toponimia eta kartografia: oinarrizko eskuliburua - Euskara - Euskadi ...

Toponimia eta kartografia: oinarrizko eskuliburua. Nerea Mujika Ulazia 63Entitate geografikoaren identifikazioa eta kodifikazio geografikoaEntitate geografikoaren identifikazioa inkestatzailearen eginbeharretakobat da: inkestan lekukoak egindako deskribapenetan eta azalpenetan oinarriturik,edo/eta inkestatzaileak eginiko maparen interpretazioa egin ondoren, edo,beharbada, zalantzazko kasuetan, lekura, bertara, joan ondoren, inkestatzaileakerabakiko du zein den toponimoari dagokion entitate geografikoa. Entitategeografiko biren artean zalantzak sortuz gero, lekukoarekin argi daitezkezalantzak.Identifikazioa inkestatzailearen esku gelditzen bada ere, baina beraklekukoari galdetu beharko dizkio tokiaren ezaugarriak behar duen informazioalortzeko eta, azkenik entitate geografiko bat hautatzeko 85 .Entitate geografikoa identifikatu ondoren, dagokion kode geografikoaezartzen zaio 86 eta horrela jakingo dugu toponimo batek zer izendatzen duen 87 .Entitate geografikoaren mota bereizteko, H. Hudonen ustetan 4 metododesberdin edo osagarri jarrai daitezke:a) Lan terminologikoak: Izen Geografikoen Glosarioa izeneko liburuanaurkituko dugu Euskal Herriko errealitate geografikoari lotutakoentitate geografiko bakoitzaren definizioa 88 . Glosario honetan agertzendiren termino guztiak 9 gaitan sailkatuta daude:- Aurkintzak- Orografia- Hidrografia- Lur-erabilerak- Bizigune iraunkorrak- Industria- Hornidurak- Komunikabideak eta garraioak85 “los informantes poseen las claves de la identificación de los referentes extralingüísticos de los topónimos, osea, la geografía que identifican” (Echevarría, 1991: 8).86 Ikus 55. oin oharra.87 Guk “kodifikazio geografiko” bezala izendatzen dugun gaika ordenatutako entitate geografikoen zerrendari“questionnaire toponymique aide-mémoire” (Poirier, 1965) edo “cuestionario” (Alvar, 1972; Buesa, 1977) edo“encuesta toponomástica, encuesta-directorio” (Jimeno Jurío, 1988) edo “clasificación léxica” (Echevarría, 1999)edo “clasificación de los lugares” (Terrado, 1999) deitzen diote; kartografoen artean “codificació geogràfica”(ICC, 1985); “clasificación geográfica” (Junta de Andalucía, 1990); “códigos de toponimia” (Eusko Jaurlaritza.Lurralde Antolaketarako Sailburuordetza, data barik).Kodifikazio geografikoko eremuek ere izen desberdinak hartzen dituzte: beste batzuen artean, J.Mª JimenoJuríok “campos semánticos, realidades geográficas...”; J. Corominesek “grupos semánticos”, DEIKER Institutuak“kode geografikoak”; Nafarroako toponimia-lanean ere “Kode geografikoa”; Euskaltzaindian “Objektugeografikoak”, I. Echevarríak “Unidad léxico-toponímica” eta J. Terradok “designatum”.88 Lan honen parekoa izan daiteke Québec-eko Toponimia Batzordeko Terminologie géographique de la toponymiequébécoise (1987).