ophelderingen.

den zekerjien weg Ut U r
ysheid. 75
verliezen, en met opene ooren en oogen niets verneemen
van het gene anderen rondsom hen zeer leevendig
gewaar worden. Op gelyke wyze maaken hevige
hartstogten ons onbekwaam om naauwkeurig en
duidelyk waar te neemen, het gene buiten ons op ons
werkt. Schrik, angst, vrees, toorn en andere leeven*
dige gemoedsbeweegingen beletten ons het gebruik
der zinnen dan eens meer, dan eens minder. Onder
deeze oorzaaken,welken het doordringend denkvermogen,
dat tot juiste zinnelyke waarneemingen verëischt
wordt, ongemeen verzwakken, moet men inzonder­
heid tellen de zeer uitgejirekte leevendige verwagtingen,
dat men iets zal gewaar worden. Zy die in den
middennagt of op Kerkhoven eene of andere foort van
Spooken vreezen te zien, behoeven dan maar een onbekend
geluid te hooren, of iets wits te ontmoeten,
en hunne verbeeldingskragt fchildert hun ten eerften
allerlei fchrikbaarende beelden zo leevendig
voor, dat zy zig overreeden, dezelven wezenlyk
even zo van gedaante gezien te hebben , als die
hun door de minnen of in de Prentbybels afgebeeld
worden.
4.) Voor zo verre onze denkenskragt uit de vooraf­
gaande gewaarwordingen oordeelén en befluiten trekt ,
kan men nog op veelerleie wyze dooien. Eerftelyk
worden gewaarwordelyke denkbeelden zeer dikwyls
maar aan een enkel zintuig toegefchreeven, welken
nogtans alleen door middel van meer zinnen verkreegen
kunnen worden. Zo kunnen onze oogen
over digtheid of vastheid, en over de afftanden van
voorwerpen alléén niet oordeelén, maar het gevoel
moet