Wewe Maisha Yako Ndoto Zako - Family Care International

166
WEWE, MAISHA YAKO, NDOTO ZAKO
naMna Ya KuShuGhuliKia ShiniKiZO la KutuMia DaWa
Kumudu shinikizo kutoka kwenye kundirika linalotaka utumie dawa kama wao ni vigumu sana.
Hapa kuna hadithi fupi ya kijana mmoja:-
Je, maelezo haya yanakukumbusha wewe pia hali ambayo imewahi kukutokea ukiwa na wenzako?
Hawa marafiki walikuwa wanahitaji sana Jeckton avute. Kwa nini walimshinikiza?
Watu wengi wanataka kuungwa mkono wanapofanya jambo wanalofikiri siyo sahihi. Wanafikiri
makosa yao yanakuwa madogo kama mtu mwingine anafanya nao. Marafiki zao wanapofanya
jambo la kijasiri pamoja nao, hawajisikii kuogopa sana kuhusu hatari iliyopo. Kama wako katika
kikundi wanajisikia kustarehe na kufurahia burudani wanazozipata kwenye dawa. Ndiyo maana
watakushinikiza sana wewe.
Hapa kuna vidokezo vya jinsi ya kushughulikia hali hiyo:
•
•
•
•
jeckton kutoka Kenya (umri wa miaka 15)
“Nilipokuwa na miaka 13, nilikuwa naelekea nyumbani nikiwa na
baadhi ya marafiki zangu. Tulipita sehemu ambayo marafiki zangu
mara nyingine wanaenda kukutana na baadhi ya marafiki zao.
Tulipofika pale waliwakuta marafiki zao na wakapewa kifurushi
cha bangi. Bila kupita muda, msichana mmoja akaanza kuvuta
na akaniambia nivute pafu moja. Nilikataa, wakaanza kunicheka.
Waliniita majina mabaya na wakaniambia niache kuwaaibisha.
Waliniambia ilikuwa tamu sana na ingenifanya nijisikie vizuri. Kwa
sababu sikutaka waelewe kwamba nilikuwa naogopa, niliamua kuvuta
kidogo. Baada ya kuvuta kidogo, siwezi kusema yaliyotokea
baada ya hapo maana sikumbuki tena. Nilichanganyikiwa kwa
muda wa karibu siku tatu.”
Kumbuka kwamba huhitaji kumfanya rafiki ajisikie vizuri kwa kumuunga mkono kufanya
mambo ambayo siyo mazuri kwako.
Kama ni rafiki wa kweli, unaweza kumwambia rafiki yako kuwa mambo anayoyafanya ni ya
hatari.
Uwe mwazi kwa wenzio kwamba hutaki kutumia dawa au kitu. Waonyeshe rafiki zako
kwamba unazijua akili zako zilivyo na kwamba hata wakikusihi vipi hutabadilisha mawazo
yako.
Ondoka kama rafiki yako anazidi kukushinikiza au anaanza kukutukana ama kukucheka.
Usiendelee kujadili suala hilo zaidi. Subiri hadi atakapokuwa hatumii dawa ndiyo mwanze
kuzungumza kuhusu jambo hilo.
Kofi kutoka Ghana (umri wa miaka 16)
“Huwa nashinikizwa na marafiki zangu kutumia dawa za kulevya
ninapokuwa nao, lakini ninajizuia mwenyewe na kuwaeleza kwa
ujasiri kabisa kwamba nimeridhika bila ya kutumia dawa.”
Mara nyingine tatizo linaweza kuwa kubwa zaidi kuliko kukataa shinikizo toka kwa marafiki.
Unaweza kugundua kwamba rafiki yako analo tatizo kubwa la dawa au pombe, tatizo ambalo
unaona linamharibia maisha yake. Hili nalo ni gumu kulitatua. Haya ni mambo machache
unayoweza kufanya:
•
•
•
SURA YA 13 | MATUMIZI MABAYA YA DAWA
Zungumza na rafiki yako kuhusu matumizi ya dawa wakati hajanywa au hayuko katika hali ya
ulevi.
Usimlaumu au kumkosoa rafiki yako. Hii itazua mabishano baina yenu. Badala yake lenga
katika matatizo ya dawa na mwonyeshe rafiki yako kwamba unaogopa. Jaribu kumsaidia
rafiki yako aelewe kwamba ana matatizo.
Jaribu kumsaidia rafiki yako apate msaada na jaribu kumsaidia akwepe sehemu ambayo
atapata shinikizo la kutumia dawa au pombe.
Margaret kutoka Kenya (umri wa miaka 16)
“Wengi wa marafiki zangu walikuwa wameshaharibiwa na dawa;
lakini baada ya kujua hatari na ukweli kuhusu dawa niliamua kuwasaidia
marafiki zangu. Wengi wamebadilika na mimi ninafurahi.”
Wakati mwingine watu wenye matatizo kutokana na dawa hawako tayari kukusikiliza wewe na
ushauri wako. Wanaweza kuzikataa juhudi zako za kusaidia na wanaweza kukukasirikia. Mnaweza
mkaishia kuwa na mabishano makali na rafiki zako, lakini angalau dhamira yako itakuwa wazi na
utakuwa umejitahidi kuwasaidia.
Wakati wote upo uwezekano wa urafiki kuvunjika kutokana na tabia yako ya kutokubaliana na
tabia zao.
hanifa kutoka tanzania (umri wa miaka 17)
“Nilikuwa na rafiki ambaye nilimwamini sana kwa kipindi kirefu,
lakini sikujua mambo aliyokuwa anayafanya kwa kificho. Siku
moja nilimkuta na watu wenye sura za ajabu, macho yake yalikuwa
mekundu. Niligundua alikuwa ananuka bangi. Nilijaribu kuzungumza
naye mara kwa mara lakini hakunisikiliza. Hivyo nilimtaka
achague ama kuacha kutumia alichokuwa anatumia au kuacha
kuzungumza na mimi. Nilifikiri angefanya uamuzi sahihi lakini
nilikuwa nimekosea aliacha kuzungumza na mimi.”
Inaweza kuwa vigumu sana kumpoteza rafiki lakini angalau ulisimama kwenye kanuni zako,
ulijaribu kumsaidia rafiki na wewe binafsi hukujihusisha na hatari ya dawa. Mara chache, baada
ya muda, rafiki atabadilika.
hanifa kutoka tanzania (umri wa miaka 17)
“Baada ya miezi kadhaa, rafiki yangu aligundua madhara ya dawa
hizo kwa maisha yake, na akaniomba tuendelee kuwa marafiki
tena. Kwa sababu nilimwonea huruma nilikubali.”
167