122merkezileşme dalgası yaşanmaktadır. Hükümetin yetki ve sorumluluklarınısınırlandıran bu dönüşüme, siyasal iktidar alanının daraltılması denilebilir. BİO’larsiyasal iktidar alanının daha fazla daraltılması yoluyla, sistem içerisinde daha dagüçlü bir konuma gelmektedir. Böylelikle BİO’lar, ekonominin yönetimini kendielinde toplamaktadırlar. 336Toplumsal yaşam için özel bir önem ve duyarlılık arz eden, temel hak veözgürlükler ile ekonomik ve sosyal sektörlerde veya alanlarda düzenleme, denetlemeve yönlendirme faaliyetlerinde bulunan BİO’lar, ülke yönetimini, ekonomiyi, siyasetidirekt olarak etkilemektedirler. Hatta çoğu zaman hükümet politikalarında dabelirleyici rol üstlenmektedirler. Bu bölümde BİO’ların yönetime, ekonomiye,siyasete ve hukuk alanına yaptığı etkiler incelenecektir.3.1. MERKEZİ YÖNETİME VE SİYASETE OLAN ETKİLERİKlasik devlet yönetimi anlayışında planlama, örgütlenme, personel alma,yönetme (yönlendirme), eşgüdüm ve denetim gibi yönetimin temel fonksiyonlarıfarklı birim ve devlet kurumları tarafından yürütülmekteydi. Bu durum, devletkurumlarının hantal yapı ve işleyişinde bürokratik engellerin bulunduğu eleştirisinibeslemiştir. Bu yüzden devletin resmi kurumlarının değişen ve gelişen yönetişimmodeline uyum sağlayacak bir yapıya kavuşturulması önerilmiştir. Bu da, özellikleülkenin başat konumundaki sektörlerinde uygulamaya konan, BİO’lar vasıtasıylayapılmıştır. BİO’lar, daha önceki bölümlerde de bahsedildiği gibi, birçok yetkiyi(düzenleme, planlama, denetim, yaptırım uygulama vb.)kendi üzerlerindetoplamışlardır. Bu da bir anlamda devletin BİO’lara yetki devrinde bulunduğuanlamına gelmektedir. Yetki devrinin ülke yönetimine olumlu ve olumsuz yönleriBİO’ların kuruluşundan beri süregelen tartışma konusu olmuştur. Yetki devrininaltında yatan nedenler olarak, klasik idari yapılanmanın başarısızlığı, sosyal devlet vekamu hizmetini ön planda tutan klasik devlet yönetimi anlayışının krize girmesi 337336 BAYRAMOĞLU, a.g.e., s.391.337 GÜRSOY, Ö., “Siyasette Liberal, Sporda Devletçi Olamayız”, Akşam Gazetesi, 09.09.2004.http://www.aksam.com.tr/arsiv/aksam/2004/09/09/yazarlar/yazarlar252.html, (26.06.2007)
123sayılabilir. Bu bağlamda 1980’lerin başından itibaren, devletin rolü değişmiş,‘hizmet sağlayan devlet’ten, ‘hizmet sağlanmasını sağlayan ve sağlanan hizmetidenetleyen devlet’ anlayışına geçilmiştir. 338Sözü edilen gelişmeler BİO’lara yetki devrini meşrulaştırmakla birlikte aynızamanda bu meşruiyet tartışmalı hale gelmiştir. 339 BİO’lar yoluyla karar almasüreçlerinin demokratik hesap verme silsilesinin dışına çıkarılması, bunların moderndevletin demokratik temelleri ile uyumluluğu konusunda endişelere yol açmaktadır.Ancak, BİO’lardaki saydamlık, açıklık ve etkinliğe dayalı bir hesap verebilirliğin,geleneksel bürokrasinin siyasetçiye, siyasetçinin de halka, temsile dayalı hesapverebilirliklerinden daha etkili sonuçlar verebileceği durumlar olabilir. Bu tür birmeşruiyet, özellikle geleneksel yapısı içinde meşruiyeti tartışılır hale gelen kamubürokrasisi ile karşılaştırıldığında, yeni ve önemli bir avantaj olarak görülmelidir.Siyasete güvenin düşük olduğu ülkelerde, demokratik meşruiyet kaygılarının tersine,BİO’lara yetki devri, yeni bir meşruiyet ve hesap verebilirlik anlayışını daberaberinde getirebilir. 3403.1.1. Merkezi İdare İle İlişkileriÜlkemizde BİO’lara ilişkin sürdürülen tartışmaların bir boyutunu da bukurumlar ile yürütme organı/hükümet arasında kurulan ilişki oluşturmaktadır. Builişkinin niteliğini, hükümetin bu kurumlar üzerinde etkileme gücü kazanıpkazanmadığı belirlemektedir. 341 Genel idare cihazı içinde olan BİO’lar, yargıdenetimi dışında merkezin hiyerarşik ve vesayet denetimine tabi tutulmamışolduklarından merkezi idare ile bu kurumlar arasında idarenin bütünlüğünün nasılgerçekleştirileceği, bu kurumlar yönünden idarenin bütünlüğünün nasıl sağlanacağıbir sorun olarak algılanmakta ve tartışmalar bunun üzerine yoğunlaşmaktadır. 342338 GÜRSOY., a.g.m.339 MAJONE, G., “The European Commission as a Regular”, Regulating Europe (Ed. G. Majone)içinde, Routledge, 2004.340 TÜSİAD, a.g.e., s.63.341 SEZEN, a.g.e., s.159.342 GÜLER, M., “Düzenleyici Kurumlar Ekseninde Üst Kurullar ve Yargısal Denetimi”, TODAİE,Kamu Yönetimi Yüksek Lisans Programı, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara, 2003, s.65.
- Page 6 and 7:
vi1.4.1.3. Denetim ……………
- Page 8 and 9:
viii2.7. ŞEKER KURUMU (ŞK) ……
- Page 10 and 11:
xKısaltmalar:a.g.e. Adı geçen es
- Page 12 and 13:
xiiTABLOLAR DİZİNİSayfaTablo 1.1
- Page 14 and 15:
2Dünyada BİO’lar ilk olarak 188
- Page 16 and 17:
4BİRİNCİ BÖLÜMBAĞIMSIZ İDAR
- Page 18:
6sektörde düzeni ve hukuka uygunl
- Page 21 and 22:
9şartlarda iyi çalıştığına,
- Page 23 and 24:
111.2.1. Anglo-Sakson Ülke Uygulam
- Page 25 and 26:
13önemli olanlarındandır. ABD’
- Page 27 and 28:
15sözcükler geçebilmektedir. 198
- Page 29 and 30:
17kaçınabilmeleridir. Bu nedenle
- Page 31 and 32:
19Sonuç olarak, AB düzenlemelerin
- Page 33 and 34:
21Otoritesi’nin, Almanya örneği
- Page 35 and 36:
23yönetim yönetilenler ilişkiler
- Page 37 and 38:
25kurulların kurul başkanı ve ü
- Page 39 and 40:
27konularında her türlü sektöre
- Page 41 and 42:
29Geniş Kapsamlı, birden fazla se
- Page 43 and 44:
31Özerklik, merkezden yönetimin s
- Page 45 and 46:
33edilmektedir. Organların oluşum
- Page 47 and 48:
35yasa); bazılarında da “kurul
- Page 49 and 50:
37davranışlar sergilemektedir. Ö
- Page 51 and 52:
39kuruluşlar, üçlü bir denetimi
- Page 53 and 54:
41BDDKKurulSalt Çoğunluk (lisansi
- Page 55 and 56:
43davaları, normal olarak kanunun
- Page 57 and 58:
45sorumluluklarını ne kadar fazla
- Page 59 and 60:
47çerçevesinde, yönetimin mali f
- Page 61 and 62:
49özerklikleri açısından önem
