Download (1037Kb) - Suleyman Demirel University Research ...

31Özerklik, merkezden yönetimin sakıncalarını gidermek veya azaltmak içinkullanılan bir yönetim biçimidir. Yetkilerin merkezde tek elde toplanması vekararların merkezde üst düzey organlar tarafından alınması, hizmetin sunumunuaksatmakta ve maliyetleri arttırmaktadır. 90 Hizmetlerin çabuk, ucuz ve daha iyi birşekilde yerine getirilmesinde özerklik önemli bir işlev görmektedir. Ayrıca, özerklikilkesinde amaç bazı kişi ve kurumlara ayrıcalık, imtiyaz veya nüfuz sağlamakdeğildir. Özerklik, idarenin bütünlüğü ilkesiyle çatışacak boyutta olamaz. 91Bir kurumun özerk sayılabilmesi için bazı şartları sağlıyor olmasıgerekmektedir. Bunlar idari ve mali özerkliktir. BİO’lar, yasa ile belirlenmiş kendifaaliyet alanlarında kendi karar organları ile karar alabilirler ve çalıştıracağı personelikendileri belirleyebilirler. Ayrıca bu kurumlar kendilerine ait bir mal varlığına vebütçeye sahiptirler. Nitekim mali özerklik BİO’ların bağımsızlık derecelerinibelirleyen önemli unsurlardan biridir. 92Bağımsızlık: “Maddi, manevi, düşünsel yönlerden başkasına bağımlıolmama” 93 anlamına gelen bağımsızlık, hukuk düzenine uyarlanabilir bir kavramdırve “dışsal bir gücün denetim ve sınırlandırmasına tabi olmama durumu” olaraktanımlanabilir. 94 İdari (örneğin; yerel yönetimler) ve denetsel organlar (örneğin;yakın tarihte Kıta Avrupası’nda BİO’lar) görevlerini daha iyi bir şekilde yerinegetirebilmek için bağımsızlık ve özerkliğe sahip olmak istemektedirler. NitekimAtay’a göre de, bağımsızlık denetleyen-denetlenen ilişkisinde ortaya çıkmaktadır vebağımsızlık olmadığı taktirde denetim mümkün olmamaktadır. 95 Esasında“bağımsızlık” ve “özerklik” farklı kavramları ifade etmektedir ve bağımsızlıközerkliğin daha ileri bir uygulamasıdır. 9690 ÖKMEN, M., “Yerel Yönetimlerde Özerklik Eğilimleri, Avrupa ve Türkiye”, Avrupa Birliği ileBütünleşme Sürecinde Türkiye’de Yerel Yönetimler (Ed: Bekir PARLAK, Hüseyin ÖZGÜR),Alfa Yayınları, 1.Baskı, İstanbul, 2002, s.103.91 SOBACI, a.g.t., s.14.92 FESLER, J.W., “Independent Regulatory Agencies”, Elements of Public Administration (Ed:Fritz Morstein Marx), Prentice Hall of India Private Limited, New Delhi, 1968, s.192.93 BÜYÜK LAROUSSE, “Bağımsızlık,” Cilt 3, s. 1194.94 AKINCI, a.g.e., s.100.95 ATAY, C., Türk Hukukunda Kamu Yönetimlerinin Denetlenmesi, Marmara Kitabevi, 1.Baskı,Bursa, 1994, s.34.96 SANCAKDAR, O., “İdare Hukuku Yönüyle Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu’nunKısa Bir Değerlendirmesi”, Amme İdaresi Dergisi, Cilt No 34, S : 4, Aralık 2001, s.79.