32ABD ve Fransa’da “bağımsız” (independent regulatory agencies, autoritésadministratives indépendantes), İngiltere’de “hükümet dışı - özerk benzeri” (quasiautonomous non governmental) nitelemeleri, BİO’ların özgün ve ayrıcalıklıkimliklerini vurgulamaktadır. 97 BİO’ların düzenleme, denetim/gözetim ve yaptırımişlevlerini, çıkar gruplarının (siyasi iktidar, bürokrasi ve düzenlenen şirketler veyabunların temsilcisi sivil toplum örgütleri) etkisinde kalmaksızın yerinegetirebilmeleri için, bunlara yargı benzeri bir bağımsızlık verilmektedir. Bu anlamdaBİO’lar açısından bağımsızlık, yargılama, karar verme ve soruşturma yapma gibietkinliklerin yerine getirilmesinde başkalarına bağımlı olmamayı gerektirmektedir. 98Bazı devletlerin idari teşkilatlanması içerisinde yer alan ve özel bir statüyesahip olan “Ombudsman” kurumu için geçerli olan seçilme yöntemi, görev süresi,bütçesi, personeli gibi kıstaslar BİO’lar için de geçerli olabilir. 99 BİO’ların üyelerininseçimi, atanması, görev süresi vb. konular bağımsızlıklarının devamı için mevcutsiyasi iktidar ile ilişkilendirilmemelidir. Böyle bir yakınlaşma ortak çıkar hesaplarınıgündeme getirebilir, denetim olgusunu ortadan kaldırabilir ve yanlış sonuçlardoğurabilir. 100 Şunu belirtmek gerekir ki, BİO’lar açısından bağımsızlık kavramı,düzenleme, denetleme, görüş bildirme, yargılama, soruşturma gibi görevleri yerinegetirirken politikacılara, faaliyette bulunduğu alanlardaki özel çıkar gruplarına karşıbağımlı olmamayı, başkalarından telkin ve tavsiye almamalarını ifade etmektedir. 101Siyasi iktidarın veya bir çıkar grubunun herhangi bir BİO’nun başkanına veya kararorganı olan kurulun üyelerine veya üst düzey bir bürokrata baskı, zorlama veyatelkinde bulunması o ülkenin politik kültürü ve etikle de ilgilidir. 102BİO’ların bağımsızlığının en önemli güvencesi, organlarının oluşum biçimiile üyelerinin statüsüdür. Karar organlarını oluşturan üyelerin belirlenmesindeizlenecek yöntemin mümkün olduğu kadar siyasal etkiye kapalı olması tercih97 ÖZTÜRK, E., Türk İdare Sisteminde Rekabet Kurumunun Yeri ve Diğer Bağımsız İdariOtoritelerle Karşılaştırılması, Uzmanlık Tezi, Rekabet Kurumu, Ankara, 2003.98 TÜSİAD, a.g.e., s.163.99 ENHÜRMAN, T., “Ombudsman,” Amme İdaresi Dergisi, Cilt No 31, S : 3, Eylül 1998, s.91-92.100 ÇOKER, Z., “Mülki idari Amirleri, Bürokrasi ve Politika,” Türk İdari Dergisi, S : 409, Aralık1995, s.6.101 SOBACI, a.g.t., s.14.102 ÇOKER, Z., Yönetim ve Siyaset, Kazancı Matbaacılık, İstanbul, 1996, s.64.
