29.08.2013 Views

download piraterij - Lebowski Publishers

download piraterij - Lebowski Publishers

download piraterij - Lebowski Publishers

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

Matt Mason - Piraterij.qxd 22-7-2009 10:14 Pagina 36<br />

doen. Naar zuiver commerciële maatstaven gemeten is hun<br />

bestaan onlogisch. Als je Rupert of Sumner heet, vertegenwoordigen<br />

ze een gevaar dat je slapeloze nachten bezorgt: de smiley<br />

als moordwapen.’<br />

Andy Warhol zei ooit: ‘Goed zakendoen is de beste kunst.’<br />

Punkkapitalisten bewijzen die stelling door in hun eigen fabrieken<br />

meesterwerken te produceren. Dov Charney, de oprichter<br />

van het kledingmerk American Apparel, groeide in dezelfde tijd<br />

als de punks van VICE als tiener op in Montreal. Hij probeerde<br />

al t-shirts aan de man te brengen toen hij nog op school zat en<br />

verliet in 1989 zonder diploma de universiteit van Tufts om zijn<br />

eigen diy-kledingbedrijfje te beginnen. Hij heeft zijn aanzienlijke<br />

talent voor de modewereld weten om te zetten in een hip<br />

merk, met vijfenvijftig winkels (dat aantal neemt nog altijd toe)<br />

in vijf landen. Volgens Charney brengt de vestiging van<br />

American Apparel in Manhattan jaarlijks 165 dollar in verkochte<br />

goederen op per vierkante voet winkelruimte. Dat is zeven<br />

keer zo hoog als het branchegemiddelde. Dat wekt enige verbazing<br />

als je bedenkt dat American Apparel alleen maar logovrije<br />

t-shirts en trainingspakken verkoopt die niet noemenswaardig<br />

verschillen van andere uni-t-shirts en -trainingspakken. Maar<br />

het is de boodschap van het bedrijf die veel fans aanspreekt.<br />

Net als Warhol produceert Charney betekenis. Alle kleren die<br />

American Apparel produceert zijn sweatshopvrij. Ze worden<br />

gemaakt in een fabriek in het centrum van Los Angeles, de<br />

grootste locatie voor de productie van kleding in heel Amerika.<br />

De 4500 medewerkers van American Apparel verdienen<br />

gemiddeld dertien dollar per uur. In hun secundaire arbeidsvoorwaarden<br />

zijn zaken geregeld als betaald verlof, een ziektekostenverzekering,<br />

gesubsidieerde lunches, buspasjes, gratis<br />

fietsen en gratis parkeren. Ook houdt het bedrijf er een vooruitstrevend<br />

milieubeleid op na: meer dan 20 procent van de<br />

katoen die het verwerkt is organisch (ze zijn bezig om dat percentage<br />

zelfs tot 80 op te schroeven), en alle restjes worden<br />

gerecycled. Bovendien wordt 80 procent van de energie die het<br />

bedrijf gebruikt gegenereerd door zonnepanelen op het dak<br />

van de fabriek.<br />

Het klinkt idealistisch, maar bedrijven als American Apparel<br />

36

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!