2012 İlerleme Raporu - Avrupa Birliği Bakanlığı

karşılanmamıştır. Deniz Feneri davasındaki savcıların görevden alınması kararının, yürütmeninbaskısını yansıttığı yönünde endişeler bulunmaktadır. Kutuplaşmış siyasi atmosfer, Hükümetinyargıyı kontrol altına aldığı yönünde, muhalefet tarafından yapılan suçlamalarda kendinigöstermiştir.Tarafsızlığa ilişkin olarak, 2010 Anayasa değişikliği ve 2011’de kabul edilen AnayasaMahkemesinin Kuruluşu ve Yargılama Usulleri Hakkında Kanun ile getirilen bireysel başvuruusulü Eylül 2012’de yürürlüğe girmiştir. Adalet Bakanlığı tarafından İnsan Hakları Eylem Planıhazırlanmaktadır. Uzun süren davalar ile ilgili olarak bir komisyon kurulmasını temin edenYargılama Sürelerinin Uzunluğu ile Mahkeme Kararlarının Geç veya Kısmen İcra Edilmesi yada İcra Edilmemesi Nedeniyle Tazminat Ödenmesine Dair Kanun Tasarısı Meclisingündemindedir.2011 yılı İlerleme Raporu’nda değinilen Anayasa Mahkemesine ilişkin mevzuata yönelik eleştirilerkarşılanmamıştır. Adliyelerde savcıların, hâkimlerden ayrı bölümlerde çalışma odalarıbulunmamaktadır, savcılar mahkeme salonlarına giriş ve çıkışlarda hâkimlerin kullandıkları kapıdanfarklı bir kapı kullanmak zorunda değillerdir ve mahkeme salonlarında avukatlarla aynı seviyedeoturmamaktadırlar. Bu durum, hâkimlerin tarafsızlığına ilişkin algıyı gölgelemeye devam etmektedir.Yargının etkinliğine ilişkin olarak, birikmiş iş yükünü hafifletmek amacıyla, Yargıtay ve DanıştayKanunlarında yapılan değişiklikler, olumlu neticeler vermeye başlamıştır. Yargı hizmetlerininhızlandırılması amacıyla kabul edilen mevzuat ile ilk derece mahkemeleri düzeyinde de iyileşmelerkaydedilmiştir. Üçüncü Yargı Reformu Paketi, Temmuz ayında kabul edilmiştir. Bu paket ile bir dizikanunda değişiklik yapılması öngörülmekte ve yargı usullerinin hızlandırılması amaçlanmaktadır.Ancak, Bakanlık ve HSYK tarafından, mahkemelerin performanslarının, dava sürelerinin ve yargısisteminin verimliliği ve etkililiğinin izlenmesi ve değerlendirilmesine yönelik gerekli kriterler henüzoluşturulmamıştır. Avukata erişim konusunda AİHM içtihadına uyum sağlanması ve adli yardımsisteminin iyileştirilmesi için daha fazla çaba gerekmektedir.Ceza Muhakemesi Kanununun 167. maddesi çerçevesinde 2005 yılında kabul edilen Adli KollukYönetmeliği, Avrupa standartlarına uygun olarak henüz uygulanmamış olup, savcılıklara bağlı adlikolluk birimleri kurulmamıştır. Savcılar, İçişleri Bakanlığına bağlı kolluk birimlerindenyararlanmaktadır. Savcılar kolluk birimlerinin soruşturmalarını etkin bir biçimde sevk ve idare etmekapasitelerini geliştirmeli ve kolluk faaliyetlerini sıkı bir biçimde kontrol etmelidir.Üçüncü Yargı Reformu Paketi aynı zamanda Türk ceza adalet sistemi ile ilgilidir. Genel olarak, usuleilişkin hakların güvence altına alınması yönünde atılmış olumlu adımları içermektedir. Ancak, sözkonusu pakette, adalet yönetimi ve temel hakların korunması ile ilgili sorunlu alanlar yeterincegözden geçirilmemekte ve ilgili mevzuatta ceza gerektiren suçların tanımlarına ilişkin hususlar elealınmamaktadır.Uygulamada, ceza adalet sistemine ve özellikle ağır ceza mahkemelerine dair endişeler dilegetirilmiştir. Bu endişeler daha çok, savunma makamının savcılık dosyasına sınırlı erişimi,şüphelilere ilişkin tutuklama veya tutukluluk halinin devam etmesi kararları ve yargılama öncesitutukluluk sürelerine odaklanmıştır. Yargılama öncesi tutukluluk yerine alternatifler yeterinceuygulanmamaktadır. Türkiye’de, tutukluluğuna karşı itiraz edenlerin taleplerini değerlendirecek vemakul bir başarı beklentisi ile yargılama öncesi tutukluluklarının hukuka uygunluğuna ilişkin itirazimkânı sunacak etkili bir iç hukuk yolu yoktur. İddianamelerin ve iddianame sürecinin niteliğineilişkin endişeler mevcuttur. Bilgi, kanıt ve ifadelerin sızdırılması endişelerin büyümesine yolaçmaktadır. Bazı ceza davalarında çapraz sorgulamaların uygun bir şekilde yapılıp yapılmadığınadair endişeler oluşmuştur. Hâkim ve savcılara çapraz sorgulama ile ilgili eğitim verilmemiştir.İlgili kanun uyarınca Haziran 2007 itibarıyla faaliyete geçmiş olması gereken bölge adliyemahkemeleri hâlâ kurulmamıştır.Suçun mahiyeti ve siyasi parti finansmanının şeffaflığının artması hususlarında bazı gelişmelerolmakla birlikte yolsuzlukla mücadele politikası konusunda sınırlı ilerleme kaydedilmiştir. ÜçüncüTR 71 TR