Wewe Maisha Yako Ndoto Zako - Family Care International

122
WEWE, MAISHA YAKO, NDOTO ZAKO
Kama ikitumika kiusahihi na kwa kukubaliana, kondomu ni kinga
kamili dhidi ya magonjwa ya ngono, ikiwa ni pamoja na VVu na
uzuiaji wa mimba. Kondomu zinazuia vijidudu, bakteria na virusi
vilivyo ndani ya uke kukutana na uume, na huzuia mbegu za kiume,
bakteria na virusi ndani ya shahawa kuingia ukeni.
Ijapokuwa kondomu zinaonekana nyembamba sana,
zimetengengezwa na mpira imara (lateksi) na zimejaribiwa kwa
kutumia nguvu za electroniki ili kuhakikisha kwamba kiwango chake
ni cha juu. Watu wengine wanasema kwamba kondomu zina matundu
madogo sana ambayo yanaweza kupitisha VVU. Hii siyo kweli. VVU
haviwezi kupita kwenye kondomu. Hata hivyo, kondomu inaweza
kuwa na matundu kama muda wa kutumika umekwisha au imetunzwa
vibaya au imewekwa visivyo.
Ni muhimu sana kufuata taratibu za matumizi ya kondomu kila mara
na kila wakati unapozitumia:
1.
2.
3.
4.
Seif, kutoka tanzania(umri wa miaka 13)
“Ngono salama ni kutumia kondomu. Niliyasikia haya kutoka
kwa watu na vilevile kwa kusoma magazeti. Sijawahi kufanya
ngono”.
Sospita, kutoka tanzania(umri wa miaka 13)
“Nimesikia kuhusu kondomu. Nilisoma kwamba zinakukinga
usipate maambukizo ya magonjwa ya ngono na VVU”.
Godfrey, kutoka Zimbabwe(umri wa miaka 19)
“Sina uhakika kama nitafanya mapenzi na mtu yeyote bila ya
kutumia kondomu. Sioni kama hilo linaweza kutokea”.
Chana pembezoni mwa pakiti kwa uangalifu. Usitumie meno na
hakikisha kucha hazichani kondomu.
Usiikunjue kondomu harakaharaka. Iweke kwanza kwenye kiganja
chako na itasimama kama kofia.
Valisha kondomu mara uume unapodinda vizuri na kabla
haujagusa uke. Shika chuchu ya kondomu ukiwa unaiviringisha
chini ya uume. Kondomu inatakiwa iende yenyewe kiurahisi. Kama
haishuki kiurahisi basi jua umeigeuza ndani nje. Itupe kondomu
hiyo na uchukue mpya. Usitumie kondomu iliyogeuzwa ndani nje
kwa sababu inaweza ikawa na shahawa ambazo zina mbegu za
kiume au vijidudu vinavyoambukiza magonjwa ya ngono.
Endelea kushika chuchu ya kondomu wakati unaendelea
kuiviringisha kondomu mpaka uifikishe kwenye shina kabisa. Hii
nafasi ya ziada (chuchu) ni kwa ajili ya shahawa baada ya kukojoa
(kufikia mshindo).
5.
6.
Baada ya kukojoa, shika ukingo wenye bangili wa kondomu na toa
uume toka kwenye uke. Hii itasaidia kuzuia kondomu isiteleze.
Tupa kondomu kwenye choo cha shimo, choma au fukia ardhini.
Usiache kondomu mahali ambapo watoto wataiona na wala usitupe
kwenye choo cha kuvuta maji kwani itaelea.
Yafuatayo ni maelezo zaidi ya jinsi ya kutumia kondomu kwa usahihi ili
zisipasuke na wala zisiteleze na kutoka.
•
•
•
•
•
•
SURA YA 10 | KUTUNZA AfYA YAKO YA KIUJINSIA
Angalia juu ya pakiti tarehe ya kwisha matumizi au tarehe ya
kutengenezwa. Kama tarehe ya kwisha matumizi imepita, usiitumie!
Kama tarehe ya kutengeneza ni zaidi ya miaka mitatu iliyopita,
usiitumie! Kumbuka kuwa hata kondomu zinazotumika kuzuia mimba
zisitumike zaidi ya miaka miwili baada ya tarehe ya kutengenezwa.
Kamwe usitumie kondomu ambayo pakiti yake imetoboka. Zaidi ya
hapo usitumie kondomu ambayo ganda lake lina rangi zilizochujuka
au halina rangi kabisa au kama ganda ni gumu limekakamaa au linanata sana.
Tunza kondomu sehemu ambayo kuna ubaridi kiasi, kiza na pakavu. Joto, mwanga na
unyevuunyevu vinaharibu kondomu. Usitunze kondomu kwenye pochi au mfukoni.
Ikiwezekana tumia kondomu zenye vilainishi au tumia vilainishi kama kondomu siyo laini.
Vilainishi vinaweza kusaidia kondomu isipasuke au kuchanika wakati wa kujamiiana. Tumia
vilainishi vyenye asili ya maji tu. Vilainishi vizuri ni pamoja na maji na dawa za kuulia mbegu
za kiume. Majimaji ya ukeni ya asili yanaweza kuwa kilainishi. Kamwe usitumie vilainishi
vyenye asili ya mafuta. Usitumie vaselini, mafuta ya maji (ya kupikia, ya watoto, ya nazi,
petroli), jeli ya petroli, vipodozi vya aina zote, siagi, malai ya kokoa au majarini. Vyote hivi
vinaweza kudhoofisha uimara wa kondomu.
Usikunjue kondomu kabla ya kutumia. Kondomu ambayo imeshakunjuliwa ni vigumu kuivaa.
Tumia kondomu mpya kila unapofanya ngono baada ya mshindo. Kamwe usitumie kondomu
zaidi ya mara moja na usivae zaidi ya moja.
Watu wachache wanadhurika kiafya na mipira aina ya “lateksi”. Hivyo kondomu hizi
zinawasababishia viupele na ngozi kuwasha. Kama unalo tatizo kama hili, zipo kondomu ambazo
hazitengenezwi kwa kutumia mpira wa “lateksi”. Tumia hizo. Zungumza na mhudumu wa afya
namna ya kuzipata.
Watu wengi wanaotumia kondomu wanasema zinawafanya wenza wote wawili wafurahie ngono.
Wenza wote wanaweza kupumzika na kutulia zaidi wanapokuwa hawana hofu ya mimba au
kupata magonjwa ya ngono. Wanaume wengine wanasema kondomu zinawasaidia wasifikie
mshindo “wasikojoe” haraka na kuwafurahisha wenzi wao.
Lakini pia wapo wanaume na wanawake ambao hawapendi kutumia kondomu kwa sababu wana
hofu kuwa hawatafurahia ngono vizuri. Hivyo, mwanaume anaweza kumdanganya mpenzi wake
kwamba hana ugonjwa hivyo kumtaka amwamini na asiwe na sababu yoyote ya kuwa na hofu.
123