Wewe Maisha Yako Ndoto Zako - Family Care International

26
WEWE, MAISHA YAKO, NDOTO ZAKO
Sura ya 3
WaVulana
Katika kipindi cha balehe mvulana anategemea mabadiliko mengi kutokea. Mabadiliko
haya ni ya taratibu na hutokea katika umri tofauti kwa wavulana tofauti. Yafuatayo ni
mabadiliko ambayo unaweza kuyategemea:
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Mwili wako utakua , hasa mifupa ya mabegani, mikono, miguu na nyayo. Vilevile misuli
itajengeka na utakuwa na nguvu.
Sauti itabadilika halafu itakuwa nzito kadri vinyuzi sauti vinavyokuwa vinene na
kurefuka.
Uume wako utaongezeka na mapumbu yataanza kuninginia chini.
Uume wako utadinda mara kwa mara.
Unaweza kupata ndoto nyevu (kukojoa manii usingizini) usiku.
Unapopitia mabadiliko haya elewa kwamba:
Kila ukubwa wa uume ni sahihi.
Hakuna ubaya wowote kutahiriwa na wala hakuna ubaya wowote kutokutahiriwa kwa
mwanaume.
Oga na kusafisha uume wako kila siku. Kila mara rudisha nyuma govi na kusafisha chini
yake iwapo hujatahiriwa.
Sio lazima kujamiiana eti kwa vile uume umedinda.
Ndoto nyevu ni tukio la kawaida, huwapata wengi, hakuna haja ya kuwa na wasiwasi, sio
dalili ya kwamba unatakiwa kuanza kujamiiana.
Wakati wowote mabadiliko haya yanapotokea mwilini mwako ndio wakati mwafaka. Wewe
ni wa kipekee na uko kawaida kabisa.
Wasichana
Sura ya pili ilielezea kidogo kuhusu mabadiliko ya msichana wakati wa balehe. Sura hii inatoa
maelezo ya kina na naamini utayafurahia kuyasoma.
MauMbile na uKubWa Wa MWili
Wasichana wengi huanza kukua haraka haraka wanapokaribia umri wa miaka 10 hadi 11. Lakini
wapo wasichana wanaoanza kukua wakiwa chini ya umri huu au umri mkubwa zaidi ya huu. Miguu
mara nyingi huwa ndiyo sehemu ya mwili inayokua haraka. Unaweza kuwa mfupi, lakini ukajikuta
miguu yako ghafla imekuwa mikubwa sana! Usijali sehemu nyingine ya mwili itakua na kulingana
na hiyo miguu mikubwa. Mwili wako unakua kwa wakati wake.
Mifupa mingine itaanza kukua pia kila mmoja kwa wakati wake. Mikono na miguu yako inaweza
kutangulia kukua haraka wakati sehemu ya uti wa mgongo ikiwa inakua taratibu zaidi.
Mabadiliko mengine unayoweza kuyahisi ni kuanza kukua nyonga. Mifupa ya nyonga inakuwa
mikubwa, na laini, tishu zenye mafuta hukua kwenye nyonga, mapaja na matako. Kadri nyonga
inavyozidi kupanuka, kiuno kitaonekana chembamba ukilinganisha na sehemu zingine. Mwili
utakuwa wa mviringo, ukionyesha umbo la kike.
Matiti YaKO
catheryn, kutoka Ghana (umri, miaka 15)
“Nilikuwa na miaka 10 nilipoanza kuhisi mabadiliko ya mwili wangu.
Watu waliniambia bila mabadiliko hayo nisingeliweza kuwa
mwanamke kwa hiyo nilifurahi. Nilikuwa naingia katika kundi la
wanawake hivyo sikuwa na budi kujihadhari.”
Wasichana wengine wanaanza kuota matiti wakiwa na umri kati ya miaka 8 au 9, lakini wengine
yanachelewa kuota. Kuota kwa matiti kunasababishwa na homoni inayoitwa estrojeni.
Estrojeni inasababisha tishu ndani ya matiti kukua ili siku moja utakapokuwa na mtoto, uweze
kutengeneza na kuhifadhi maziwa.
Kabla matiti yako hayajaanza kukua, pengine chuchu zako zitakuwa kubwa na kusimama kuliko
zilivyokuwa awali. Mabadiliko mengine unayoweza kuyaona ni duara jeusi na kubwa la ngozi
litakalozunguka chuchu zao.
27
SURA YA 4