Wewe Maisha Yako Ndoto Zako - Family Care International

14
WEWE, MAISHA YAKO, NDOTO ZAKO
Vijana wengine hawafurahii nywele mpya zinazoota mwilini hasa mavuzi yanapotokea kwa mara
ya kwanza.
Kumbuka ya kwamba mavuzi ni kitu cha asili na yana kazi yake, kwa hiyo iwapo unayo mengi au
kidogo usihofu sana.
Vilevile, nywele huota kwapani kipindi cha balehe, ingawa mara nyingi ni wakati wa mwisho
wa kipindi cha balehe. Wasichana wengi hawaoti nywele kwapani mpaka baada ya matiti
kuanza kuota na baada ya kuvunja ungo. Kwa wavulana nywele za kwapani kwa kawaida huanza
kujitokeza mwaka mmoja au zaidi baada ya mavuzi kuota. Kama mavuzi, nywele za kwapani
zina kazi maalum.Wakati wa balehe jasho linatoka sana na nywele husaidia kuzuia jasho lisitoke
kwenye ngozi.
Kwa kawaida,kwa wavulana, nywele za usoni huwa za mwisho kuota. Huanza kuota pembeni mwa
midomo ya juu. Nywele zinazoota juu ya midomo ya juu (masharubu) huendelea kuota, na zingine
huota sehemu ya juu ya kidevu na chini kidogo katikati ya midomo ya chini na mwisho zingine
huota kwenye kidevu. Nywele hazioti kidevuni mpaka via vya uzazi vya mvulana viwe vimekomaa
kabisa. Kwa wavulana wengi, nywele za usoni huanza kuota hasa wakiwa na umri kati ya miaka 14
na 18.Lakini zinaweza kuanza kuota mapema zaidi au zikachelewa.
uWeZO Wa KuFiKiRi
balay, kutoka Kenya (umri, miaka 16)
“Nilistushwa! Sikujua kama mtu anaweza kuota nywele
sehemu zake za siri. Nilidhani ninaumwa, na nikamwuliza
mama ambaye alinihakikishia kwamba ilikuwa ni jambo la
kawaida.”
Diana, kutoka Zambia (umri, miaka 17)
“Zilipoota, nilijisemesha mwenyewe kwamba itabidi
nikubaliane na hali halisi”
Doglas, kutoka Zimbabwe (umri miaka 12)
“Yalipoota mavuzi haikunifurahisha yalinifanya nionekane
mbaya”
bernard, kutoka Kenya (umri, miaka 17)
“Marafiki zangu walinicheka ati kwa sababu mavuzi yalikuwa
hayajaota.”
Wakati mabadiliko dhahiri yanayotokea katika mwili kipindi cha balehe, akili nayo pia hubadilika
bila ya kutambulika kiurahisi.Katika kipindi cha ujana balehe, uwezo wa akili unaongezeka sana
hasa katika kufikiri kwa makini na kutoa maoni ya kina. Matokeo ya mabadiliko haya husababisha
utambulisho binafsi kuanza kujengeka.Unaanza kujiona kama mtu wa kipekee. Unapenda kufikiri
mwenyewe na kufanya maamuzi yako binafsi.
SURA YA 2 | MABADILIKO YA MWILI
Mara nyingi, kwa mara ya kwanza utayaona mambo tofauti na wazazi wako wanavyoyaona.
Unaweza kujisikia kutaka kujua imani za wazazi wako na sababu zake. Unaweza kutaka kujaribu
kuishi maisha yako mwenyewe kuliko kutegemea ya kuambiwa na wengine. Unaweza kujaribu
mambo mapya mwenyewe na wakati mwingine kujaribu mambo ya hatari.
Mabadiliko yote haya ya akili ni dalili nzuri za kuonyesha kwamba unaingia utu uzima.
Hata hivyo haina maana ya kwamba tayari umeishakuwa mtu mzima. Ingawa uwezo wako
wa kiakili unaongezeka sana, bado kuna mambo mengi unakuwa hujayajua. Ukweli hutaweza
kuyajua yote, kwa hiyo ni muhimu kujua wapi uende na umwone nani kwa ajili ya taarifa
unayoihitaji. Kutakuwepo wakati ambapo itakuwa muhimu kutumia uzoefu na maarifa kutoka
kwa waliokuzidi umri. Hivyo basi unatakiwa kuuliza maswali, usidhani unayo majibu yote. Jitahidi
kujifunza mengi iwezekanavyo.
Vijana wengine hutaniwa wanapokuwa wameota mavuzi au wanapokosa kuota.
15