1241982 Anayasasının 123.maddesinde idarenin bütünlüğü ilkesine yer verilmişve “idare, kuruluş ve görevleriyle bir bütündür ve kanunla düzenlenir” denmiştir. Builke çeşitli kamu tüzel kişilerinden oluşan kamu yönetimi alanındaki kuruluşların biruyum içinde çalışmalarını gerekli kılmaktadır. Bu bağlamda; genel yönetim ileyerinden yönetim kuruluşları arasında bütünlük ve uyum, vesayet denetimi ile yerinegetirilirken bir yönetsel kuruluş içinde ise hiyerarşik denetim yolu ile sağlanır.İdarenin bütünlüğünün sağlanması açısından vesayet ve hiyerarşik denetim en önemliaraçlardır. Vesayet yetkisi, Anayasanın 127. maddesi itibarıyla sadece mahalliidareler üzerinden öngörülmüştür. 343 Vesayet denetimi, organlar ve işlemler üzerindedeğişik şekilde ortaya çıkabilen bir denetimdir. Bu seçilmiş organların görevlilerininseçimi, atanmaları, görevlerinden uzaklaştırılmaları ve görevlerine son verilmesişeklinde ve işlemlerin iptali, onanması, izin verme ve yerine karar alabilmebiçiminde gerçekleşmektedir. Bu yetki konusunda vurgulanması gereken bir hususda, vesayetin hiyerarşik denetimden farklı olarak yasaların öngördüğü durumlarda veöngördüğü biçimde var olan bir yetki olmasıdır. 344 Anayasada, bu yetki yukarıda dabahsedildiği gibi sadece yerel idareler için öngörülmüş iken hizmet yerinden yönetimkuruluşları için devletin denetimi ve gözetiminden ve devletin idari ve malidenetiminden söz edilmiştir. Bu durumda, Anayasanın sadece yerel yönetimler içinöngördüğü teknik bir idari denetim türü olarak belirlediği ve diğer yerinden yönetimkuruluşları için ise merkezi idarenin denetim yetkisinden bahsetmekle beraber, budenetimin içeriğini belirlememekte ve sadece bunun genel bir gözetim yetkisianlamına geldiği yönünde bir işaret bulunmaktadır. Bu genel gözetim yetkisi merkeziidareye bu hizmet yerinden yönetim kuruluşları üzerinde işlemlerin iptali, görevdenuzaklaştırma gibi yetkilerini vermesi gerektiğini söylemez. 345Anayasada denetimin içeriği konusunda bir sınırlama getirilmediğindenidarenin bütünlüğü ilkesinin gerçekleşmesi için merkezi idare ile yerinden yönetimkuruluşları arasında minimum bir denetim mekanizmasının bulunması ve kamu343 İlgili madde; “Merkezi idare mahalli idareler üzerinde, mahalli hizmetlerin idarenin bütünlüğüilkesine uygun şekilde yürütülmesi, kamu görevlerinde birliğin sağlanması, toplum yararınınkorunması ve mahalli ihtiyaçların gereği gibi karşılanması amacıyla kanunda belirtilen esas ve usullerdairesinde idari vesayet yetkisine sahiptir.”344 GÖZÜBÜYÜK., a.g.e., s.93-97.345 ULUSOY, A., “Bağımsız İdari Kurumlar”, Danıştay Dergisi, Yıl 29, S: 100, 1999, s.14-15.
125yararının kamu hizmetlerinin gereği gibi sağlanmasına yönelik herhangi bir yetkiverilmesi yeterli olabilir. 346Bu kapsamda, merkezi idarenin BİO’lar üzerindeminimum denetiminin yer alıp almadığı, sorusunun cevaplanması gerekmektedir.Yasa koyucu, özerk kabul edip geniş yetkilerle donattığı BİO’ları, yasalarındabir bakanlık ile ilişkilendirmiştir. Bu kurumların merkezi idare ile bağlantılarıkonusunda farklı bir tabir olan “İlişkili Bakanlık” ifadesi Türk idari yapısında veyasalarda tanımı olmayan bir ifade olup, literatüre ilk kez 4054 sayılı RekabetinKorunması Hakkında Kanun ile girmiştir. Fakat kanunun gerekçesinde ilişkilibakanlık kavramının ne anlama geldiği konusunda herhangi bir tanımarastlanmamıştır. 347 Aslında 4054 sayılı yasanın ilk halinde kurumun idari ve malibakımdan Sanayi ve Ticaret Bakanlığı ile ilgili olduğu belirtilmiş ancak yasametninde “ilgili” ibaresi, “ilişkili”ye dönüştürülmüştür. 348Bakanlıkların kuruluş ve görev esaslarını düzenleyen 3046 sayılı Kanunda, 349‘Bakanlık bağlı kuruluşları’ ve ‘Bakanlık ilgili kuruluşları’ tanımlanırken ilişkilikuruluş kavramına ve tanımına bu kanunda da yer verilmediği görülmektedir. 350Mevzuatta yer almayan ve anlamı belirsiz olan ilişkili kuruluş kavramıyüzünden BİO’larla merkezi idare arasındaki ilişkinin durumu sürekli olaraksorgulanmaktadır. Bu kavram, bir yandan BİO’ların işlevsel açıdan bağımsızçalışmalarını güvence altına alma, ama öte yandan da idarenin içinde yer alan bukurumların siyasi iktidarla bir biçimde bağlantısını sağlama gerekliliğininuzlaştırılması amacıyla bürokratlar tarafından bulunmuş pragmatik bir çözümdür.Daha açık bir ifadeyle bu kavram, kurumların merkezi idare ile ilişkilendirilmeleriniancak bağımsızlıkları ve özerkliklerini koruyabilmeleri amacıyla ve ilgili veya bağlıkuruluş olarak da tanınmaları için kullanılmıştır. Böylece BİO’ların, bakanlık ile346 ULUSOY., a.g.m., s.15.347 SEVEN, M., “Türk İdari Yapısında Düzenleyici Kurumların Yeri”, Yüksek Denetleme Kurumu(YDK) Dergisi, Yıl 1, S:2, 2002, www.ydk.gov.tr/dergi/dergi2. (01.05.2007).348 SEZEN, a.g.e., s.161.349 RG. 09.10.1984 tarih ve 18540 sayı.350 UYGUR, E., Türkiye’de Bağımsız İdari Otoriteler ve Kamu İhale Kurumu Örneği, YüksekLisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara, 2007, s.155.
- Page 6 and 7:
vi1.4.1.3. Denetim ……………
- Page 8 and 9:
viii2.7. ŞEKER KURUMU (ŞK) ……
- Page 10 and 11:
xKısaltmalar:a.g.e. Adı geçen es
- Page 12 and 13:
xiiTABLOLAR DİZİNİSayfaTablo 1.1
- Page 14 and 15:
2Dünyada BİO’lar ilk olarak 188
- Page 16 and 17:
4BİRİNCİ BÖLÜMBAĞIMSIZ İDAR
- Page 18:
6sektörde düzeni ve hukuka uygunl
- Page 21 and 22:
9şartlarda iyi çalıştığına,
- Page 23 and 24:
111.2.1. Anglo-Sakson Ülke Uygulam
- Page 25 and 26:
13önemli olanlarındandır. ABD’
- Page 27 and 28:
15sözcükler geçebilmektedir. 198
- Page 29 and 30:
17kaçınabilmeleridir. Bu nedenle
- Page 31 and 32:
19Sonuç olarak, AB düzenlemelerin
- Page 33 and 34:
21Otoritesi’nin, Almanya örneği
- Page 35 and 36:
23yönetim yönetilenler ilişkiler
- Page 37 and 38:
25kurulların kurul başkanı ve ü
- Page 39 and 40:
27konularında her türlü sektöre
- Page 41 and 42:
29Geniş Kapsamlı, birden fazla se
- Page 43 and 44:
31Özerklik, merkezden yönetimin s
- Page 45 and 46:
33edilmektedir. Organların oluşum
