Wewe Maisha Yako Ndoto Zako - Family Care International

20
WEWE, MAISHA YAKO, NDOTO ZAKO
Tohara ni kitendo cha kuondoa ngozi iliyojikunja inayozunguka kichwa cha uume. Ngozi hii huitwa
govi, hufunika kabisa kichwa cha uume lakini inaweza kuvutwa chini ya “mpini” (shafti).
Kufuatana na mila na desturi za waafrika, pamoja na dini fulani fulani kama vile Waislamu na
Wayahudi, watoto wanatahiriwa wakiwa na umri wa siku chache. Katika desturi nyingine za Afrika,
wavulana wanatahiriwa wanapofikia balehe, utaratibu huu unachukuliwa kama utaratibu wa mpito
kutoka utoto kwenda utu uzima.Zipo tamaduni nyingine Afrika ambazo mila haziruhusu kutahiri
kabisa.
Hakuna ubaya wowote wa kutahiri au kutokutahiriwa. Kutahiriwa ni utaratibu wa kidini au
kiutamaduni/kimila. Iwapo katika jamii yenu hawatahiri ni sawa sawa tu.
Je, kutahiri kunaleta tofauti zozote katika hisia ya kujamiiana? Ni vigumu sana kujua jambo
hili kwani kila mwanaume anayo namna yake ya kujisikia. Lililo la uhakika ni kwamba wote,
aliyetahiriwa na asiyetahiriwa wanaweza kufurahia ngono na wanaweza kuwafurahisha wapenzi
wao.
Wakati kutahiri ni utaratibu wa kidini au kimila/ kiutamaduni, watu wengine wanaamini kwamba
kuna faida za kiafya iwapo mwanaume ametahiriwa kwa sababu ni rahisi kusafisha uume wake.
Lakini zipo sababu zingine za kiafya zinazoweza kusababisha watu kutahiriwa. Wapo wavulana na
wanaume wengine ambao govi linakuwa limeshikana sana na kichwa cha uume kiasi cha kwamba
inawia vigumu kuivuta kwa chini. Hii inaweza kusababisha kuvimba kwa uume na maumivu
makali. Namna pekee ya kutatua tatizo hili ni kutahiri.Watu wengine wanafikiri kwamba kutahiri
kunasaidia kuzuia maambukizi ya VVU/UKIMWI na magonjwa mengine ya ngono. Ukweli ni
kwamba, hata kama umetahiriwa unaweza kupata maambukizi ya VVU/UKIMWI na magonjwa ya
ngono. Unashauriwa kufanya mapenzi salama wakati wote.
Mambo yote haya yana maana gani kwako? Kama utamaduni wako hauruhusu wavulana kutahiriwa,
Je, ungependa utahiriwe ili iwe rahisi kuuweka uume wako msafi? Jibu ni hapana unachotakiwa ni
kuwa msafi, kumbuka kusafisha kwa ungalifu chini ya govi. Kwa kawaida haya ndiyo unayotakiwa
kuyafanya. Hata hivyo wavulana ambao hawawezi kuviringisha govi na wale ambao husikia
maumivu uume unapodinda, wanashauriwa kumweleza mfanyakazi wa afya kwa ushauri zaidi.
Sasa hivi watu wengi wanatahiriwa katika vituo vya afya. Lakini sehemu nyingine wanatahiri
wataalamu wa kienyeji (mangariba) kama sehemu ya sherehe. Wakati wowote inapotokea hivyo,
inatakiwa vitumike vyombo visafi, vilivyochemshwa, ili kuua vijidudu kila baada ya kumtahiri
mtu mmoja. Ni hatari sana kutumia kisu kimoja kutahiria wavulana wengi kwa sababu kama
mmojawapo atakuwa na maambuziki ya VVU, kisu kinaweza kueneza maambukizi kwa wavulana
wengine.
Iwapo utatahiriwa kimila, hakikisha utaratibu wa kisasa unatumika ili kuzuia maambukizi ya VVU
na magonjwa mengine yanayotokana na damu. Usikubaliane kabisa na mila/desturi na utamaduni
utakaosababisha maambukizi ya VVU. Taratibu hizo zinaweza kubadilishwa ukawa salama.
Kwa mfano, watu wa Mbale, Uganda walichukua hatua zifuatazo ili kuhakikisha wanatahiri
kiusalama:
• Kila aliyetaka kutahiriwa alilazimishwa kuja na kisu chake.
