ACTA AGROPHYSICA

113
gumowe i polimerowe silników. Badania te wykazały, że paliwo FAME wykazuje
zdecydowanie większą agresywność w stosunku do materiałów gumowych
i tworzyw sztucznych, niż olej napędowy ropopochodny. Objawia się to znacznie
większym pęcznieniem, tzn. przyrostem masy oraz wymiarów, a także
zmianą charakteru powierzchni, szczególnie elementów gumowych.
W niektórych przypadkach różnice przyrostu masy sięgały 100-400% po upływie
1000 h. Pęcznienie elementów gumowych jest ściśle uzależnione od rodzaju
mieszanki gumowej, z której został wykonany element. W związku z tym zachodzi
konieczność poszukiwania i wykonywania elementów uszczelniających
silnik z gumy wykazującej stosunkowo dobrą odporność na działanie ekologicznego
oleju napędowego. Tworzywa sztuczne, zaś są bardziej odporne na
działanie FAME. Stwarza to możliwość i celowość przeprowadzenia gruntownej
analizy, które elementy silnika i układu paliwowego dotychczas wykonywane
z gumy, będą mogły być zastąpione elementami wykonywanymi z tworzyw
sztucznych [13].
Pierwsze doświadczenia z estrami FAME jako paliwami silnikowymi, wykazały
niszczący wpływ tych produktów na niektóre tworzywa sztuczne, stosowane
jako elementy konstrukcyjne i uszczelniania układów paliwowych pojazdów,
a także rozpuszczanie starych powłok lakierniczych. Najbardziej podatne na
działanie estrów FAME okazały się: polistyren, wysokociśnieniowy polipropylen,
polichlorek winylu (PVC-P) a także kauczuk nitrylowy, a z powłok lakierniczych
żywice syntetyczne, poliuretan i polietylen.
Uszkodzenia wielu pojazdów, w których stosowano FAME zmobilizowały
producentów silników do wprowadzenia w połowie lat 90, nowych materiałów
konstrukcyjnych, odpornych na działanie estrów. W tabeli 24, przedstawiono
ocenę kompatybilności szeregu tworzyw sztucznych z FAME, przeprowadzoną
zgodnie z metodą DIN 53476. Badania trwałości powłok lakierniczych wykazały,
że odporność na działanie estrów FAME wykazują powłoki epoksydowe
dwuskładnikowe oraz poliuretanowe dwuskładnikowe [28].
Powszechne wprowadzenie biopaliw na rynek paliw węglowodorowych
w Polsce wiąże się z szeregiem operacji związanych z ich magazynowaniem, transportem,
przepompowywaniem itp. Należy zaznaczyć, że estry FAME, a także oleje
napędowe zawierające biokomponenty, wprowadzone do systemu produkcji
i dystrybucji oleju napędowego mogą powodować uszkodzenia materiałów
uszczelniających i elementów konstrukcyjnych stosowanych dotychczas
w zaworach zbiorników i cystern, w pompach przeładunkowych itp., a także wymywanie
powłok lakierniczych stosowanych w systemach magazynowania i dystrybucji
oleju napędowego. Pominięcie gruntownej analizy tego zagadnienia
i odpowiedniego przygotowania oraz wystąpienie ewentualnych błędów związanych
ze zbyt powierzchownym potraktowaniem tego problemu mogą spowodować