- Page 47 and 48:
35yasa); bazılarında da “kurul
- Page 49 and 50:
37davranışlar sergilemektedir. Ö
- Page 51 and 52:
39kuruluşlar, üçlü bir denetimi
- Page 53 and 54:
41BDDKKurulSalt Çoğunluk (lisansi
- Page 55 and 56:
43davaları, normal olarak kanunun
- Page 57 and 58:
45sorumluluklarını ne kadar fazla
- Page 59 and 60:
47çerçevesinde, yönetimin mali f
- Page 61 and 62:
49özerklikleri açısından önem
- Page 63 and 64:
511.4.2.1. Düzenleme YetkileriDüz
- Page 65 and 66:
53açıklama isteyebilir, teşebbü
- Page 67 and 68:
55ilgili mülki, amirlerce kapatıl
- Page 69 and 70:
57Bunun gibi, İstanbul Menkul Kıy
- Page 71 and 72:
59geçmişte yarattığı sorunlara
- Page 73 and 74:
61ihtiyaç duyulmuştur. Öte yanda
- Page 75 and 76:
63tablo ve raporlar ile diğer belg
- Page 77 and 78:
65aykırılık halleri, AB kurumlar
- Page 79 and 80:
67altı yıldır ve yeniden seçile
- Page 81 and 82:
69yeniden değerlendirmek, birleşm
- Page 83 and 84:
71Cumhurbaşkanlığınca, Anayasa
- Page 85 and 86: 73Üst Kurulun üyelerinin seçimin
- Page 87 and 88: 75Tablo 2.1. Karasal Televizyon Kur
- Page 89 and 90: 77istenerek (yapılan yayınların
- Page 91 and 92: 79piyasalardan düşük maliyetle a
- Page 93 and 94: 81ve finansal kiralama şirketlerin
- Page 95 and 96: 83Kurumun kendisine tahsis edilen m
- Page 97 and 98: 85idari düzenleme yapma ve işletm
- Page 99 and 100: 872.5.2. Kuruluş AmaçlarıDüzenl
- Page 101 and 102: 89telekomünikasyon şirketinde his
- Page 103 and 104: 91düzenlemelerin yapılması gerek
- Page 105 and 106: 93denetlenmesinden ve piyasada Kanu
- Page 107 and 108: 952.6.5. EPDK’nın Bağımsızlı
- Page 109 and 110: 97Öte yandan tarımda yaşanan gel
- Page 111 and 112: 99gerektiğinde bu kuruluşlara üy
- Page 113 and 114: 101Kararı ile Tütün, Tütün Mam
- Page 115 and 116: 103hastalık, kaza veya başka bir
- Page 117 and 118: 105Bakanlığınca belirlenecek esa
- Page 119 and 120: 107sektöre eğitim vermek, ihalele
- Page 121 and 122: 109düzenlemelerin yapılmasını s
- Page 123 and 124: 111Tablo 2.2. BİO’ların Kurulu
- Page 125 and 126: 113Tablo 2.4. BİO’ların Bütçe
- Page 127 and 128: 115ŞK 7 5 ETAPDK 7 5 EKİK 10 5 HK
- Page 129 and 130: 117EPDKŞKTAPDKKİK- Hint Teknik ve
- Page 131 and 132: 119TKEPDKDevelopment Research Centr
- Page 133 and 134: 121ÜÇÜNCÜ BÖLÜMBAĞIMSIZ İDA
- Page 135: 123sayılabilir. Bu bağlamda 1980
- Page 139 and 140: 127Diğer kanunlarda olduğu gibi B
- Page 141 and 142: 129BİO’lar, siyaset yapma sürec
- Page 143 and 144: 131gerçekleştirmelerini kolaylaş
- Page 145 and 146: 133edilen kırsal kesimdeki şebeke
- Page 147 and 148: 135açıkça öngörülmemiş ve d
- Page 149 and 150: 137alınamayacaklarını ve süresi
- Page 151 and 152: 139merkezden yönetimi “merkezi i
- Page 153 and 154: 141yönetim kuruluşlarına nazaran
- Page 155 and 156: 1433.3.2.2. İdarenin Bütünlüğ
- Page 157 and 158: 145BİO’lar, tüm dünyada olduğ
- Page 159 and 160: 147doğrudan yetkiye sahip olmamas
- Page 161 and 162: 149gibi konular yer almaktadır. Y
- Page 163 and 164: 151KAYNAKÇAKitaplar:AKINCI, M., Ba
- Page 165 and 166: 153Makaleler:AZRAK, A.Ü., “Bağ
- Page 167 and 168: 155ODYAKMAZ, Z., “Rekabet Kurumu
- Page 169 and 170: 157Raporlar:RTÜK 2007 Yılı Tahmi
- Page 171 and 172: 159, (12.01.2007).http://www.rtuk.o
- Page 173: 161ÖZGEÇMİŞKişisel Bilgiler:Ad