• Lazima kisu kichemshwa kabla ya kutumika.
• Lazima Mangariba waoshe mikono yao kwa uangalifu kabla na baada ya kumtahiri kila mtu.
MaZOeZi Ya uSaFi
SURA YA 3 | WAvULANA
JE UNAFAHAMU KUHUSU TOHARA? Je, ulikuwa unajua kwamba kuna uzushi mwingi kuhusu uume?
Yafuatayo ni maelezo mbalimbali ya uzushi kuhusu uume:
1. Iwapo huufanyii mazoezi uume kwa kujamiiana, uume wako hautafanya kazi na utakuwa
mdogo. huu ni uongo! Kujamiana sio “mazoezi” ya uume. Uume hauhitaji mazoezi yoyote.
Utafanya kazi vizuri bila hata ya kujamiiana.Kutojamiiana au subira kamwe haviwezi
kuudhuru uume wako.
2. Uume unaongezeka ukubwa kila unapofanya ngono mara nyingi. Sio kweli! Ukubwa wa
uume wako utategemea sifa urizorithi kutoka kwa wazazi wako, na wala sio unachofanya
na uume wako.
3. Uume mdogo hauwezi kumridhisha mwanamke. Sio kweli! Ukubwa wa uume unaathari
ndogo sana kwa mwanamke kufurahia ngono. Hii ni kwa sababu hisia za kutaka kujamiiana
kwa mwanamke zipo kwenye kinembe na eneo linalozunguka uke.Uke wenyewe hauna
mishipa mingi ya fahamu kwa hiyo haujisikii sana
4. Wavulana wenye uume mdogo hawawezi kutumia kondomu. Sio kweli! kondomu
zimetengenezwa kwa jinsi ya kubana, hivyo kila mtu anaweza kuzitumia vema.
5. Lazima ujamiiane kila uume unapodinda. Si kweli! Kwa vyovyote vile hii sio kweli kabisa.
Kwa mfano utafanya nini kama uume wako ungedinda darasani? Uume utalegea wenyewe.
Kamwe huwezi kudhurika kwa kutokufanya ngono uume unapokuwa umedinda.
6. Wavulana wenye dole gumba kubwa wana uume mkubwa. Sio kweli! Watu wengi husema
mambo kama haya ikiwa ni pamoja na wavulana wenye pua kubwa, miguu mikubwa,
masikio n.k, lakini sio kweli. Hakuna mahusiano yoyote kati ya ukubwa wa uume na viungo
vingine vyovyote vya mwili wako. Hakuna jinsi unavyoweza kufahamu ukubwa wa uume
kwa kumwangalia tu.
7. Mbegu za kiume zikizidi zinasababisha mgongo kuuma, kichaa, kichwa kuuma, kuwa
hanithi na kuota chunusi. Sio kweli! Hata kama korodani zinatengeneza mamilioni ya
mbegu za kiume, haiwezekani mbegu hizo kujazana na kusababisha matatizo. Zaidi ya
hapo mbegu za kiume haziwezi kwenda sehemu nyingine ya mwili.
8. Ndoto nyevu ni dalili ya kwamba unahitaji kujamiiana. Sio kweli! Ndoto nyevu ni njia
mojawapo ya mwili kupunguza mbegu za kiume na shahawa. Sio dalili ya kwamba unahitaji
kujamiiana. Mwili wako unaweza kujirekebisha wenyewe bila ya wewe kujihatarisha kwa
vyovyote vile.
Ni muhimu kuosha na kusafisha uume wako kila siku, uwe umetahiri au la. Hii ni lazima iwe
desturi kama unavyofanya kwa sehemu nyingine za mwili wako. Unatakiwa vile vile kuosha
mapumbu, katikati ya mapumbu na mapaja na katikati ya matako.
Kama hujatahiriwa, unatakiwa kurudisha nyuma govi na kusafisha eneo hilo kwa utaratibu.
Unaweza kuhisi viuvimbe vidogo mwanzoni mwa kichwa cha uume viuvimbe hivyo ni matezi
yanayotoa majimaji meupe yanayoitwa smegma. Smegma inasaidia govi kuteleza nyuma
kiulaini. Hata hivyo, iwapo Smegma itajaa chini ya govi inaweza kusababisha harufu mbaya au
maambukizi. Ni muhimu wakati wote eneo la chini ya govi liwe ni safi .
21