29.08.2013 Views

download piraterij - Lebowski Publishers

download piraterij - Lebowski Publishers

download piraterij - Lebowski Publishers

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

Matt Mason - Piraterij.qxd 22-7-2009 10:14 Pagina 125<br />

materialen voor hun eigen update van Air Force One, in nog<br />

meer versies en met soortgelijke materialen en kleuren. Nike<br />

zag Bape niet als een piraat, maar als een concurrent. Beide<br />

merken hebben daarvan geprofiteerd.<br />

Net als de muziekindustrie wordt ook de modewereld vooruitgeholpen<br />

door ideeën uit de jeugdcultuur, die vervolgens<br />

worden gedeeld en geremixt. Zoals Coco Chanel ooit zei: ‘Een<br />

mode die de straat niet bereikt, is geen mode.’ De meeste grote<br />

platenlabels en filmstudio’s zijn niet erg blij met de onofficiële<br />

mixen van hun producten, maar in de modebranche gaat het er<br />

heel anders aan toe.<br />

Piraat-à-porter<br />

Bij mode werkt het intellectuele eigendomsrecht heel anders<br />

dan in de amusementssector. Het tweedimensionale ontwerp is<br />

wél beschermd, maar het fysieke driedimensionale kledingstuk<br />

is dat niet. Piraterij is hier aan de orde van de dag en is dat ook<br />

altijd geweest.<br />

Het recht om de ontwerpen van anderen na te maken is in de<br />

modewereld de gewoonste zaak van de wereld. Dat maakt deze<br />

branche uniek, maar het is ook de reden achter het succes van<br />

de bedrijfstak. De effecten zijn in de hele sector merkbaar: het<br />

is als de steeds groter wordende kringen die ontstaan als je een<br />

kei in het water gooit. Haute couture-ontwerpen worden nagemaakt,<br />

gesampled en gemodificeerd, en de ontwerpen die vorig<br />

jaar op exclusieve catwalks werden getoond, hangen nu overal<br />

in het hoekje met afgeprijsde spullen. Niemand binnen deze<br />

industrie is van mening dat het remixen of samplen van ontwerpen<br />

een serieuze bedreiging vormt voor zijn economische<br />

belangen.* Ontwerpers tekenen zelden bezwaar aan als hun<br />

* Het is van belang er even op te wijzen – Raustiala en Sprigman (zie volgende<br />

pagina) doen dat ook – dat er een verschil bestaat tussen het kopiëren van een<br />

ontwerp en het kopiëren van een merk of logo om fakes te produceren. Dat laatste<br />

neemt de mode-industrie wel degelijk ernstig op. Ook kunnen de twee elkaar<br />

overlappen; het Louis Vuitton-monogram bijvoorbeeld is een merk dat deel uitmaakt<br />

van het ontwerp, en dat geldt ook voor het geruite Burberry-patroon.<br />

125

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!