Evaluatie embryowet - Rijksuniversiteit Groningen

derzoeksrichtingen onmogelijk worden. Het gaat hier om onderzoek dat op termijn zou kunnen bijdragen
aan meer inzicht in bepaalde ernstige ziekten en een betere behandeling daarvan en eventueel
toekomstig onderzoek naar op de individuele patiënt toegesneden farmacotherapie.
De conclusie luidt dat de wettelijke regeling voor toekomstig toegestaan wetenschappelijk onderzoek
een belemmering kan betekenen voor wetenschappelijke vooruitgang op het gebied van belangrijke
gezondheidsproblemen. Het verdient aanbeveling een verruiming van deze onderzoeksgebieden in
overweging te nemen. Het alsdan toe te laten wetenschappelijk onderzoek dient wel binnen de geneeskunde
te blijven.
Uit het evaluatieonderzoek blijkt dat het (nader) gebruiken van geslachtscellen of embryo’s voor kwaliteitsbewaking
of onderwijs wettelijk niet is toegestaan en ook strafbaar is. Gebruik voor onderwijsdoeleinden
is wel toegestaan met stamcellen uit menselijke restembryo’s. De hier bedoelde – verboden
– gebruiksvormen blijken in de praktijk veelvuldig voor te komen en ook belangrijk te zijn.
De conclusie luidt dat hier sprake is van een knelpunt. Het verdient aanbeveling de wet zodanig aan te
passen dat kwaliteitsverbetering en onderwijs niet onnodig worden belemmerd en dat gedaan mag
worden wat nodig is om nieuwe methoden en technieken op zorgvuldige wijze te introduceren in de
kliniek.
Volgens de wet is het verboden een chimaera, tot stand gebracht uit menselijke en dierlijke dan wel
alleen menselijke embryonale cellen, zich langer dan veertien dagen te laten ontwikkelen of in te
brengen in een mens of een dier. Uit de bevindingen komt de vraag naar voren, of dit verbod ook van
toepassing is op chimaeren die zijn gemaakt door menselijke embryonale stamcellen te transplanteren
in een niet-menselijk embryo. Hierbij wordt geput uit bestaande menselijke embryonale stamcellijnen
die mogelijk buiten de reikwijdte van de wet vallen. Het gaat hier om wetenschappelijk onderzoek
dat nodig kan zijn op weg naar aan nieuwe vormen van celtherapie, maar dat in de samenleving
buitengewoon gevoelig ligt.
De conclusie luidt dat duidelijkheid is gewenst over de reikwijdte van de wet met betrekking tot chimaeren.
Het verdient aanbeveling om te onderzoeken of hier een lacune is, en tevens onderzoek in
den brede te laten verrichten naar de ethische en juridische implicaties van nieuwe technologische
ontwikkelingen op het terrein van mens-diercombinaties.
Geslachtskeuze is volgens de wet slechts toegestaan als er kans is op een ernstige geslachtsgebonden
erfelijke aandoening bij het kind. Uit het evaluatieonderzoek blijkt dat de behoefte aan geslachtskeuze
ook kan voortkomen uit bezorgdheid van aanstaande ouders dat hun eventuele toekomstige dochter
draagster zal zijn van een ernstige geslachtsgebonden erfelijke aandoening. De wet laat geen
ruimte voor geslachtskeuze in zo’n geval.
De conclusie luidt dat het verbod van geslachtskeuze mogelijk te strikt is geformuleerd. Het verdient
aanbeveling nader te onderzoeken of de specifieke problematiek waarmee de betreffende paren kunnen
worden geconfronteerd aanleiding vormt om de wet te verruimen. Daarbij is ook aandacht nodig
voor de vraag of Nederland dan een voorbehoud zou moeten maken bij ratificatie van het Verdrag Biogeneeskunde.
14