Na drodze do kultury czynnej Leszek Kolankiewicz - Otwórz KsiÄ Å¼kę

ozdaje pudełka zapałek. (...) Ludzie świecą
zapałkami, chodzą po sali, przystają
przed sobą. Jedni patrzą, drudzy nie wiedzą
„jak patrzeć". Niektórym ten gest, taki
ludzki i bezosobowy jednocześnie, przychodzi
z trudem. Ci siadają pod ścianami
i przyglądają się (choć przyglądanie się
jest źle widziane, bo rozprasza innych),
jak zachowują się ci „wyzwoleni", „swobodni".
Pozostaje im przynajmniej do
rozważenia pytanie: „Jak to się stało, że
nie potrafię tego zrobić" Ale jeśli pozwala
się im na obserwację i jeśli są dostatecznie
skłonni, by poddać się próbom,
po jakimś czasie i w nich otwierają się te,
jakby zablokowane dotychczas kanały
bezpośredniości. Dokonuje się pierwszego
kroku ku spontaniczności. Spontaniczności
zdobytej trudem świadomej
woli, wyuczonej poniekąd, jak wszystko,
co chce się mieć (...) Czuje się każde poruszenie,
każde drgnienie ludzi wokół.
Otwierają okna na ulicę. Jest bardzo
wczesny, niebieskawy świt. Posłuchajcie
teraz miasta — mówi Ryszard Cieślak.
Trwa cisza, tak charakterystyczna dla
wszystkich tych spotkań, czysta cisza.
Inne „ule" bywały (...) albo bardziej
nastawione na kontakt za pośrednictwem
słowa — jak Małgorzaty Dziewulskiej
i jej grupy. Albo bardziej żywiołowe —
jak Stanisława Scierskiego, kiedy ludzie
ze świata całego śpiewali smętne, w teatrze
skomponowane pieśni, od których
dusza strzępiła się na zupełnie słowiańską
modłę i był obecny ten duch nieokre-
51