toponimia eta kartografia: oinarrizko eskuliburua - Euskara - Euskadi ...

Toponimia eta kartografia: oinarrizko eskuliburua. Nerea Mujika Ulazia 76kontraesan, hutsune, zalantza edo zehaztasun hutsak argitzea da egiaztapeninkestarenhelburua.Bigarren zati honetan galderak zuzenak izan beharko lirateke 108 ;aurrelanetan gertaturiko materiala lekukoari erakustea ere ona izan daiteke,ditugun zalantzen berri emanez. Argi utzi behar diogu beti lekukoari mapak hutsezjosita daudela eta, argitaratuta egon arren, ez dutela zertan ondo egon. Lekukoakbakarrik balora dezake mapa edo beste dokumentu baten idatzita dagoentoponimiaren fidagarritasuna.Egiaztapen-inkestan, bereziki, emaitza hobeak lortzen dira lekukoak taldeanelkartuta, lehian jartzen dira euren artean eta, egoera kontrolatuz gero, emaitzakonak izaten dira. Arrisku bat egon daiteke eta hauxe da: taldean lekuko batzuekinformazioa gorde egiten dute, erabilera batzuk oso herrikoiak direlako etabatzuetan lotsatu ere egingo dira, inkestaren zati honetan batez ere.ProzeduraInkesta orokorrean jasotako informazioa transkripzioaren ikuspuntutik zeinkokapen eta hedapenaren aldetik egiaztatuko dugu.Jarraian, prest ditugun zalantzazko kasuak argituko ditugu (berezikiegiaztapen-fitxa puntualean jasota ditugunak): transkripzio hutsak, toponimorikgabeko lekuak, jaso ez diren aldaerak, kokapen desberdinak, kode geografikoak...Galderak zuzenak izango dira: ezagutzen duzu izen hau? Zer da? Non dago?Aurretik eman didazun besteren baten ordezkoa da? etab.Zalantzak argitzeaz gainera, inkestatzaileak inguru horretaz duenbestelako informazioa (beste iturri batzuetatik jasotakoa eta lekukoak orduraarte eman ez diona) aurkeztuko dio lekukoari egiaztatzeko.Horretarako, inkesta tematikoa erabiliko du, prestatutakogaldetegia, atal nagusitan banatuta (orografia, hidrografia, biziguneak...),“gida” modura erabiliz 109 . Inkesta tematikoa oso zabalduta dago ikertzaileenartean (Coromines, Alvar, Buesa, Terrado, Jimeno Jurío, Echevarría..).108“bi iturrietatik jasotako toponimoak parekatu ondoren dokumentazioan azaltzen zirenetariko ugariinformatzaileek ezagutu ez edo aipatu ez zituztenaz ohartu ginenez, bigarren galdeketa bat egin genuen, oraingohonetan lehen saioan emankorren eta ziurren gertatutako informatzaileengana joaz soilik, beraiei zuzeneantoponimo zehatz batzuren berri eskatu genielarik. Hori guztiarekin adierazi nahi dut, etekinak onak izatea nahibada, informatzaileei galdera zehatzak egin behar zaizkiela halako entitateen izeneez edo toponimo jakinbatzuren kokapenaz galdera eginaz...” (Usabiaga, 1993: 17)109 “Además de esas listas confeccionadas previamente, y de un mapa, llevo un cuestionario ,del tipo preparado para Aragón por Buesa...” (Jimeno Jurío, 1991: 106).“El cuestionario es una guía que ayuda a no olvidar nada esencial en el transcurso de la entrevista... y aconsejamosque sea eso: un guía, un recordatorio” (Terrado, 1999: 35).