8Komisyonu’na (ICC) 17 ulaşılmaktadır. İlk bağımsız düzenleyici kurul olarak kabuledilen ICC, eyaletlerarası anti-tekel düzenlemelerinin kurumsal ifadelerinden biriolarak ortaya çıkmıştır. BİO’lar izleyen yıllarda da ABD ekonomisinde her zamanönemli bir yere sahip olmuşlardır. “Kongreye karşı Başkanlığın güçlendirilmesi”şeklinde de yorumlanan bu kurumsallaşma, hem siyasal karar alma, hem de yönetimsistemi içerisinde önemli bir yer işgal etmektedir. 18 ABD’den sonra, önceİngiltere’de, daha sonra da özellikle Fransa ve Japonya gibi parlamenter rejiminuygulandığı diğer ülkelerde kurulan BİO’lar, 19 1980’li yılların sonunda reelsosyalizmin çökmesinden itibaren de sosyalist ülkelerde toplumsal alandan iktisadialana kadar bir çok alanda ortaya çıkmıştır. 20BİO’ların Avrupa’da ortaya çıkması neo-liberal politikaların örgütlediği herşeyi bizzat üstlenen ve yapan değil, her şeyi rasyonel ölçüler içinde denetleyen vebazı istisnai şeyleri bizzat üstlenen ve yapan devlet anlayışının etkisiyle oluşmuştur.Keynes sonrası neo-liberal söylemlerin etkisiyle piyasa yasalarının ve zihniyetinintoplumsal ve politik yapılarda taraftar bulmasıyla başlayan serbestleştirme veözelleştirme ile kamudan boşalan haberleşme, enerji gibi alanlarda rekabetçi yapıyıkurmak ve yeniden düzenlemek için bağımsız piyasa düzenleyicisi idarelere ihtiyaçduyulmuştur. 21BİO’lar konusunda Kıta Avrupası ile ABD arasında görülen farklı tarihigelişimin arkasında, en genel itibariyle, piyasa ekonomisi ve piyasaların işleyişihakkındaki temel inanç ve anlayış farklarının bulunduğunu söylemek yanlışolmayacaktır. 22 Amerikan tarzı düzenlemeler, sanayi sektöründe büyük ölçüde özelmülkiyetin hakim olmasından rahatsızlık duymayan, piyasa sisteminin normal17 Interstate Commerce Commision18 BAYRAMOĞLU, S., Yönetişim Zihniyeti Türkiye’de Üst Kurullar ve Siyasal İktidarınDönüşümü, İletişim Yayınları, İstanbul, 2005, s.250.19 ATAY, E.E., “Fransız İdare Hukukunda Bağımsız İdari Otoriteler (BİO’lar): Rekabet Konseyi,”Rekabet Kurumu Perşembe Konferansları 6, Rekabet Kurumu Yayın No 57, Ankara, 2000, s.52.20 İLKORUR, K., “Üst Kurullar Tartışması”, Radikal Gazetesi, 09 Eylül 2003.http://www.radikal.com.tr/veriler/2003/09/09/haber_88107.php, (10.06.2006).21 KURNAZ, H., “Bankacılığımız Yeniden Şekillenirken Bankacılık Üst Kuruluna Düşen Görev,”İktisat, İşletme ve Finans Dergisi, S: 174, 2000, s.85.22 ZENGİNOBUZ,E.Ü., “Origins of Theories of Regulation in Economic Analysis and SomeObservations on Possible Development of Regulatory Institutions in Turkey”, Boğaziçi ÜniversitesiYayını, Review of Social, Economic, and Administrative Studies, İstanbul, 1995, s.25-43.
