Wewe Maisha Yako Ndoto Zako - Family Care International

148
WEWE, MAISHA YAKO, NDOTO ZAKO
Unaweza kushawishika kuingia katika uhusiano na mtu mzima, hususani kama huna pesa za
matumizi na wazazi wako hawawezi kukununulia vitu vya kukufurahisha na vilivyo vizuri. Hata
hivyo, hakuna zawadi au kiasi cha pesa chenye thamani ya gharama utakayolipa.
Iwapo mtu mzima, mwanaume au mwanamke anajaribu kukupatia zawadi au pesa na anashinikiza
mjamiiane, kuwa jasiri. Sema “hapana” na ondoka bila kuchelewa. Waeleze wazazi au shangazi
au mjomba au mwelimisha rika kilichotokea. Waombe wakusaidie uweze kuimudu hali hiyo.
Usijaribu kutatua peke yako.
Vijana wengine wanaingizwa katika uhusiano wa namna hii na wazazi wao. Hii ni kwa sababu
wazazi ni maskini na hawawezi kulipa karo, chakula, nguo na vitu vingine. Hali kama hii ni ngumu
kwa kijana yeyote. Iwapo utakuwa katika mazingira kama haya unahitaji kufikiri kiubunifu:
•
•
•
Ni nani unaweza kumwendea kwa ajili ya msaada? Unaweza kuzungumza na ndugu wengine
kama vile shangazi, mjomba, babu, bibi au kaka au dada? Huenda wakakulipia karo au
wakawasaidia wazazi wako kufanikisha yote. Unaweza kuzungumza na mtu yeyote ndani
ya jamii, kama vile mtu wa kanisani, msikitini au kutoka kituo cha vijana? Hawa wanaweza
kufahamu namna ya kutatua tatizo lako.
Je, unaweza kuzungumza na mwalimu au mkuu wa shule? Waulize namna unavyoweza
kulishughulikia tatizo lako. Pengine wanaweza kukusaidia kwa kukusamehe karo au kwa
kukupatia kazi ya kufanya shuleni ili uweze kulipa karo.
Je, unaweza kupata pesa? Unaweza kufanya kazi, kama kuuza mboga, karanga, bisi au
peremende baada ya shule ili kupata pesa?
Wapo watu wengine wanaokuzunguka ambao wanaweza kukusaidia ikiwa watajua tatizo lako.
Kwa hiyo omba msaada na usijaribu kulitatua peke yako.
unYanYaSaji KijinSia
Margaret kutoka Zimbabwe (umri wa miaka 17)
“Kitu kimoja ninachojua kuhusu wanaume ni kwamba wengi
huwania kujifurahisha na mtu wa jinsi nyingine, na katika kufanya
hivyo wanaweza kukuahidi hazina zote za maisha. Kwa
hiyo, nimesema HAPANA kwa wanaume wengi na nitaendelea
kufanya hivyo.”
neema kutoka Kenya (umri wa miaka 15)
“Alikuwepo mfanyabiashara mmoja aliyekuwa anajaribu
kufanya urafiki na mimi lakini nilikataa. Mwanaume huyo alikuwa
anawatuma wasichana wengine kujaribu kunishawishi,
lakini nilikataa.”
Aina yoyote ya kuguswa au kushikwashikwa kimapenzi bila ridhaa ya anayetendewa hivyo ni
unyanyasaji kijinsia. Inaweza ikawa kushikwa matiti au sehemu za siri. Inaweza vilevile ikawa
kujamiiana. Aina yoyote ya kukutana kimapenzi bila ya kupenda ni unyanyasaji pia.
SURA YA 12 | NGONO YA KULAZIMISHWA NA NGONO BILA YA RIDHAA YAKO
Unyanyasaji kijinsia mara nyingi unafanywa na
mtu mzima anayemjua kijana na ana madaraka juu
yake. Mtu mzima anaweza kuwa jirani, rafiki wa
familia, mwalimu, kiongozi wa dini au kiongozi wa
jamii. Mtu mzima anaweza akawa ndugu, kama vile
mzazi, mzazi wa kambo, mjomba au shangazi, kaka
au dada.
Unyanyasaji kijinsia unaweza kuhusisha tishio,
rushwa, udanganyifu, ujanja na vurugu. Mtu mzima
anaweza kukutishia, au mtu mzima anaweza
kukupatia zawadi ili kukufanya utoe ushirikiano.
Mtu mzima anaweza pia kukudanganya au
kukutegea ufanye jambo. Mtu mzima anaweza
kukutishia kukudhuru wewe au familia yako iwapo
utamwambia mtu yeyote kuhusu unyanyasaji
kijinsia. Mtu mzima anaweza kukuchanganya akili
kwa kusema uhusiano utakuwa wa siri.
Unyanyasaji kijinsia ni jambo baya sana na linaweza kukufanya uchanganyikiwe. Hapa kuna
mambo machache ya kuyaweka maanani:-
•
•
•
•
Mwili wako ni wako.
Unayo haki ya kuamua nani akushike, akushike vipi na wakati gani.
Kugusana kwa aina yoyote kusikokubalika ni
unyanyasaji kijinsia.
Mtu yeyote asiangalie au kukushika sehemu zako za siri kwa namna ambavyo utajisikia
vibaya.
Amini hisia zako kuhusu kuguswa na amua nini kilicho chema kwako. Usimsikilize mtu
anayejaribu kukushawishi vinginevyo.
Mtu akikugusa ambavyo hupendelei, sema “hapana” kwa nguvu na kwa sauti. Kuwa jasiri.
Tafuta mtu wa kumweleza kuhusu tukio. Ongea na mzazi, shangazi au mjomba, babu, bibi, rafiki,
mwalimu au mama wa rafiki yako. Pata msaada.
iwapo yupo mtu anakunyanyasa kijinsia au anakushinikiza ufanye naye ngono, tafuta msaada. Ongea
na wazazi au mtu mwingine anayejali.
149