Wewe Maisha Yako Ndoto Zako - Family Care International

28
WEWE, MAISHA YAKO, NDOTO ZAKO
Unaweza vilevile kuona vinundu vidogo vidogo kuzunguka duara hilo. Hivi vinundu ni tezi ambazo
ni za kawaida. Mwanamke anapokuwa na mtoto, tezi hizi zinatoa kiini kinachosaidia kulinda
chuchu wakati mtoto ananyonya.
Margaret kutoka tanzania (umri, miaka 18)
“Matiti yangu yalipoanza kukua, nilijisikia vizuri japo kuwa
wakati mwingine kulikuwa na maumivu kidogo”
Kadri chuchu na duara vinavyozidi kuwa vikubwa, matiti nayo yanakuwa makubwa na kujaa.
Mabadiliko haya yanavyoanza kutokea, matiti yanaanza kuuma. Unaweza kujisikia maumivu
ukiyabinya au ukiyagonga. Hii ni kawaida, na hakuna haja ya kuhofu. Matiti ni sehemu ya mwili
ambayo ni nyepesi kuhisi kitu. Iwapo kutatokea kiamshi cha namna tofauti, kama kuguswa au
hata ubaridi, chuchu zinakuwa ngumu na husimama.
Kwa wasichana wengine, matiti yao hukua taratibu na kwa wengine hukua haraka. Kwa wastani,
inachukua muda wa miaka 4 matiti kukua kabisa, lakini wasichana wengine matiti yao yanakua
kabisa kabla ya miaka 4, wakati wasichana wengine matiti yanaweza kuchukua hadi miaka 6
kukua kiukamilifu. Hivyo iwapo matiti yako yanachukua muda mrefu kukua tulia tu, yatakua.
Debora kutoka uganda, (umri, miaka 15)
“Matiti yangu yamekua hivi karibuni, lakini ninaogopa jinsi
yanavyoongezeka haraka. Sijali kuwa na matiti, ila ninatumaini
hayatakuwa makubwa sana. Mara ya kwanza nilikuwa
ninashangaa kwa nini yamechelewa kuota, lakini sasa ukubwa
wake unanitisha.”
Kuna matiti ya maumbo na ukubwa mbalimbali. Ukubwa na maumbile ya matiti yanatokana na
tabia vinasaba ulivyorithi toka kwa wazazi wako. Ukubwa pia unategemea tishu zenye mafuta
katika matiti. Hakuna unachoweza kufanya ili matiti yako yawe unavyotaka. Hakuna kiasi
chochote cha mazoezi kinachoweza
kuongeza ukubwa wa matiti yako.
Mazoezi yanajenga misuli lakini matiti
hayana misuli. Kumbuka tu kwamba
matiti yote, makubwa au madogo –
yana kazi kubwa moja - kunyonyesha
watoto.
Pia unatakiwa ujue kwamba, matiti
hayakui yote pamoja sawasawa. Titi
moja linaweza likawa kubwa kidogo
kuliko jingine. Ukweli ni kwamba
hakuna hata mmoja ambaye ana matiti
yanayolingana ukubwa na si rahisi
kuona tofauti hizi.Maumbile ya chuchu
vilevile yanatofautiana sana. Wanawake
wengine chuchu zao zimegeukia
ndani badala ya nje, wengine chuchu
zimezama ndani ya mduara n.k.
Kama matiti yako ni makubwa au madogo,
ni sahihi yalivyo kwako.
SURA YA 4 | WASICHANA
Matiti yana maana tofauti kutoka jamii moja hadi nyingine. Katika utamaduni mwingine
wanawake wanaweza kuacha matiti wazi, wakati katika tamaduni zingine wanashangaa na sio
heshima hata kidogo. Katika sehemu nyingi hata hivyo kuota matiti ni tukio kubwa katika maisha
ya msichana. Ni ishara ya msichana kukua. Wasichana wengi huyapenda matiti yao.
Prossy,kutoka uganda (umri,miaka 13)
“Ninayapenda matiti yangu. Nilikuwa nawahusudu dada zangu
walivyokuwa na matiti. Nilikuwa nachukua soksi na kuzikunja
halafu naweka ndani ya gauni nionekane kama nina matiti.”
barlay kutoka Kenya (umri, miaka 16)
“Nilikuwa ninawahusudu wasichana wanovaa nguo zinazobana
mwili. Nilifurahi nilipopata matiti, hivyo na mimi niliweza kuvaa
nguo zinazobana mwili.”
cathy kutoka uganda (umri, miaka 17)
“Matiti yangu yalikua nikiwa darasa la kwanza .Nilijiona kama
msichana mkubwa kuliko wote darasani. Ilichukuwa muda kukubaliana
na mabadiliko ya mwili wangu. Lakini nilikuwa napenda
nyonga yangu illivyo ya mduara. Marafiki zangu walisema nyonga
yangu inashawishi na hii ilinifanya nijivunie.”
Sherifan kutoka Ghana (umri, miaka 15)
“Nilifurahi sana kwa sababu nilianza kuonekana kama mama
yangu. Nilipokuwa sina matiti nilikuwa ninavaa sidiria ya mama
yangu na kuweka soksi ndani yake nionekane nina matiti kama
mama yangu.”
Baadhi ya wasichana wanajisikia vibaya matiti yao yanapoanza kukua.Pia hii ni kawaida.Hii ni
kwa sababu marafiki zao wa rika moja hawajaota matiti bado.
irene kutoka uganda (umri, miaka 16)
“Wakati matiti yangu yalipoanza kukua, nilikuwa ninavaa flana
zinazobana sana, flana za wadogo zangu. Nilitaka kujisawazisha
mwili nionekane kama sina matiti.”
angela kutoka Kenya (umri, miaka 17)
“Nilikuwa nina wasiwasi mno na nilikuwa ninavaa sweta wakati
wote matiti yangu yalipoanza kuonekana. Nilikuwa sijisikii vizuri
kwani nilikuwa ninasoma shule ya mchanganyiko na sikujua wavulana
wangesema nini.”
Wasichana wengine wanajipinda vibaya kwa kuinamisha vifua vyao kwa sababu ya
kufedheheshwa na kukua kwa matiti yao. Jambo hili linasikitisha kwa sababu kila mtu anatakiwa
kuupenda mwili wake, na kutojali watu wengine wanasema nini. Vyovyote vile matiti yako
yalivyo,kama ni makubwa au madogo yaliyochongoka au ya mviringo ni mazuri jinsi yalivyo.
29