformazio guztia aldez aurretik baldin badaukagu.