Na drodze do kultury czynnej Leszek Kolankiewicz - Otwórz KsiÄ Å¼kę

dentem, aktorem, profesorem, sprzedawcę.
Jako pielgrzymi jesteśmy ubocznie
naszymi rolami. Grotowski jako pielgrzym
jest ubocznie reżyserem. Jego przestrzeń
domowa to Polska i teatr. Pielgrzymi
odchodzę, kiedy drzwi percepcji
nie otwierają się już na zewnętrz ani do
wewnętrz, lecz — zamknięte — rdzewieję
(...) Chcąc być w pełni w domu, trzeba
czasem być w ruchu. Grotowski jest w
ruchu ku Górze dosłownie i metaforycznie:
Góra Płomienia, czerwiec 1977.
Chociaż pielgrzym jest zwykłą osobę,
idzie on w niezwykłej przestrzeni —
przestrzeni pomiędzy, w granicznej (progowej)
przestrzeni, w krańcowej przestrzeni,
w przestrzeni wyrzutka (...) Na
mocy swego przejścia granic, znajduje
się on w parazwyczajnej przestrzeni. Grotowski
nazywa swą przestrzeń „parateatralną".
Jest ona też „parareligijna",
lecz wszystko to, co znajduje się w „paraprzestrzeni"
jest faktycznie poza takimi
wyżłobieniami rzeczywistości. Parazwyczajna
przestrzeń nie oznacza przestrzeni
„nadnaturalnej". Oznacza przestrzeń
bardzo-naturalną, bardzo-zwyczajną,
autentycznie prostą i bezpośrednią.
(...) W środku, w miejscu pielgrzymki
znajduje się Góra, na którą trzeba się
wspięć, z której trzeba zejść i opuścić ją.
Kiedyś góra była po prostu górę; teraz
staje się ona miejscem „poza" (świętym).
Lecz wiedza przychodzi tylko wtedy,
gdy spotkanie na tej specjalnej górze czyni
powracających pielgrzymów zdolnymi