3 - Centralne Biuro Antykorupcyjne

378S. OGRODNIKA. Husseinprawne MECHANIZMY i kryminologiczne KORUPCJOGENNE aspekty – cztery korupcji grzechy główne władz publicznych3korzyść materialna podarowana w celu osiągnięciaswojego celu może być w postępowaniupotraktowana jako korupcja 24 .Karom określonym w art. 229 kk nie będziepodlegał sprawca, jeżeli korzyść majątkowalub osobista zostały przyjęte przezosobę pełniącą funkcję publiczną, a sprawcazawiadomił o tym fakcie organ powołany dościgania przestępstw i ujawnił wszystkie istotneokoliczności przestępstwa, zanim organten o nim się dowiedział (§ 6). Z możliwościtej korzysta sprawca łapownictwa czynnego,niezależnie od formy uczestnictwa ani typuprzestępstwa. Artykuł ten obejmuje sprawców,którzy wręczyli „łapówkę” z własnej woli,jak też na żądanie przyjmującego. Ważnymelementem konstrukcji tego przepisu jest to,aby sprawca ujawnił okoliczność popełnieniai inne fakty dotyczące przestępstwa wówczas,gdy organ powołany do jego ścigania nic o nimwcześniej nie wiedział. Przestępstwo przekupstwawe wszystkich typach jest ściganez oskarżenia publicznego.2. Podmiot i strona podmiotowaPrzestępstwa przekupstwa osoby pełniącejfunkcję publiczną jest w przeciwieństwiedo łapownictwa biernego przestępstwem powszechnym,sprawcą może być każdy człowiek,zdolny do ponoszenia odpowiedzialnościkarnej. 25 Odpowiedzialność będzie ponosićosoba, która obiecuje lub udziela korzyścimajątkowej.Jeżeli chodzi o stronę podmiotową omawianegoczynu, to może być on popełniony wyłącznieumyślnie w obu postaciach – zarównoz zamiarem bezpośrednim jak i ewentualnym 26 .Akceptując pogląd prof. A. Zolla, że działaniesprawcy czynu zabronionego z art. 229§ 3 jest w specyficzny sposób motywowane,mianowicie sprawca działa po to, by nakłonićosobę pełniącą funkcję publiczną do przekroczeniaobowiązku służbowego bądź wynagrodzićtej osobie naruszenie takiego obowiązku,wówczas wchodzi w rachubę umyślność tylkoz zamiarem bezpośrednim 27 . Warto przytoczyćw tym momencie art. 19a ust. 1 ustawy z dnia6 kwietnia 1990 r. o Policji 28 , który dopuszczawśród czynności operacyjno-rozpoznawczychprzyjęcie lub wręczenie korzyści majątkowejprzy ściganiu przestępstw z art. 228 i 229kk. Zarządzić taką czynność może jedynieKomendant Główny Policji lub komendantwojewódzki po uzyskaniu pisemnej zgodywłaściwego miejscowo prokuratora okręgowego.Działając zgodnie z tymi zasadami wyłączonazostaje odpowiedzialność karna na gruncieKodeksu karnego.3. Odmiany typu czynu zabronionegoArt. 229 kk zawiera jeden typ uprzywilejowanyłapownictwa czynnego (§ 2) i dwakwalifikowane (§ 3 i 4). Typ uprzywilejowanyz uwagi na mniejszą wagę czynu odnosisię wyłącznie do odmiany podstawowej przekupstwa.Jest zagrożony grzywną, karą ograniczeniawolności lub pozbawienia wolności dolat 2.O przesądzeniu przypadku „mniejszejwagi” może decydować niewielka wartośćudzielanych korzyści, bądź też stosunkowoniski szczebel pełnionej funkcji publicznej,odzwierciedlająca mały zasięg kompetencjiz nią związanych. Przypadek mniejszej wagima miejsce, gdy sprawca dokonuje przestępstwazmuszony trudną sytuacją życiową lubw przekonaniu, iż inaczej nie uzyska należnegomu zaświadczenia, decyzji 29 . Zakwalifikowanieprzypadku mniejszej wagi powinnobyć rezultatem uwzględnienia zarówno wartościkwot pieniężnych będących przedmiotemczynności sprawczej, ale także reszty okoliczności,określających stopień winy sprawcy.Należy łącznie uwzględnić wszystkie elementypodmiotowe i przedmiotowe określonew art. 115 § 2 kk.Typ kwalifikowany z art. 229 § 3 kk wystąpiwtedy, gdy przekupstwo będzie dokonywanew celu nakłonienia osoby pełniącej funkcję publicznądo naruszenia obowiązku służbowegolub za naruszenie takiego obowiązku. Znamięnaruszenia obowiązku służbowego obejmujenie tylko zachowanie sprzeczne z przepisamiobowiązującego prawa, lecz także działanianiezgodne z przepisami prawa wewnętrznego,które konkretyzują obowiązki ciążące naosobie pełniącej funkcję publiczną 30 . Obowiązeksłużbowy może być zawarty w przepisachwykonawczych lub przepisach ustawy, bądźteż poleceniach przełożonych dotyczącychkonkretnego przypadku. Ten typ z § 3 zagrożonyjest karą pozbawienia wolności od rokudo lat 10.Drugi typ kwalifikowany zawarty jestw § 4. Znamieniem zaostrzającym odpowiedzialnośćjest udzielenie lub obietnica udzieleniakorzyści majątkowej znacznej wartości.Przy wyjaśnieniu pojęcia korzyści znacznej