9şartlarda iyi çalıştığına, aksaklıkların ortaya çıktığı bazı özel durumlar dışındaişleyişine müdahale edilmemesi gerektiğine inanan bir anlayışı yansıtır. Bunakarşılık Kıta Avrupası’nda piyasa ekonomisinin ve onun gerektirdiği özel mülkiyetyapısının genel kabul görmesi çok daha yeni bir gelişmedir. Kabaca 19. yüzyılın sonçeyreğinden İkinci Dünya Savaşı’nın sonuna kadar süren dönem boyunca, Avrupaülkelerindeki kamuoyu büyük ölçüde piyasa sistemine karşıdır ve bu sistemingiderek artan sıklıkla karşı karşıya kaldığı dönemsel krizleri yenme kapasitesiolmadığı kanaati bu dönem boyunca çok yaygındır. 23Bu çerçevede, piyasaların işleyişinde aksaklık görüldüğünde KıtaAvrupası’nda alınan tutum, özel mülkiyet yapısına dokunmayan Amerikan tarzıdüzenlemeler yerine, ilgili sektörlerde doğrudan devletleştirmeye gitmek olmuştur.Devletleştirmeye gidilmeyen durumlarda ise, hakim gelenekler olan devletmüdahaleciliği ve bürokratik merkeziyetçiliğe uygun yöntemlere başvurulmuş, birtür adem-i merkeziyetçi yapılar olarak nitelendirilebilecek uzmanlaşmış BİO’larınoluşturulması gündeme gelmemiştir. 241970’lerin sonundan itibaren, iktisadi alanda küresel ölçekte meydana gelengelişmeler ve Avrupa Birliği (AB) çerçevesinde Avrupa ekonomilerinin hızla ivmekazanan bir bütünleşme sürecine girmeleri, düzenleme ve idari otoriteler konusundaAvrupa’da çok önemli gelişmeleri beraberinde getirmiştir. ABD’deki örneklerinebenzer çok sayıda özel düzenleyici kurum ortaya çıkmış ve kamu politikalarıalanında hissedilir ölçüde etkileri olmaya başlamıştır. 25Ülkemizde ise 1981 yılında Sermaye Piyasası Kurulu (SPK)’nunkurulmasıyla başlayan süreç, 1994 yılında Rekabet Kurumu (RK) ve Radyo veTelevizyon Üst Kurulu (RTÜK)’nun kurulmasıyla devam etmiştir. Geri kalan altıBİO ise 1999-2002 yılları arasında, 3 yıllık bir süre içerisinde, kurulmuştur. 2002yılından günümüze kadar geçen 5 yıllık sürede BİO niteliğinde herhangi bir oluşumgerçekleşmemiştir. Buradaki temel neden AB ile yürütülen entegrasyon sürecindekonu ile ilgili çalışmalara ait sonuçların beklenmesidir. Önümüzdeki orta vadeli23 ZENGİNOBUZ., a.g.m., s.3224 TÜSİAD, Bağımsız Düzenleyici Kurumlar ve Türkiye Uygulaması, TÜSİAD-T/2002-12/349İstanbul, Aralık 2002, s.79.25 TÜSİAD., a.g.e., s.79.
- Page 6 and 7: vi1.4.1.3. Denetim ……………
- Page 8 and 9: viii2.7. ŞEKER KURUMU (ŞK) ……
- Page 10 and 11: xKısaltmalar:a.g.e. Adı geçen es
- Page 12 and 13: xiiTABLOLAR DİZİNİSayfaTablo 1.1
- Page 14 and 15: 2Dünyada BİO’lar ilk olarak 188
- Page 16 and 17: 4BİRİNCİ BÖLÜMBAĞIMSIZ İDAR
- Page 18: 6sektörde düzeni ve hukuka uygunl
- Page 23 and 24: 111.2.1. Anglo-Sakson Ülke Uygulam
- Page 25 and 26: 13önemli olanlarındandır. ABD’
- Page 27 and 28: 15sözcükler geçebilmektedir. 198
- Page 29 and 30: 17kaçınabilmeleridir. Bu nedenle
- Page 31 and 32: 19Sonuç olarak, AB düzenlemelerin
- Page 33 and 34: 21Otoritesi’nin, Almanya örneği
- Page 35 and 36: 23yönetim yönetilenler ilişkiler
- Page 37 and 38: 25kurulların kurul başkanı ve ü
- Page 39 and 40: 27konularında her türlü sektöre
- Page 41 and 42: 29Geniş Kapsamlı, birden fazla se
- Page 43 and 44: 31Özerklik, merkezden yönetimin s
- Page 45 and 46: 33edilmektedir. Organların oluşum
- Page 47 and 48: 35yasa); bazılarında da “kurul
