download piraterij - Lebowski Publishers

Matt Mason - Piraterij.qxd 22-7-2009 10:14 Pagina 24
bevatte al ideeën over hoe de massacultuur ten val gebracht kon
worden. Ook de ideeën en technologieën die ons nu de touwtjes
in handen hebben gegeven worden door diy ondersteund.
En de massacultuur is al aan het wankelen gebracht.
Orkaan Punk
De econoom Joseph Schumpeter zei ooit dat er ‘stormen van
creatieve vernietiging’ nodig zijn om een economische ontwikkeling
in gang te zetten. Punk was een orkaan van de hoogste
categorie.
Die orkaan zat er al zeker sinds de negentiende eeuw aan te
komen dankzij een lange serie tegenculturele bewegingen die
de status-quo wilden ondermijnen. Realisme, impressionisme,
dadaïsme en surrealisme droegen allemaal een steentje bij aan
de punkmentaliteit. Dat deden ze door kunstenaars te stimuleren
om regels te doorbreken en tradities in de wind te slaan.
Maar het was een stelletje zuiplappen van de Parijse Rive
Gauche dat het scherpst zag aankomen waar Orkaan Punk aan
land zou gaan.
De situationisten waren een kleine groep radicale kunstenaars
die hun anarchistische, anti-establishmentkijk op de
wereld in de jaren ’50 en ’60 uitten in beeldende kunst, film,
graffiti, het geschreven woord en alle andere middelen die ze
maar konden bedenken. Hun gedachtegoed beïnvloedde niet
alleen punk, maar ook vrijwel iedere andere moderne vorm van
activisme en popcultuur en zelfs de door de situationisten zo
verfoeide marketingtechnieken van het bedrijfsleven. Hun specialiteit
was het zogeheten ‘détournement’, een daad die erop
neerkwam dat ze een bestaande tekst zo veranderden dat ze de
betekenis ervan op zijn kop zetten en zo een nieuwe boodschap
maakten. Dit alles met de bedoeling de oorspronkelijke boodschap
zijn betekenis te ontnemen.*
* Dit had later invloed op de remixcultuur, net als een aantal andere invloeden
op de punk, zoals het werk van de Duitse uitvinder van de montage John
Heartfield en de schrijver William S. Burroughs.
24