Evaluatie embryowet - Rijksuniversiteit Groningen

implementeren en bijhouden van de nieuwe regelgeving, waardoor men minder toekomt aan kerntaken
op de werkvloer. Er is volgens de respondenten een juridisering van het beroep gaande, hetgeen
zeker gevoeld wordt door de instellingsleiding. Samenloopproblemen worden maar in geringe mate
ervaren. Soms meent men dat er doublures optreden tussen verschillende regels. Als voorbeeld werd
genoemd de verplichting tot het hebben van een instellingsprotocol. Ook de voorbehouden handelingen
uit de Wet BIG zijn door sommigen genoemd als een probleem. De onduidelijkheid over de wijze
waarop de EG-richtlijn weefsels en cellen zal worden geïmplementeerd ervaart men als vervelend.
Verder heerst er onduidelijkheid over wat er op dit moment met overgebleven lichaamsmateriaal
mag worden gedaan. Er is een gedragscode Goed Gebruik, maar men weet niet of het werken met
voortplantingsmateriaal dat is bestemd voor vernietiging onder de code valt of onder de Embryowet.
Nader gebruik van overgebleven zaadcellen valt volgens de CCMO niet onder de Embryowet (noch
onder de WMO), terwijl ziekenhuisjuristen desgevraagd menen dat de Embryowet wel van toepassing
is en dat daarom voor het gebruik van resterend zaad een handtekening nodig is van de donor.
6.2.2 Begrippen
De begrippen ‘embryo’, ‘foetus’ en ‘wetenschappelijk onderzoek’ leveren volgens de respondenten
soms problemen op in de instelling. Een van de bepalende kenmerken van een embryo is de levensvatbaarheid.
Op dit moment wordt de levensvatbaarheid van een embryo bij ontbreken van een geschikte
techniek bepaald ‘op het oog’. Er is dus niet met zekerheid vast te stellen of het vermogen
aanwezig is om uit te groeien tot een mens. Men beseft dat het moeilijk is om een betere definitie te
geven.
Het begrip ‘foetus’ is in de wet gedefinieerd als een embryo dat zich bevindt in het menselijk lichaam.
Deze definitie sluit niet aan bij de terminologie die de beroepsgroep hanteert voor verschillende stadia
van de ontwikkeling van de vrucht. Men zou liever een definitie zien die daar wel op aansluit.
Het begrip ‘wetenschappelijk onderzoek’ geeft naar het oordeel van de respondenten problemen bij
de kwaliteitsbewaking en het inwerken van medewerkers. Wetenschappelijk onderzoek moet vooraf
bij de CCMO aangemeld worden. Het testen van nieuw materiaal wordt gezien als kwaliteitsbewaking
en een zorgvuldige introductie in de kliniek. Vrijwel geen enkel ivf-laboratorium meldt dergelijk
‘onderzoek’ vooraf bij de CCMO. Als redenen voert men aan, dat protocollering te veel tijd en geld
vergt van zowel de instelling als de CCMO, en dat dit type onderzoek niet onder de definitie van wetenschappelijk
onderzoek valt. Een enkel laboratorium ziet echter af van het uitvoeren van eigen ‘onderzoek’
en beperkt zich tot het uitvoeren van een literatuurstudie naar de nieuwe materialen. Inmiddels
heeft de CCMO de ivf-instellingen laten weten dat onderzoek, gericht op het borgen van de
kwaliteit van de behandeling, niet wordt gezien als wetenschappelijk onderzoek in de zin van de Embryowet
en dat protocollen hierover niet (meer) aan de CCMO voorgelegd hoeven te worden. De CC-
MO verzoekt de instellingen wel de verrichte tests en de daaruit verkregen resultaten te registreren,
om zicht te krijgen op het grijze gebied tussen wetenschappelijk onderzoek en kwaliteitsbewaking.
6.2.3 Voorlichting en behandeling
In alle ivf-instellingen krijgen patiënten naast mondelinge ook schriftelijke informatie. Een enkele
keer wordt de informatie ook op video verstrekt. Verder organiseren sommige klinieken voorlichtingsavonden.
Voor het ingevroren bewaren van materiaal werken de instellingen met contracten.
65