33edilmektedir. Organların oluşumu, üyelerin statüsü ve seçilmesi konusunda siyasaliradenin etkisi de bağımsızlığı etkilemektedir. 103Bağımsızlık, iki organ arasındaki ilişkiyi nitelemektedir. Bir BİO’nunbağımsız olabilmesi için bağımsız bir tüzel kişiliğe sahip olması şart değildir; önemliolan yürütme erkinden bağımsızlıktır. Fransa’daki BİO’ların devlet tüzel kişiliğindenayrı tüzel kişilikleri bulunmamaktadır. Bunun bazı sonuçları vardır. İlk olarakbunların kusurlu hatta kusursuz işlemlerinin sebep olduğu zararlar devlet tarafındankarşılanmaktadır. İkinci olarak bunlar ne bir malvarlığına, ne de gerçek anlamda birmali özerkliği kurmaya imkân tanıyacak kendine özgü kaynaklara sahiptir. Bütçeleri,çalışma alanlarıyla ilgili olan bakanlığın, bazen de başbakanlığın bütçesine tabi olup,burada gösterilen ödeneklerle giderleri karşılanmaktadır. Yaptıkları işlerden eldeettikleri gelirler kendilerine bırakılmamakta, hazineye gitmektedir. Ancak bunlar,bakanın veya başbakanın emrinde değildir. BİO’lar bakanlıkların ya dabaşbakanlığın örgütlenmesi ile ilgili kararnamelerde ismen sayılmadıkları gibi, örgütşemalarında da gösterilmemektedir. 104BİO’ların bağımsızlığının en önemli sonucu, bunların merkezi idareninhiyerarşik ve vesayet denetimine tabi olmamalarıdır. Yürütme organına dahilbirimler, bunların işlem ve eylemlerinin geçersizliği sonucunu doğuran yetkileresahip değildir. Ancak bunların bağımsızlığı, hiçbir denetime bağlı olmadıklarıanlamına da gelmemektedir. Yargısal denetime ve yasama denetimine tabi olduklarıgibi, asgari bazı idari denetime de tabi tutulabilirler. Kararları yargı tarafından iptaledilebilir; anayasal bir güvenceleri söz konusu olmadığı için statüleri ve yetkileri deyasama organı tarafından değiştirilebilir. Ayrıca üyelerinin seçimi siyasi iktidarınyetkisindedir. 105 Bunların bağımsızlığından anlaşılması gereken, devletin her türlümüdahalesinden soyutlanmış olmak değil; personelin, özellikle de karar organlarınınsiyasi baskı, etki ve telkinden arındırılmış bir statü güvencesi taşıması olmalıdır. 106103 GÖZÜBÜYÜK, TAN, a.g.e., s.294.1999.104 ÖZEL, C., Sermaye Piyasası Kurulu, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara,105 ULUSOY, A., “Bağımsız İdari Kurumlar”, Danıştay Dergisi, S : 100, 1999, s.3-16.106 ERKUT, C., Bağımsız İdari Makamlar Müessesesi Açısından Sermaye PiyasasıKurulu’nun Kısa Bir Değerlendirmesi, Alkım Yayınları, İstanbul, 1998, s.129-134.
- Page 6 and 7: vi1.4.1.3. Denetim ……………
- Page 8 and 9: viii2.7. ŞEKER KURUMU (ŞK) ……
- Page 10 and 11: xKısaltmalar:a.g.e. Adı geçen es
- Page 12 and 13: xiiTABLOLAR DİZİNİSayfaTablo 1.1
- Page 14 and 15: 2Dünyada BİO’lar ilk olarak 188
- Page 16 and 17: 4BİRİNCİ BÖLÜMBAĞIMSIZ İDAR
- Page 18: 6sektörde düzeni ve hukuka uygunl
- Page 21 and 22: 9şartlarda iyi çalıştığına,
- Page 23 and 24: 111.2.1. Anglo-Sakson Ülke Uygulam
- Page 25 and 26: 13önemli olanlarındandır. ABD’
- Page 27 and 28: 15sözcükler geçebilmektedir. 198
- Page 29 and 30: 17kaçınabilmeleridir. Bu nedenle
- Page 31 and 32: 19Sonuç olarak, AB düzenlemelerin
- Page 33 and 34: 21Otoritesi’nin, Almanya örneği
- Page 35 and 36: 23yönetim yönetilenler ilişkiler
- Page 37 and 38: 25kurulların kurul başkanı ve ü
- Page 39 and 40: 27konularında her türlü sektöre
- Page 41 and 42: 29Geniş Kapsamlı, birden fazla se
- Page 43: 31Özerklik, merkezden yönetimin s
