ACTA AGROPHYSICA

130
poprawę opłacalności jego produkcji [116]. Przystąpienie Polski do UE spowoduje
procesy dostosowawcze cen rynkowych, stąd ceny rzepaku będą w większym
stopniu uzależnione od cen nasion na rynku europejskim. Będzie to również
miało dodatni wpływ na stabilizację cen nasion rzepaku w najbliższych
latach z powodu odbudowy światowych zapasów, które ostatnio zostały znacząco
zredukowane [116].
Podjęcie produkcji rzepaku, szczególnie na dużą skalę wymaga przeprowadzenia
szczegółowego rachunku ekonomicznego. Kalkulacja kosztów produkcji
rzepaku przeprowadzona przez Dobka [27], powinna uwzględniać zarówno
koszty utrzymania maszyn i urządzeń wchodzących w skład parku maszynowego,
jak i koszty ich wykorzystania w procesie produkcji rzepaku. Obliczenia jednostkowych
kosztów eksploatacji maszyny czy urządzenia można przeprowadzić
korzystając ze wzoru:
K
e
= K
utrz
+ K
uż
+ K
c
+ K
t
+ K
rob
[zł·h –1 ] (4)
gdzie:
K e – koszt eksploatacji maszyn i urządzeń,
K utrz – koszt utrzymania maszyn i urządzeń,
K uż – koszt użytkowania maszyn i urządzeń,
K c – koszt eksploatacji ciągnika,
K t – koszt transportu,
K rob – koszt robocizny.
Wszystkie wymienione składniki jednostkowych kosztów produkcji wyrażone
są w zł·h –1 . Na koszty utrzymania maszyny lub urządzenia biorącego udział
w procesie produkcyjnym składają się trzy różne rodzaje kosztów:
− koszt amortyzacji K a (obliczany na podstawie ilorazu ceny maszyny wyrażonej
w zł oraz liczby godzin pracy w okresie użytkowania),
− koszt przechowywania i konserwacji K k , (należy przyjąć, że wynosi on ok.
2% wartości ceny nowej maszyny rocznie),
− koszt ubezpieczenia K ub (tylko dla maszyn i urządzeń podlegających ubezpieczeniu,
dla pozostałych wartość ta jest równa zero).
Na koszty użytkowania maszyn i urządzeń składają się:
− koszty napraw K n ,
− koszty paliwa i smarów K p ,
− koszty materiałów pomocniczych K mp .
Poszczególne składniki kosztów użytkowania maszyn i urządzeń oblicza
się na podstawie następujących zależności: