2012 İlerleme Raporu - Avrupa Birliği Bakanlığı

Askeri hapishanelerdeki vicdani retçilerin kötü muamele gördüğü iddialarına ilişkin bazı davalardevam etmektedir. TBMM İnsan Haklarını İnceleme Komisyonu, askeri hapishanelerdekiuygulamaları eleştirmiş ve askerlerin cezalandırılmasına üst rütbeli bir subay tarafından değil,bağımsız adli makamlarca karar verilmesi gerektiğini açıklamıştır. Bu konu hakkındaki AİHMkararının uygulanması gerekmektedir.Kolluk kuvvetleri, işkence ve kötü muamele iddiasında bulunan kişiler aleyhinde sıklıkla karşıdava açmıştır. Birçok durumda, bu davalara mahkemeler tarafından öncelik verilmiştir.Mahkemelerde, hızlı, kapsamlı, bağımsız ve etkili soruşturmaların yapılmaması yargılamalarınuzamasına yol açmaktadır. İşkence, kötü muamele veya ölümcül yaralamadan (ateşli silahla)suçlu bulunan kolluk görevlilerine, kısa süreli hapis cezaları verilmeye ya da cezalarının teciledilmesine devam edilmiştir.Bütün siyasi partilerden siyasetçiler, daha önce işkence ve tecavüz suçlamalarına maruz kalmışbir polis amirinin İstanbul’da bir terörle mücadele biriminde kilit bir göreve atanmasınıeleştirmişlerdir. Bu konu kamuoyunda yoğun tartışmalara sebep olmuştur.Adli kolluk kuvvetinin bulunmaması, işkence veya kötü muamele suçlamalarına ilişkin idarîsoruşturmaların, soruşturmanın tarafsızlığını tehlikeye atacak şekilde, suçlanan polislerin çalışmaarkadaşları tarafından yapılmaya devam etmesine sebep olmaktadır.Kayıp kişiler, toplu mezarların açılması veya güvenlik ve kolluk görevlileri tarafından yapıldığıiddia edilen yargısız infazlara ilişkin olarak soruşturmaların eksiksiz ve bağımsız bir şekildeyürütülmesi konusunda kapsamlı bir yaklaşım bulunmamaktadır. Güneydoğuda rastlanılan toplumezarlar yeterince soruşturulmamıştır.Sonuç olarak, gözaltı merkezlerinde işkence ve kötü muamele vakalarında azalma eğilimigörülmüştür; ancak, aşırı güç kullanma iddiaları endişe konusu olmaya devam etmektedir. İnsanhakları ihlallerinin cezasız kalmasıyla mücadele konusunda çok sınırlı ilerleme kaydedilmiştir.Adli soruşturmalarda önemli ölçüde yığılma vardır, ancak öncelik, birçok iyi belgelendirilmişdavada görüldüğü üzere, güvenlik güçleri tarafından başlatılan karşıt-iddialara verilmektedir.Cezaevi sistemi reformu devam etmiştir. Mahkum ve tutuklular için oluşturulan beşrehabilitasyon merkezinde, Adalet Bakanlığı tarafından rehabilitasyon hizmetlerini geliştirmekamacıyla oluşturulan vaka yönetimi modeli uygulamaya geçirilmiştir. Adalet Bakanlığı, AdanaPozantı Çocuk Cezaevindeki kötü muamele iddialarına ilişkin soruşturma başlatmıştır.Mahkûmların tıbbi muayeneleri sırasında kolluk görevlilerinin bulunmasının önlenmesine ilişkinolarak, Sağlık Bakanlığı, Adalet Bakanlığı ve İçişleri Bakanlığı arasında yapılan üçlü protokolKasım 2011’de uygulanmaya başlanmıştır. Söz konusu protokolün Avrupa standartlarına uygunolması için yakından izlenmesi gerekmektedir.Denetimli serbestlik içeren mahkeme kararlarının sayısı artmıştır ve Denetimli SerbestlikKanunundaki değişiklik sonucunda çok sayıda mahkûm tahliye edilmiştir.Cezaevlerindeki aşırı kalabalıklık ciddi endişe yaratmaktadır; cezaevinde bulunanların %41’ihakkında henüz kesin hüküm verilmemiştir. Cezaevi sisteminin kaynakları yetersizdir.Mahkûmların seslerinin kaydedilmesi, hücre hapsinin yaygın bir şekilde uygulanması,mahkûmların ve ziyaretçilerinin soyundurularak aramaya tabi tutulmaları da dâhil olmak üzere,kötü muamele iddiaları endişe kaynağı olmaya devam etmektedir.Çocuk cezaevleri sayı ve kalite açısından yetersiz kalmaya devam etmektedir. Adana PozantıÇocuk Cezaevindeki kötü muamele iddialarının ardından, çocuklar ailelerinden uzakta, Ankara’dabir çocuk cezaevine yerleştirilmiştir. Özellikle kız çocukları olmak üzere çocuklar, bazıcezaevlerinde yetişkinlerden ayrı tutulmamaktadır.Cezaevlerinin izlenmesine ilişkin standartlar, BM standartlarına uygun değildir. Cezaevi izlemekurulları etkin çalışmamakta ve çeşitli cezaevleri için görevlendirilmiş kurullarTR 20 TR