- Page 47 and 48: 35yasa); bazılarında da “kurul
- Page 49 and 50: 37davranışlar sergilemektedir. Ö
- Page 51 and 52: 39kuruluşlar, üçlü bir denetimi
- Page 53 and 54: 41BDDKKurulSalt Çoğunluk (lisansi
- Page 55 and 56: 43davaları, normal olarak kanunun
- Page 57 and 58: 45sorumluluklarını ne kadar fazla
- Page 59 and 60: 47çerçevesinde, yönetimin mali f
- Page 61 and 62: 49özerklikleri açısından önem
- Page 63 and 64: 511.4.2.1. Düzenleme YetkileriDüz
- Page 65 and 66: 53açıklama isteyebilir, teşebbü
- Page 67 and 68: 55ilgili mülki, amirlerce kapatıl
- Page 69 and 70: 57Bunun gibi, İstanbul Menkul Kıy
- Page 71 and 72: 59geçmişte yarattığı sorunlara
- Page 73 and 74: 61ihtiyaç duyulmuştur. Öte yanda
- Page 75 and 76: 63tablo ve raporlar ile diğer belg
- Page 77 and 78: 65aykırılık halleri, AB kurumlar
- Page 79 and 80: 67altı yıldır ve yeniden seçile
- Page 81 and 82: 69yeniden değerlendirmek, birleşm
- Page 83 and 84: 71Cumhurbaşkanlığınca, Anayasa
- Page 85 and 86: 73Üst Kurulun üyelerinin seçimin
- Page 87 and 88: 75Tablo 2.1. Karasal Televizyon Kur
- Page 89 and 90: 77istenerek (yapılan yayınların
- Page 91 and 92: 79piyasalardan düşük maliyetle a
- Page 93 and 94: 81ve finansal kiralama şirketlerin
- Page 95 and 96:
83Kurumun kendisine tahsis edilen m
- Page 97 and 98:
85idari düzenleme yapma ve işletm
- Page 99 and 100:
872.5.2. Kuruluş AmaçlarıDüzenl
- Page 101 and 102:
89telekomünikasyon şirketinde his
- Page 103 and 104:
91düzenlemelerin yapılması gerek
- Page 105 and 106:
93denetlenmesinden ve piyasada Kanu
- Page 107 and 108:
952.6.5. EPDK’nın Bağımsızlı
- Page 109 and 110:
97Öte yandan tarımda yaşanan gel
- Page 111 and 112:
99gerektiğinde bu kuruluşlara üy
- Page 113 and 114:
101Kararı ile Tütün, Tütün Mam
- Page 115 and 116:
103hastalık, kaza veya başka bir
- Page 117 and 118:
105Bakanlığınca belirlenecek esa
- Page 119 and 120:
107sektöre eğitim vermek, ihalele
- Page 121 and 122:
109düzenlemelerin yapılmasını s
- Page 123 and 124:
111Tablo 2.2. BİO’ların Kurulu
- Page 125 and 126:
113Tablo 2.4. BİO’ların Bütçe
- Page 127 and 128:
115ŞK 7 5 ETAPDK 7 5 EKİK 10 5 HK
- Page 129 and 130:
117EPDKŞKTAPDKKİK- Hint Teknik ve
- Page 131 and 132:
119TKEPDKDevelopment Research Centr
- Page 133 and 134:
121ÜÇÜNCÜ BÖLÜMBAĞIMSIZ İDA
- Page 135 and 136:
123sayılabilir. Bu bağlamda 1980
- Page 137 and 138:
125yararının kamu hizmetlerinin g
- Page 139 and 140:
127Diğer kanunlarda olduğu gibi B
- Page 141 and 142:
129BİO’lar, siyaset yapma sürec
- Page 143 and 144:
131gerçekleştirmelerini kolaylaş
- Page 145 and 146:
133edilen kırsal kesimdeki şebeke
- Page 147 and 148:
135açıkça öngörülmemiş ve d
- Page 149 and 150:
137alınamayacaklarını ve süresi
- Page 151 and 152:
139merkezden yönetimi “merkezi i
- Page 153 and 154:
141yönetim kuruluşlarına nazaran
- Page 155 and 156:
1433.3.2.2. İdarenin Bütünlüğ
- Page 157 and 158:
145BİO’lar, tüm dünyada olduğ
- Page 159 and 160:
147doğrudan yetkiye sahip olmamas
- Page 161 and 162:
149gibi konular yer almaktadır. Y
- Page 163 and 164:
151KAYNAKÇAKitaplar:AKINCI, M., Ba
- Page 165 and 166:
153Makaleler:AZRAK, A.Ü., “Bağ
- Page 167 and 168:
155ODYAKMAZ, Z., “Rekabet Kurumu
- Page 169 and 170:
157Raporlar:RTÜK 2007 Yılı Tahmi
- Page 171 and 172:
159, (12.01.2007).http://www.rtuk.o
- Page 173:
161ÖZGEÇMİŞKişisel Bilgiler:Ad