download piraterij - Lebowski Publishers

Matt Mason - Piraterij.qxd 22-7-2009 10:14 Pagina 126
ideeën worden gekopieerd; het wordt zelfs bijna aangemoedigd.
In deze branche is een duur kledingstuk van een beroemde ontwerper
nog maar nauwelijks een trend of de fabrieken zijn al
klaar met kopieën en namaakontwerpen die ze tegen een lagere
prijs kunnen aanbieden.
Deze benadering gaat tegen iedere intuïtie in. Maar zoals de
hoogleraren Kal Raustiala en Chris Sprigman in 2006 constateerden
in een artikel voor de Virginia Law Review stimuleert
deze benadering in het geval van de mode-industrie de innovatie
juist.
Raustiala en Sprigman verdedigen in ‘The Piracy Paradox:
Innovation and Intellectual Property in Fashion Design’ de stelling
dat de remix in de mode-industrie tot groei leidt. Aangezien
ontwerpen razendsnel gekopieerd worden en nieuwe
stijlen al snel in verwaterde vorm tot de massamarkt doordringen,
verliezen de oorspronkelijke luxeartikelen hun allure.
Daardoor ontstaat meteen weer de behoefte aan nieuwe trends,
en deze door piraten aangezwengelde vraag is de motor van de
branche. Raustiala en Sprigman noemen dit proces ‘uitgelokte
overbodigheid’. Ze stellen dat het kopiëren van mode ‘op een
paradoxale manier voordelig is voor de bedrijfstak. Intellectuele
eigendomsregels die voorzien in een vrije verdeling van
modeontwerpen versnellen de verspreiding van ontwerpen en
stijlen (...) Als het kopiëren illegaal was, dan zou de modecyclus
veel langzamer verlopen.’
De afwezigheid van bescherming werkt die verspreiding volgens
Raustiala en Sprigman rechtstreeks in de hand. Ze citeren
in hun artikel Miuccia Prada: ‘We laten toe dat anderen ons
kopiëren. En zodra ze dat doen, stoppen wij met dat ontwerp.’
De trends volgen elkaar dankzij het op grote schaal kopiëren
van ontwerpen in hoger tempo op ‘omdat het kopiëren modeartikelen
minder uniek maakt. De ontwerpers reageren op hun
beurt met nieuwe ontwerpen op het feit dat al hun spullen
overal te koop zijn. De paradox is dat de ontwerpers gebaat zijn
bij de piraterij, die voor een snellere omloop en extra handel
zorgt (...) Voor een elite bestemde spullen komen al snel bij de
massa terecht.’
Maar deze kopieën zijn niet, zoals in het artikel beweerd
126