- Page 63 and 64:
511.4.2.1. Düzenleme YetkileriDüz
- Page 65 and 66:
53açıklama isteyebilir, teşebbü
- Page 67 and 68:
55ilgili mülki, amirlerce kapatıl
- Page 69 and 70:
57Bunun gibi, İstanbul Menkul Kıy
- Page 71 and 72:
59geçmişte yarattığı sorunlara
- Page 73 and 74:
61ihtiyaç duyulmuştur. Öte yanda
- Page 75 and 76:
63tablo ve raporlar ile diğer belg
- Page 77 and 78:
65aykırılık halleri, AB kurumlar
- Page 79 and 80:
67altı yıldır ve yeniden seçile
- Page 81 and 82:
69yeniden değerlendirmek, birleşm
- Page 83 and 84: 71Cumhurbaşkanlığınca, Anayasa
- Page 85 and 86: 73Üst Kurulun üyelerinin seçimin
- Page 87 and 88: 75Tablo 2.1. Karasal Televizyon Kur
- Page 89 and 90: 77istenerek (yapılan yayınların
- Page 91 and 92: 79piyasalardan düşük maliyetle a
- Page 93 and 94: 81ve finansal kiralama şirketlerin
- Page 95 and 96: 83Kurumun kendisine tahsis edilen m
- Page 97 and 98: 85idari düzenleme yapma ve işletm
- Page 99 and 100: 872.5.2. Kuruluş AmaçlarıDüzenl
- Page 101 and 102: 89telekomünikasyon şirketinde his
- Page 103 and 104: 91düzenlemelerin yapılması gerek
- Page 105 and 106: 93denetlenmesinden ve piyasada Kanu
- Page 107 and 108: 952.6.5. EPDK’nın Bağımsızlı
- Page 109 and 110: 97Öte yandan tarımda yaşanan gel
- Page 111 and 112: 99gerektiğinde bu kuruluşlara üy
- Page 113 and 114: 101Kararı ile Tütün, Tütün Mam
- Page 115 and 116: 103hastalık, kaza veya başka bir
- Page 117 and 118: 105Bakanlığınca belirlenecek esa
- Page 119 and 120: 107sektöre eğitim vermek, ihalele
- Page 121 and 122: 109düzenlemelerin yapılmasını s
- Page 123 and 124: 111Tablo 2.2. BİO’ların Kurulu
- Page 125 and 126: 113Tablo 2.4. BİO’ların Bütçe
- Page 127 and 128: 115ŞK 7 5 ETAPDK 7 5 EKİK 10 5 HK
- Page 129 and 130: 117EPDKŞKTAPDKKİK- Hint Teknik ve
- Page 131 and 132: 119TKEPDKDevelopment Research Centr
- Page 133: 121ÜÇÜNCÜ BÖLÜMBAĞIMSIZ İDA
- Page 137 and 138: 125yararının kamu hizmetlerinin g
- Page 139 and 140: 127Diğer kanunlarda olduğu gibi B
- Page 141 and 142: 129BİO’lar, siyaset yapma sürec
- Page 143 and 144: 131gerçekleştirmelerini kolaylaş
- Page 145 and 146: 133edilen kırsal kesimdeki şebeke
- Page 147 and 148: 135açıkça öngörülmemiş ve d
- Page 149 and 150: 137alınamayacaklarını ve süresi
- Page 151 and 152: 139merkezden yönetimi “merkezi i
- Page 153 and 154: 141yönetim kuruluşlarına nazaran
- Page 155 and 156: 1433.3.2.2. İdarenin Bütünlüğ
- Page 157 and 158: 145BİO’lar, tüm dünyada olduğ
- Page 159 and 160: 147doğrudan yetkiye sahip olmamas
- Page 161 and 162: 149gibi konular yer almaktadır. Y
- Page 163 and 164: 151KAYNAKÇAKitaplar:AKINCI, M., Ba
- Page 165 and 166: 153Makaleler:AZRAK, A.Ü., “Bağ
- Page 167 and 168: 155ODYAKMAZ, Z., “Rekabet Kurumu
- Page 169 and 170: 157Raporlar:RTÜK 2007 Yılı Tahmi
- Page 171 and 172: 159, (12.01.2007).http://www.rtuk.o
- Page 173: 161ÖZGEÇMİŞKişisel Bilgiler:Ad