Evaluatie embryowet - Rijksuniversiteit Groningen

egister van erkende klinisch-embryologen. Op dit moment zijn dertig embryologen en vijf embryologen
in opleiding geregistreerd. De patiënten hebben de vereniging voor vruchtbaarheidsproblematiek
Freya die ongeveer 35.000 leden telt.
Toezicht op de naleving van de Embryowet is een wettelijke taak van de Inspectie voor de Gezondheidszorg
(IGZ). De instellingen moeten hun instellingsprotocollen sturen naar het Ministerie van
Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) en de CCMO. Het Ministerie van VWS heeft enkele maanden
na de inwerkingtreding van de wet een handleiding voor de praktijk gepubliceerd. 107
De CCMO is in 1999, bij de inwerkingtreding van de WMO, in het leven geroepen. In de Embryowet is
in artikel 3 aan de CCMO de toetsing toebedeeld van onderzoeksvoorstellen die betrekking hebben op
wetenschappelijk onderzoek met geslachtscellen of embryo’s. Wetenschappelijk onderzoek mag
slechts worden uitgevoerd na een positief oordeel van deze commissie. De CCMO is een zelfstandig
bestuursorgaan (ZBO). Op haar handelen zijn de bepalingen van de Algemene wet bestuursrecht
(Awb) van toepassing. Op lokaal niveau fungeren METC’s. Deze commissies, door de CCMO erkend,
toetsen bepaalde typen wetenschappelijk onderzoek dat binnen een instelling wordt gedaan. Het
gaat niet om wetenschappelijk onderzoek waarop de Embryowet van toepassing is, omdat die toetsing
is voorbehouden aan de CCMO. De erkende METC’s hebben in artikel 2 lid 1 van de Embryowet
wel twee taken opgelegd gekregen. Zij dienen de instellingsprotocollen te beoordelen van instellingen
waar embryo’s tot stand worden gebracht, of waar anderszins handelingen met embryo’s worden
verricht. Daarnaast moeten zij volgens artikel 5 lid 3 toestemming geven voor geslachtsceldonatie
waarvoor een invasieve ingreep noodzakelijk is. Dit betekent dat de METC elk geval van eiceldonatie
moet beoordelen.
6.2 Toepassing van de wet in de ivf-instellingen
Als het gaat om de dagelijkse praktijk van ivf, zijn zowel de beroepsverenigingen als de individuele beroepsbeoefenaren
in grote lijnen tevreden over de Embryowet. Dat wettelijk is vastgelegd wat wel en
niet mag, wordt als waardevol beschouwd. De laboratoria zien de wet als vooral codificerend. Wel bestaat
het gevoelen dat de wet in combinatie met het ingezette kwaliteitstraject heeft geleid tot een
toename van de administratieve lasten, terwijl de materiële eisen aan de laboratoria niet zijn veranderd.
Enkele respondenten zijn van mening dat de wet een te beperkende blauwdruk is voor de praktijk
in de ivf-laboratoria.
Uit een rondgang langs de ivf-instellingen blijkt dat van twee mogelijkheden die de wet biedt slechts
sporadisch gebruik wordt gemaakt: embryodonatie en postume voortplanting. In de interviews kwamen
slechts twee gevallen van embryodonatie naar voren. Postume voortplanting blijft beperkt tot
slechts enkele gevallen per jaar. Meestal verdwijnt de vraag naar postume voortplanting na de bedenktijd
die de klinieken hanteren.
6.2.1 Regelgeving
De afgelopen jaren is er op de instellingen veel regelgeving afgekomen. Naast de Embryowet noemt
men de WVKL, de WDKB en de Richtlijn weefsels en cellen. Men is veel tijd kwijt met het doorgronden,
107 Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport, Handleiding voor de praktijk bij de Embryowet, Den Haag, februari 2003.
64