Wewe Maisha Yako Ndoto Zako - Family Care International

108
WEWE, MAISHA YAKO, NDOTO ZAKO
Kutunza Afya Yako
Ya Kiujinsia
Stabisile kutoka Zimbabwe (umri: miaka 19)
“Mwili wangu ni wa pekee kwangu. Ninaulinda dhidi ya magonjwa
ya ngono, VVU na mimba.”
Mwili wako vile vile ni wa pekee. Je, unaulinda? Yapo mambo mengi unayotakiwa kuyajua
kuhusu kuishi na afya nzuri na kujilinda mwenyewe dhidi ya matatizo ya afya ya uzazi.
Watu wengi wanapofikiria matatizo ya afya ya uzazi, wanafikiria magonjwa ya ngono na
VVU/UKIMWI tu. Haya ni matatizo ya hatari kwa hiyo ni wazo zuri kujua namna ya kujitunza
na jinsi ya kuepuka majanga.
MaGOnjWa Ya nGOnO
Magonjwa ya ngono ni magonjwa ambayo
yanaambukizwa kwa njia ya kujamiiana
au kwa kufanya ngono. Yapo magonjwa ya
ngono yanayosabisha vidonda, uvimbe au
malengelenge wakati yapo mengine ambayo
hayaonyeshi dalili zozote.
Magonjwa ya ngono yanaenea kwa kupitia
mgusano wa majimaji ya watu wawili – shahawa,
majimaji ya ukeni na damu – na kupitia mgusano
na ngozi iliyoathirika. Magonjwa ya ngono
yanaweza kuenezwa kutoka kwa mwanaume
kwenda kwa mwanamke, na kutoka kwa
mwanamke kwenda kwa mwanaume na hata
kati ya watu wawili wa jinsi moja.
Ugonjwa uenezao kwa ngono uliombaya zaidi
kuliko yote ni VVU/UKIMWI. Hakuna sindano
ya kinga na hakuna dawa unapokuwa umepata
maambukizi. Watu wengi wanakufa ndani ya
miaka 10 mpaka miaka 20 baada ya maambukizi
ya VVU.
109
SURA YA 10