Wewe Maisha Yako Ndoto Zako - Family Care International

56
WEWE, MAISHA YAKO, NDOTO ZAKO
Kujienzi ni kitu ambacho kipo ndani yako. Lakini hiyo haimaanishi huwezi kuifanyia kazi au
kuhitaji kuikuza na kuijenga. Unaweza kuzingatia yafutayo ili ujenge tabia ya kujienzi:
•
•
JE UNAJUA Maana ya kuwa na Afya nzuri kihisia?
Inaweza ikawa vigumu kuelezea afya nzuri ya kihisia. Lakini kawaida utaijua kwa kuona.
Kwa mfano tumchukulie Rose, anaelekea kuwa na furaha wakati wote na anaonekana
kuyamudu maisha ya raha na tabu.
•
•
•
Anapopata maksi za chini anakubaliana nazo na anaongeza bidii.
Akiachwa na mpenzi wake, analia lakini baadaye anaamua kwamba siyo mwisho wa
dunia.
Kipindi cha mitihani, huwa hafadhaiki sana. Hufanya mazoezi na kuzungumza na rafiki
yake mpenzi kukabili mfadhaiko.
Rose anajienzi sana. Hashindwi na hisia anapoachwa na mpenzi wake. Hujitambua kama ni
mtu muhimu. Vile vile anajiamini sana. Ni kweli kwamba alifanya vibaya kwenye majaribio,
lakini anajua anaweza kufanya vizuri zaidi. Hahitaji kumlaumu mwalimu. Njia anayotumia
kupambana na mfadhaiko ni nzuri. Michezo na kumwambia rafiki anayemwamini matatizo
yanayomsibu kunamsaidia kushughulikia wasiwasi na kisha kusonga mbele.
Aidha, watu wengine wanapata shida sana kumudu raha na shida za maisha. Kwa mfano
Emma, ambaye yuko katika mazingira yanayofanana na ya Rose, hufanya kila kitu tofauti.
•
•
•
Hakubali kukosolewa badala yake humlaumu mwalimu kwa kupata alama mbaya.
Akiachwa na mpenzi wake anafadhaika. Hutangaza mambo ya uongo kuhusu mvulana
huyo na huanza kufanya mbwembwe na wavulana wengine.
Anapokuwa na mfadhaiko anaanza kunywa pombe na kuvuta sigara.
Inakuwaje Emma anapata shida sana kuyamudu matatizo haya? Jambo mojawapo ni
kujienzi. Anaumia sana anapoachwa na mpenzi wake na anayamudu maumivu kwa
kumsema rafiki yake vibaya. Anajaribu kujihakikishia kwamba bado anapendwa kwa
kumpenda mvulana mwingine. Njia yake ya kupambana na mfadhaiko haifai kabisa, pombe
na sigara vinaweza kukusahaulisha kwa muda lakini havitatui tatizo.
Epuka kujilinganisha na wengine mara kwa mara. Weka malengo yako, na usijihukumu
mwenyewe kwa kuangalia mafanikio ya mtu mwingine. Maisha ni safari ndefu. Kuna wakati
utaenda mbele na wakati mwingine utarudi nyuma.
Tambua vipaji vyako na kujikubali vile ulivyo.Tengeneza orodha ya mambo unayoyafanya
vizuri. Je wewe ni msanii? Mwanariadha.Mwimbaji, msimuliaji wa hadithi au mnenguaji
(mcheza dansi) Ni masomo gani unayofanya vizuri shuleni?
•
•
•
•
•
Fikiria wewe ni mtu wa aina gani na kutengeneza orodha ya sifa ulizonazo. Unapenda nini
kuhusu wewe mwenyewe? Wema wako? Ucheshi? Ubunifu? Umakini?
Fahamu mambo yanayokuhusu ambayo ungependa kuyaboresha, lakini usijikosoe sana.
Kuwa mhalisi na weka malengo ambayo yanatekelezeka na yatakayoonyesha mafanikio ili
uridhike unapoyakamilisha.
Jiamini, na jiambie “ninaweza!”.
Tumia muda wako na watu wanaokujali wanaofanya ujisikie vizuri na kuongeza hadhi ya
kujiheshimu. Kaa mbali na watu wanaojaribu kuharibu heshima yako, hasa kama wanafanya
hivyo kwa sababu fulani.
Kwa vyovyote vile kuifanyia kazi heshima yako haina maana kuwa hutaweza kupata matatizo.
Kuifanyia kazi heshima yako itakusaidia matatizo kuwa mepesi. Kujiheshimu kunakulinda wewe
binafsi. Wakati mtu anakutendea vibaya hisia za kujiheshimu zinapiga kelele “Hee! haya ni
makosa, usiruhusu mtu huyu akakutendea hivi”.
Hebu fikiria kana kwamba marafiki zako wamekuacha. Wamejiunga pamoja na kukuacha peke
yako. Ghafla unajisikia kutetemeka na huna uhakika wa mambo yako. Ni kwa nini hawakutaki
tena? Je kuna makosa umefanya? Heshima yako inaanza kufifia kama ua linavyonyauka.Unaanza
kujisikia vibaya.
Katika mazingira ya namna hii, watu wengine hupata hofu. Wanachukua njia rahisi ya kurudisha
heshima inayoshuka ili apendwe tena, hata kama itamaanisha kufanya jambo ambalo wanafikiria
ni kosa. Kwa mfano, vijana wengine ambao wamekataliwa na marafiki zao wa zamani huanza
kujiunga na makundi ya vijana wanaokunywa pombe, wanaovuta bangi na kujiingiza kwenye
matatizo makubwa. Hivyo wanaanza nao kula madawa ya kulevya, kunywa pombe ili waweze
kukubalika.
Ni vizuri kutafuta kukubalika na kweli inapandisha hadhi lakini haisaidii kutatua matatizo ya
kujiheshimu na wala kukubalika hakudumu. Unaweza kujisikia vizuri kwa muda lakini baada
ya muda mfupi sauti ndogo ndani yako huanza kukusumbua: “Watu hawa hawako makini”. Sauti
hii ni kwamba haujawa mkweli kwako mwenyewe, unajizuia kufanya mambo unayoyataka na
unayoyaweza. Hujisikii vizuri kutokana na yale unayoyafanya kwa mkumbo...” Hiyo sauti ndogo ni
nafsi yako. Ni vema wakati wowote kuisikiliza.
Kurekebisha kujienzi kwako ni kazi kubwa kuliko kujiunga na makundi mapya, au kupoteza
mawazo kwa kutumia pombe, na madawa ya kulevya, (kwa taarifa zaidi kuhusu madawa ya
kulevya na pombe soma sura ya 12). Itakusaidia zaidi kurekebisha kujienzi kwako. Unapopitia
matatizo ya kujienzi, yafuatayo ni mambo machache unayoweza kuyafanya ili yakusaidie:-
•
•
SURA YA 6 | UTUNZAJI AfYA YA AKILI NA MOYO
Jaribu kuliweka tatizo lililopo katika mtazamo sahihi. Jaribu kukumbuka kwamba dunia
imejaa mambo ya raha na shida, na kwamba huu sio mwisho wa dunia.
Zungumza na mtu wa karibu yako na unayemwamini kuhusu matatizo yako na hisia
zako. Mtafute kijana mtoa ushauri nasaha au mtu ambaye anakujali na ambaye anaweza
kukusaidia.
57