Na drodze do kultury czynnej Leszek Kolankiewicz - Otwórz KsiÄ Å¼kę

ufności, co z upływem czasu wiedzie do
wyzwolenia w nich najprostszej,
najbardziej elementarnej ekspresji
międzyludzkiej (...)"
Leszek Kołodziejczyk, „Teatr ekspresji człowieczej",
Polityka, Warszawa, 26 stycznia 1 974, nr 4(88).
Procesu tego nie można, jak mi się wydaje, odrywać
od sytuacji historycznej, w jakiej się pojawił. Bez
wątpienia, w drugiej połowie XX wieku, a zwłaszcza w
latach 60, w zbiorowej świadomości naszego kręgu
cywilizacyjnego odbił się ze szczególną siłą napór
różnego rodzaju wytworów „kultury biernej". Zjawisko
to — jak każde zjawisko masowe — ma swoje dobre i
złe strony. Stało się ono prawdziwym skokiem
jakościowym w procesie demokratyzacji „kultury
biernej", spowodowało nawet, jak twierdzą niektórzy
teoretycy jego formalnych aspektów, zmianę oblicza
całego naszego świata („globalna wioska"). Powstała
sytuacja cywilizacyjna bez precedensu. Dzięki nowym
technikom rozpowszechniania, sztuka zawładnęła
życiem, odciskając swe piętno na każdej niemal
sytuacji potocznej.
„Teatr otwarty napotyka obecnie całą
falę polemik, w których kwestionuje się
na ogół jego hasła — albo okrzykując je
za przestarzałe („wyjście ze sceny" — to
już było), albo za niesłuszne („twórczość
zbiorowa — to złudzenie, reżyser musi
być"). Tym, czego się nie dostrzega, jest
fakt, że najnowsze tendencje w sztuce —
np. w teatrze i w sztukach plastycznych
— są tylko bladym odbiciem, echem
tendencji występujących w życiu
społecznym. (...)
14