ACTA AGROPHYSICA
ACTA AGROPHYSICA
ACTA AGROPHYSICA
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
20<br />
nawożenia azotem. Wyraża się to zwiększeniem zawartości białka oraz zapobieżeniem<br />
obniżenia ilości tłuszczu w nasionach [156]. Przy niedoborach potasu liście<br />
rzepaku mają barwę ciemnozieloną, następnie występują na nich chlorotyczne, szybko<br />
powiększające się plamy z których powstają obumarłe powierzchnie o białawym<br />
zabarwieniu. Objawy te występują najpierw na liściach starszych. Młodsze liście są<br />
grubsze, kruche i drobne a pęd jest skrócony.<br />
Przy uprawie rzepaku należy pamiętać o uwzględnieniu w dawce nawozowej<br />
magnezu i siarki. Duże prawdopodobieństwo wystąpienia deficytu tych<br />
składników występuje głównie na lżejszych glebach mineralnych [67,103]. Magnez<br />
stosuje się w całości przedsiewnie w ilości 30-50 kg MgO·ha –1 w formie<br />
kizerytu lub siarczanu magnezowego. Na glebach zakwaszonych składnik ten<br />
wprowadza się wraz z nawozami wapniowo-magnezowymi. Nawożenie rzepaku<br />
magnezem konieczne jest zwłaszcza na glebach o bardzo niskiej zasobności w<br />
ten pierwiastek. Brak magnezu objawia się jesienią czerwienieniem liści w czasie<br />
trwania niskiej temperatury. Wiosną liście rzepaku mają żółte zabarwienie<br />
i plamiste przejaśnienia przechodzące w brunatnoczerwone nekrotyczne plamy.<br />
Unerwienie liści pozostaje zielone, a brzegi są podwinięte.<br />
Rzepak ozimy pobiera dużo siarki [87,88]. Składnik ten można zastosować<br />
w ilości 25-40 kg S·ha –1 w formie siarczanu amonu, siarczanu potasu lub w postaci<br />
nawozów wieloskładnikowych, takich jak Polimag S lub Amofoska NPKS.<br />
Przez wiele lat w praktyce rolniczej nie występowała potrzeba nawożenia<br />
siarką nawet roślin o dużych wymaganiach w stosunku do tego składnika. Związane<br />
to było z tym, że duże ilości związków siarki były emitowane do atmosfery,<br />
z której następnie dostawały się one do gleby w postaci suchego względnie mokrego<br />
opadu. Zmniejszony dopływ siarki do atmosfery w ostatnich latach oraz<br />
mniejsze ilości tego pierwiastka wprowadzane z nawozami mineralnymi (NPK)<br />
spowodowało, że nawożenie siarką rzepaku w krajach europejskich stało się koniecznością.<br />
Zwiększone zapotrzebowanie rzepaku w stosunku do siarki ma miejsce od<br />
początku formowania łodygi do początku zawiązywania łuszczyn. Właściwe<br />
zaopatrzenie rzepaku w siarkę korzystnie wpływa na procesy tworzenia białek<br />
i chlorofilu. Ponadto zwiększa zimotrwałość roślin, a także wydatnie poprawia<br />
wykorzystanie azotu z nawozów. Z badań Rotkiewicz i współautorów [123]<br />
wynika, że nawożenie siarką rzepaku ozimego jest korzystniejsze na początku<br />
okresu wegetacji, gdyż w mniejszym stopniu zwiększa zawartość szkodliwych<br />
dla zwierząt glukozynolanów. Objawem niedoboru siarki jest białawofioletowe<br />
zabarwienie młodych liści, częściowo zniekształconych. Międzynerwowe powierzchnie<br />
blaszek starszych liści rzepaku są wydłużone. Liście ulegają postępującemu<br />
od brzegów przebarwieniu. Początkowo są jaśniejsze, później jasnożółte<br />
i brunatnożółte, nekrotyczne. Okolice wokół nerwów liściowych pozostają