Evaluatie embryowet - Rijksuniversiteit Groningen

slachtsgebonden erfelijke aandoening. Het gaat dan om het voorkómen van een gezondheidsrisico
voor de 'derde generatie'. Artikel 26 laat geen ruimte voor geslachtskeuze in zo’n geval, aangezien het
betreffende toekomstige kind de aandoening niet zal hebben. Of de wet ruimte laat voor additionele
selectie als het geslacht al bekend is, is niet duidelijk.
Conclusie: het verbod van geslachtskeuze in artikel 26 is mogelijk te strikt geformuleerd. Het verdient
aanbeveling nader te onderzoeken of de specifieke problematiek waarmee de betreffende paren kunnen
worden geconfronteerd aanleiding vormt om artikel 26 te verruimen. Daarbij is ook aandacht nodig
voor de vraag of Nederland – bij een eventuele verruiming – een voorbehoud moet maken bij ratificatie
van het VRMB.
9.6 Slotbepalingen
De wetgever heeft in artikel 29 het staatstoezicht op de volksgezondheid belast met het toezicht op
de naleving van de wet. Uit de vraaggesprekken (6.5) is gebleken dat de IGZ geen mogelijkheden ziet
om meer te doen dan het houden van reactief toezicht naar aanleiding van incidenten.
De conclusie is dat het toezicht op de naleving van de Embryowet onvoldoende plaatsvindt. Bij een
wet als deze, die het stellen van grenzen aan handelingen met geslachtscellen en embryo’s ten doel
heeft en dit beoogt te bereiken met voorwaarden en verboden, is het van essentieel belang dat toezicht
op de naleving en, zonodig, handhaving plaatsvindt. Het verdient aanbeveling dat de IGZ haar
taak ten volle kan en zal uitvoeren.
9.7 Aandachtspunten
9.7.1 Regelgeving
Zowel uit de analyse van de samenhang met andere wetten (3) als uit de vraaggesprekken (6.2) komt
naar voren, dat er in het toepassingsgebied van de Embryowet een grote hoeveelheid andere regelgeving
is die gevolgen heeft voor de praktijk. De betekenis van die regelgeving is niet altijd even duidelijk
en dat blijkt in de praktijk aanleiding te geven tot vragen. Voorbeelden zijn de bevoegdheden van
klinisch-embryologen in de Wet BIG, de implementatie van diverse EG-richtlijnen en de vraag welk
(nader) gebruik van geslachtscellen wel en niet is toegestaan en op grond van welke regels.
De conclusie luidt dat er behoefte is aan voorlichting over aanpalende wetgeving en de betekenis
daarvan. Het verdient aanbeveling dat de overheid bij voortduring voorlichting geeft over de aard, inhoud
en reikwijdte van nieuwe regels en de gevolgen daarvan voor de praktijk.
9.7.2 Kunstmatige voortplanting bij terminale patiënten
De wetgever maakt blijkens artikel 2 lid 2 onder f het gebruik mogelijk van geslachtscellen en embryo’s
na overlijden. Uit de vraaggesprekken (6.2) komt naar voren dat dit postmortale gebruik erg
weinig voorkomt en geen bijzondere problemen oproept. Wel zijn er steeds vaker paren die verzoeken
om hulp bij voortplanting als één van de partners terminaal ziek is. Beroepsbeoefenaren overleggen
momenteel van geval tot geval in de spreekkamer of men hieraan tegemoet kan komen. Men laat zich
soms adviseren door een ethische commissie. Grote zorgvuldigheid is ook hier op zijn plaats en er
blijkt behoefte te zijn aan een leidraad op dit punt.
106