- Page 49 and 50: 37davranışlar sergilemektedir. Ö
- Page 51 and 52: 39kuruluşlar, üçlü bir denetimi
- Page 53 and 54: 41BDDKKurulSalt Çoğunluk (lisansi
- Page 55 and 56: 43davaları, normal olarak kanunun
- Page 57 and 58: 45sorumluluklarını ne kadar fazla
- Page 59 and 60: 47çerçevesinde, yönetimin mali f
- Page 61 and 62: 49özerklikleri açısından önem
- Page 63 and 64: 511.4.2.1. Düzenleme YetkileriDüz
- Page 65 and 66: 53açıklama isteyebilir, teşebbü
- Page 67 and 68: 55ilgili mülki, amirlerce kapatıl
- Page 69 and 70:
57Bunun gibi, İstanbul Menkul Kıy
- Page 71 and 72:
59geçmişte yarattığı sorunlara
- Page 73 and 74:
61ihtiyaç duyulmuştur. Öte yanda
- Page 75 and 76:
63tablo ve raporlar ile diğer belg
- Page 77 and 78:
65aykırılık halleri, AB kurumlar
- Page 79 and 80:
67altı yıldır ve yeniden seçile
- Page 81 and 82:
69yeniden değerlendirmek, birleşm
- Page 83 and 84:
71Cumhurbaşkanlığınca, Anayasa
- Page 85 and 86:
73Üst Kurulun üyelerinin seçimin
- Page 87 and 88:
75Tablo 2.1. Karasal Televizyon Kur
- Page 89 and 90:
77istenerek (yapılan yayınların
- Page 91 and 92:
79piyasalardan düşük maliyetle a
- Page 93 and 94:
81ve finansal kiralama şirketlerin
- Page 95 and 96:
83Kurumun kendisine tahsis edilen m
- Page 97 and 98:
85idari düzenleme yapma ve işletm
- Page 99 and 100:
872.5.2. Kuruluş AmaçlarıDüzenl
- Page 101 and 102:
89telekomünikasyon şirketinde his
- Page 103 and 104:
91düzenlemelerin yapılması gerek
- Page 105 and 106:
93denetlenmesinden ve piyasada Kanu
- Page 107 and 108:
952.6.5. EPDK’nın Bağımsızlı
- Page 109 and 110:
97Öte yandan tarımda yaşanan gel
- Page 111 and 112:
99gerektiğinde bu kuruluşlara üy
- Page 113 and 114:
101Kararı ile Tütün, Tütün Mam
- Page 115 and 116:
103hastalık, kaza veya başka bir
- Page 117 and 118:
105Bakanlığınca belirlenecek esa
- Page 119 and 120:
107sektöre eğitim vermek, ihalele
- Page 121 and 122:
109düzenlemelerin yapılmasını s
- Page 123 and 124:
111Tablo 2.2. BİO’ların Kurulu
- Page 125 and 126:
113Tablo 2.4. BİO’ların Bütçe
- Page 127 and 128:
115ŞK 7 5 ETAPDK 7 5 EKİK 10 5 HK
- Page 129 and 130:
117EPDKŞKTAPDKKİK- Hint Teknik ve
- Page 131 and 132:
119TKEPDKDevelopment Research Centr
- Page 133 and 134:
121ÜÇÜNCÜ BÖLÜMBAĞIMSIZ İDA
- Page 135 and 136:
123sayılabilir. Bu bağlamda 1980
- Page 137 and 138:
125yararının kamu hizmetlerinin g
- Page 139 and 140:
127Diğer kanunlarda olduğu gibi B
- Page 141 and 142:
129BİO’lar, siyaset yapma sürec
- Page 143 and 144:
131gerçekleştirmelerini kolaylaş
- Page 145 and 146:
133edilen kırsal kesimdeki şebeke
- Page 147 and 148:
135açıkça öngörülmemiş ve d
- Page 149 and 150:
137alınamayacaklarını ve süresi
- Page 151 and 152:
139merkezden yönetimi “merkezi i
- Page 153 and 154:
141yönetim kuruluşlarına nazaran
- Page 155 and 156:
1433.3.2.2. İdarenin Bütünlüğ
- Page 157 and 158:
145BİO’lar, tüm dünyada olduğ
- Page 159 and 160:
147doğrudan yetkiye sahip olmamas
- Page 161 and 162:
149gibi konular yer almaktadır. Y
- Page 163 and 164:
151KAYNAKÇAKitaplar:AKINCI, M., Ba
- Page 165 and 166:
153Makaleler:AZRAK, A.Ü., “Bağ
- Page 167 and 168:
155ODYAKMAZ, Z., “Rekabet Kurumu
- Page 169 and 170:
157Raporlar:RTÜK 2007 Yılı Tahmi
- Page 171 and 172:
159, (12.01.2007).http://www.rtuk.o
- Page 173:
161ÖZGEÇMİŞKişisel Bilgiler:Ad