Richtlijnen - AZ Sint-Lucas

7.2 Diagnostiek of klinische staging (cTNM)
Pijnloze icterus , pruritus, pijn , vermagering en koorts. De tumormerkers CEA en CA19.9 zijn
weinig gevoelig noch specifiek. De drempelwaarde voor onderscheid tussen benigne en maligne
oorzaak van toename CA19.9 (> 37) wordt bovendien beïnvloed door aanwezigheid van
cholangitis resp. cholestase ( >300) .
7.2.1 Beeldvorming
Preoperatieve evaluatie kan gebeuren door echografie, CT-scan, NMR/MRCP en evt. EUS.
Echografie: niveau van de obstructie, techniek voor evaluatie van vasculaire invasie ( compressie,
encasement, trombose,…). Invasie van de v. porta of art. hepatica is een indicator van nonoperabiliteit.
CT-scan :verhouding van de tumor met bloedvaten, aanwezigheid van leveratrofie,
adenopathieën, … Het gebruik van contraststof in drie fasen ( dynamic CT) is gevoelig om te
differentiëren tussen benigne en maligne oorzaak van galwegobstructie. Soms beperkte waarde
i.v.m. voorspelbaarheid van resectie . In het algemeen scoort dynamisch CT-onderzoek hiervoor
even goed als NMR.
MRCP : niet –invasieve techniek; onderzoek is bij staging strict noodzakelijk.
ERCP en PTC: deze onderzoeken zijn in principe niet geïndiceerd bij staging. Ze worden toegepast
indien biliaire drainage noodzakelijk is .
Cytologisch onderzoek van gal heeft een sensitiviteit van 30% voor maligniteit. Endoscopische
brush-cytologie en biopsie hebben een gevoeligheid van max 60% resp. 88% bij patiënten met
vermoeden van cholangiocarcinoma. De specificiteit van brush cytologie is wel zeer goed. De
combinatie van positieve brush-cytologie en abnormale CA19.9 heeft een sensitiviteit en
specificiteit van 88% resp. 97% .
Voor letsels van de distale galweg kan EUS helpen voor evaluatie van lokale uitgebreidheid en
klierstatus van de tumor. De gevoeligheid van EUS met FNA heeft bij detectie van distale
galwegtumoren een grotere gevoeligheid dan ERCP met brushing.
PET-CT-scan heeft een hoge gevoeligheid voor cholangiocarcinomen. Het kan toegepast worden
voor screening naar cholangiocarcinoma bij risicopersonen evenals bij staging (metastasen?). De
gevoeligheid, specificiteit en accuraatheid voor CT-scan voor de detectie van regionale
lymfekliermetastasen was in een studie 54%, 59% and 57%. Voor (18)F-FDG PET waren de cijfers
resp. 38%, 100% and 73%. Dus minder vals positieve resultaten voor PET scan.
Bij een geïsoleerde massa in de lever worden- volgens de ESMO richtlijnen-ook endoscopie van de
hoge en lage GI-tractus uitgevoerd.
Na multidisciplinair overleg kan worden overgegaan tot laparoscopie om verdere resecabiliteit
van de tumor te beoordelen. Verwijzing voor cholangioscopie kan gebeuren bij verdere twijfel
over de diagnose.