Evaluatie embryowet - Rijksuniversiteit Groningen

geclaimd dat zij embryosparend zijn, lijkt het er bij sommige opties op dat (niet-levensvatbare) embryo’s
worden ‘weggedefinieerd’. Het tijdelijke verbod op het maken van embryo’s door middel van
celkerntransplantatie vormt geen acute belemmering voor de ontwikkeling van de regeneratieve geneeskunde.
7.2 Voortplantingstechnologie
Het klassieke brandpunt van wetenschappelijk onderzoek met embryo’s is de veilige ontwikkeling en
verbetering van reproductieve technologie. 133 Dit type onderzoek blijft onverminderd van belang, ook
al blijft het normatieve debat over onderzoek met embryo’s tegenwoordig vaak beperkt tot een discussie
over de voors en tegens van het gebruik van embryo’s voor de ontwikkeling van stamceltherapie.
Tegen de achtergrond van het tijdelijke verbod van het maken van embryo’s voor wetenschappelijk
onderzoek zijn voor de wetsevaluatie vooral die onderzoeksprojecten van belang, waarvoor men speciaal
embryo’s zou moeten maken omdat restembryo’s daarvoor niet bruikbaar zijn. Te denken valt
vooral aan preklinisch onderzoek naar de haalbaarheid, doelmatigheid en veiligheid van cryopreservatie
en in vitro maturatie van eicellen. 134 Het invriezen van eicellen zou van groot belang zijn voor de
prakrijk van de medisch geassisteerde voortplanting. 135 Aan de gebruikte technieken lijken vooralsnog
risico’s te kleven voor de gezondheid van het te verwekken nageslacht. Preklinisch wetenschappelijk
onderzoek met ingevroren, ontdooide en vervolgens bevruchte eicellen zou meer inzicht
kunnen opleveren. Bij in vitro maturatie (IVM) van eicellen zijn twee varianten te onderscheiden. 136
Bij de eerste variant vindt de hele rijping in vitro plaats, bij de tweede vindt alleen de laatste fase van
de rijping in vitro plaats. 137 Beide technieken zouden van grote waarde kunnen zijn, vooral omdat
vrouwen die ivf of ICSI ondergaan zodoende geen hormoonbehandeling meer zouden hoeven te ondergaan.
Uiteraard is deze ontwikkeling ook voor eiceldonoren van belang, omdat de belasting van eiceldonatie
aanzienlijk af zou nemen. De laatste variant wordt inmiddels hier en daar met redelijk succes
in de kliniek toegepast. 138 Gezien de mogelijke gezondheidsrisico’s voor het nageslacht moet bij
beide varianten (dus ook bij de laatstgenoemde) preklinisch onderzoek met embryo’s tot ontstaan
gebracht met via IVM verkregen eicellen worden overwogen.
133 Report of the committee of inquiry into human fertilisation and embryology (Warnock report). London: Her Majesty’s Stationery
Office, 1984; G Bock, M O’Connor, eds., Human pre-embryo-research: yes or no London/New York, 1986; G de Wert Niet-therapeutische
experimenten met (pre-)embryo’s. TvGR 1989 p.74-85; Gezondheidsraad 1998.
134 Gezondheidsraad 1998; G de Wert G Het CDA en de beschermwaardigheid van het leven. TGE 2004;14(1):23-25; Gezondheidsraad.
Vruchtbaarheidsverzekering: medische en niet-medische redenen. In: Signalering Ethiek en Gezondheid 2004, p.11-29.
135 J Stachecki, An overview of oocyte cryopreservation. Reproductive BioMedicine Online 2004;9(2):152-163.
136 AL Mikkelsen, Strategies in human in-vitro maturation and their clinical outcome. Reproductive BioMedicine Online 2005;
10(5):593-599.
137 HM Picton, MA Danfour, SE Harris, EL Chambers, J Huntriss, Growth and maturation of oocytes in vitro. Reprod Suppl 2003;61:445-
462; O Hovatta, Cryopreservation and culture of human ovarian cortical tissue containing early follicles. Eur J Obstet Gynecol
Reprod Biol 2004;113 Supl.1:S50-S54.
138 V Söderström-Antilla, S Mäkinen, T Tuuri, A-M Suikkari, Favourable pregnancy results with insemination of in vitro matured oocytes
from unstimulated patients. Human Reproduction 2005;20:1534-1540.
83