Download (1037Kb) - Suleyman Demirel University Research ...

141.2.1.2. İngiltere ÖrneğiBİO’ların dünyada yaygınlaşmasını etkileyen ülke, ABD’den ziyade İngiltereolmuştur. ABD’deki kurumların uzun bir tarihi bulunmasına rağmen İngiltere’dekiBİO’ların model alınmasının nedeni; İngiltere’deki BİO’ların doğrudan 1980’debaşlayan neoliberal politikalar bağlamında yeni bir devlet yönetimi algılamasınauyum sağlamasıdır. 36İngiltere’de 1980’lerin başında ortaya çıkan yeni örgütlenme biçimleri,yönetişimin ve BİO’ların hem tarihsel hem de kurumsal yapısını çözümlemek içinönemli veriler sağlamaktadır. İngiltere, Avrupa’da “düzenleyici devlet” oluşumununanayurdu olarak kabul edilir. Bunun nedeni, Avrupa’da BİO’ların ilk kez bu ülkedegörülmesi değildir, kaldı ki ilk örnek İngiltere’de değil Almanya’da ortaya çıkmıştır.İngiltere’nin BİO’ların anayurdu olarak kabul edilmesi, devletin sosyal ve ekonomikişlevlerinin budanması ve “ekonominin siyasetten arındırılması” 37 programını ilkuygulayan ülke olmasıyla ilgilidir. 38İngiltere’de 1980’lerin başında başlayan özelleştirme süreci ile birlikte,yaygın kullanımıyla, “bekçi köpeği (watch dog)” sıfatıyla anılan ve agency adıverilen kurum tipi örgütler doğmuştur. BİO’lar İngiltere’nin kendi yönetim yapısıiçinde radikal bir değişimin işareti olarak görülmelidir. Zira ABD’nin aksineİngiltere’de, kamu yönetimini düzenleme yetkisi ya yerel meclislerin ya da merkezibakanlıkların sorumluluğundadır. “İcracı model” olarak bilinen bu model, İkinciDünya Savaşı’ndan sonra uygulanmıştır. Bu yapıda ilgili bakan, teorik olarak,endüstrinin etkinliklerinden doğrudan doğruya parlamentoya karşı sorumludur. İşteThatcher yönetimi bu yapıyı kırmış, özelleştirme uygulamalarıyla ilişkili olarak,agency adı verilen kurullar ortaya çıkarmıştır. Agency’ler, hükümetten bağımsız,klasik bakanlık yapılarının dışında, fakat hükümet işlevlerini yerine getiren özerkkurulları ifade etmektedir. Agency tipi kurumların isimlerinde her zaman “agency”ifadesi bulunmaz ya da adında bu ifade bulunan kurumlar bu tip kurumlar olmakzorunda değildir. Agency tipi kurumların isimlerinde ofis, kurul, komisyon gibi36 BAYRAMOĞLU, a.g.e., s.254.37Ekonominin siyasetten arındırılmasına 1990’ların başında verilecek en tipik örnek merkezbankalarına verilen “işlevsel bağımsızlıklar”dır.38 BAYRAMOĞLU, a.g.e., s.254.